Inny punkt widzenia. Nowa rzeczywistość

Większość z nas doświadcza ograniczeń w związku z pandemią koronawirusa: zmiana formy pracy na zdalną lub utrata zatrudnienia, stanie w długich kolejkach w celu zrobienia podstawowych zakupów, konieczność większego zaangażowania w uczenie dzieci. Osoby niepełnosprawne muszą mierzyć się z dodatkowymi wyzwaniami, które bywają przyczyną frustracji.

Kobieta chorująca na schizofrenię walczy z lękiem społecznym, który powrócił na skutek izolacji i straszenia kontaktem z drugim człowiekiem. Chłopak poruszający się na wózku musiał wyprowadzić się z akademika i wrócić na swoją wieś, gdzie transport publiczny praktycznie nie istnieje, a z powodu pandemii zlikwidowano kolejne połączenia.

Niewidomy rodzic nie zawsze jest w stanie pomóc dziecku w nauce, bo dostępność materiałów i platform edukacyjnych pozostawia wiele do życzenia. Główny Inspektor Sanitarny ignoruje apele niewidomych o zamieszczenie na stronie internetowej materiałów instruktażowych dotyczących prawidłowego zdejmowania rękawic i maseczek także w wersji tekstowej. Nadal jest tylko grafika. Niektórym niewidomym maseczka na twarzy zaburza orientację przestrzenną, utrudniając samodzielne poruszanie się. Na ulicach jest mało ludzi, więc czasem nie ma kogo zapytać o numer nadjeżdżającego autobusu. Jednak nadal można korzystać z pomocy asysty kolejowej – taką informację uzyskałam od PKP.

Nowe wyzwania

Jak radzą sobie osoby niepełnosprawne w tej nowej, trudnej rzeczywistości?

• Kobieta poruszająca się na wózku kilka miesięcy temu przeprowadziła się do mieszkania na parterze. Szuka wolontariuszy, z którymi w lepszych czasach będzie mogła wychodzić na spacery. Pomaga jej perspektywa częstszych wyjść z domu i dobre wspomnienia z niedawnego pobytu na szpitalnym oddziale rehabilitacyjnym.
• Kobieta chorująca na depresję czuje się dużo lepiej niż przed pandemią. Jest zadowolona, że wreszcie nikt jej nie zmusza do spotkań towarzyskich.
• Słabosłysząca dziewczyna wspiera głuchych kolegów w nauce zdalnej.
• Młody niewidomy mężczyzna zgłębił szczegóły programu Europejski Korpus Solidarności. Planuje wyjazd na roczny wolontariat do Austrii. Znalazł organizację, która go przyjmie na miejscu, i finalizuje poszukiwania organizacji wysyłającej.
• Wolontariatem zainteresowały się też dwie niewidome kobiety, które przeszły na pracę zdalną. Ania zgłosiła się do Telefonu Pogadania, by wesprzeć rozmową seniorów. Ola służy radą i rozmową niewidomym dziewczynkom z ośrodka szkolno- -wychowawczego. Przed pandemią odwiedzała je w internacie, pomagała w odrabianiu lekcji, zachęcała do rozwijania pasji.
• Osoby z niepełnosprawnościami kontaktują się z organizacjami pozarządowymi, prosząc o pomoc w dopracowaniu CV, by w razie utraty pracy natychmiast zacząć szukać nowej.

Mocne postanowienia

Gdy wprowadzono ograniczenia, wielu z nas zaczęło robić mocne postanowienia. Zapiszę się na kurs e-learningowy, wrócę do nauki angielskiego, podpiszę brajlem płyty, posegreguję dokumenty, odgruzuję dom, przeczytam co najmniej jedną książkę w tygodniu. Jednak niepewność, lęk o przyszłość, wymieszanie czasu prywatnego z czasem pracy sprawiają, że mamy mniej sił, energii i motywacji. Czas przecieka między palcami i nasze ambitne plany realizujemy tylko w ułamku procenta.

Myślę, że w tych zmienionych okolicznościach życiowych możemy obniżyć sobie poprzeczkę. Nie oznacza to, że całe dnie mamy spędzać w łóżku. W tym okresie zakazów i restrykcji warto znaleźć coś, co od nas zależy. Uświadomienie sobie poczucia wpływu i odzyskanie choć minimalnej kontroli nad swoim życiem buduje poczucie sprawczości, co ma ogromne znaczenie dla dobrostanu psychicznego.

Hanna Pasterny – konsultantka ds. osób niepełnosprawnych w Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS w Rybniku, osoba niewidoma, finalistka Konkursu „Człowiek bez barier 2011”, autorka książek: Jak z białą laską zdobywałam Belgię, Tandem w szkocką kratkę i Moje podróże w ciemno. W 2017 r. znalazła się w Liście Mocy, publikacji wydanej przez Integrację, z sylwetkami 100 najbardziej wpływowych Polek i Polaków z niepełnosprawnością. Więcej: www.hannapasterny.pl.