Analiza. Co kandydaci na prezydenta proponują osobom z niepełno- sprawnością?

W niedzielę, 28 czerwca, odbędą się wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Sprawdziliśmy, jakie propozycje dla osób z niepełnosprawnością mają kandydaci na najważniejszy urząd w państwie w swoich programach wyborczych.

Do wyborów zostało kilka dni. Z doniesień medialnych i wystąpień podczas wizyt kandydatów na prezydenta w różnych miejscowościach możemy dowiedzieć się wiele o planach i ich wizji Polski na lata 2020-2025.

Postanowiliśmy jednak sprawdzić u źródła, czyli na stronach internetowych komitetów wyborczych kandydatów na prezydenta, jakie propozycje dla osób z niepełnosprawnością mają poszczególni kandydaci. Strona komitetu wyborczego każdego kandydata jest przecież – lub powinna być – najlepszym źródłem informacji o planach i programie wyborczym.

Poniższe zestawienie propozycji kandydatów na prezydenta dla osób z niepełnosprawnością powstało więc wyłącznie w oparciu o treści dostępne na stronach komitetów wyborczych kandydatów. Skupiliśmy się na deklaracjach dotyczących bezpośrednio osób z niepełnosprawnością i ich rodzin, a także na części obietnic z obszaru zdrowia, które dla tej grupy mogą być szczególnie istotne.

Zestawienie jest ułożone według kolejności alfabetycznej nazwisk.

Robert Biedroń

Na stronie komitetu wyborczego kandydata Lewicy znajdują się:

• #PlanBiedronia. Zdrowa Polska – Nowa Nadzieja (plik PDF, 5,4 MB),
• Plan Odbudowy Polski (także plik PDF, 22,8 MB),
• oraz program Roberta Biedronia.

#PlanBiedronia

Plan proponuje rozwiązania, ulepszające poszczególne obszary życia po pandemii. Zawiera informacje dla osób z niepełnosprawnością:

1. Obszar Zdrowie:
   • Czerwiec 2020 – stworzenie Narodowego Programu Telemedycyny dla osób starszych i osób z chorobami przewlekłymi (telekonsultacje, monitoring pracy serca czy poziomu cukru we krwi).
2. Obszar Zdrowe społeczeństwo:
   • Maj 2020 – ustalenie nowych standardów sanitarnych w DPS-ach i innych ośrodkach wsparcia; zwolnienia z opłat za energię elektryczną i gaz dla osób w trudnej sytuacji spowodowanej pandemią.

Plan Odbudowy Polski

Już na pierwszej stronie jedno z haseł brzmi: „Nie możemy wrócić do państwa, w którym czeka się na operację stawu biodrowego 4 lata”.

Do tego hasła nawiązuje prawdopodobnie jedna z deklaracji: „Nowoczesny szpital w każdym powiecie”, na co z Unii Europejskiej przeznaczonych będzie 40 mld zł. Opis tego pomysłu brzmi: „Zdrowie to dobro, do którego dostęp musi być prawdziwie powszechny. Dlatego chcę, by za mojej prezydentury w każdym powiecie był dostęp do nowoczesnego szpitala – ponad 400 szpitali nadzorowanych przez samorząd potrzebuje remontu lub nowego budynku. Sale będą maksymalnie 3-osobowe, poszerzone zostaną szpitalne korytarze, zadbamy też o to, by szpital miał wentylację najwyższej jakości. Co więcej, zadbamy o to, by każdy szpital miał nowoczesny sprzęt laboratoryjny, a jego pracownicy i pracownice – by dostali podwyżki”.

Program

Fragmenty Programu Roberta Biedronia skierowane do osób z niepełnosprawnością:

• Poprawa systemu opieki zdrowia przez dofinansowanie do poziomu 7,2 proc. PKB. Efekt: krótsze kolejki, więcej personelu medycznego. Priorytetem są onkologia, geriatria i psychiatria, szczególnie dziecięca.
• Reforma polityki lekowej – każdy lek na receptę za nie więcej niż 5 zł. Ta zasada będzie dotyczyć również wyrobów medycznych (pompy insulinowe, aparaty słuchowe, inhalatory). Dzieci, emeryci, renciści, kobiety w ciąży i pacjenci po przeszczepach będą mieć bezpłatne leki.

Krzysztof Bosak

Na stronie komitetu wyborczego kandydata Konfederacji udostępniono plik PDF (3,6 MB) pod nazwą Tezy konstytucyjne. To zbiór postulatów zmian reformy ustrojowej do tzw. Nowego Porządku – nowej wizji państwa.

W Tezach znalazł się jeden aspekt nawiązujący do niepełnosprawności – punkt 16: Pełna ochrona życia: „Jednym z fundamentów ładu konstytucyjnego musi być uznanie pełnego prawa każdego człowieka do życia. Zasada ta nie może być spełniona bez uznania prostego naukowego faktu, że życie istoty ludzkiej zaczyna się od momentu poczęcia. Jako szczególnie naganną praktykę należy odrzucić zwłaszcza legalność aborcji eugenicznej, czyli prawo do zabicia dziecka nienarodzonego ze względu na jego cechy zewnętrzne, chorobę lub nawet samo podejrzenie choroby. Dopuszczalność aborcji eugenicznej na gruncie obecnie obowiązującego prawa wpisuje niestety współczesną Polskę w ramy cywilizacji śmierci. Polska Konstytucja powinna w sposób jednoznaczny chronić życie tych najbardziej bezbronnych, czyli dzieci nienarodzonych”.

Andrzej Duda

Na stronie komitetu wyborczego obecnego prezydenta Andrzeja Dudy, kandydata Prawa i Sprawiedliwości, znaleźć można:

• Plan Dudy, czyli plan działań,
• Program, czyli deklaracje programowe.

Zarówno plan działań, jak i deklaracje programowe przedstawiają pięcioletnie dokonania Andrzeja Dudy oraz plany kontynuowania niektórych programów i tworzenia nowych. Poniżej znajduje się jedynie część na lata 2020-2025. Całość można znaleźć na stronie w zakładce Program.

Plan Dudy

W obszarze „Inwestycje dla zdrowia. Program modernizacji i informatyzacji służby zdrowia” dwa pierwsze punkty brzmią:

• Narodowa Strategia Onkologiczna – 5 mld na walkę z rakiem, budowa krajowej sieci onkologicznej,
• Nowoczesny szpital powiatowy – rozbudowa i modernizacja ponad 200 polskich szpitali powiatowych”.

Program

Wśród deklaracji programowych znajdują się m.in.:

• Wsparcie dla rodzin: „Polacy muszą mieć pewność, że programy społeczne, które stały się częścią ich domowych budżetów, będą nadal wypłacane (...)” – nawiązanie do kontynuaji programów społecznych, m.in.: 500+, 13.emerytura.
• Rozwój Funduszu Medycznego: „Odkąd zostałem prezydentem nakłady na służbę zdrowia urosły z 77 mld zł w 2015 r. do 104 mld zł w ubiegłym roku. Jednak system wciąż wymaga poprawy. Dodatkowe 3 mld zł z zaproponowanego przeze mnie Funduszu Medycznego będą przeznaczone na leczenie onkologiczne oraz chorób rzadkich nie tylko w Polsce, ale również za granicą. Ludzie, którzy zostali doświadczeni życiowymi tragediami, nie powinni prosić o pieniądze. Państwo powinno wspierać ich pieniędzmi z tego właśnie funduszu”.

W ramach Programu jest też dział „Jak obronić dobrą zmianę”, gdzie w obszarze „Inwestycja w społeczeństwo” czytamy m.in. o tym, że „udało się zredukować skrajne ubóstwo i dotrzeć do grup społecznych, które pozostawały na marginesie zainteresowania władz publicznych”. Służyły temu m.in.: Program Rodzina 500 plus, systematyczny wzrost płacy minimalnej, rent i emerytur („w duchu tych zmian podwyższono również renty socjalne i zasiłek pielęgnacyjny”), program Emerytura+. Podkreślono też znaczenie „szeregu programów adresowanych do osób niepełnosprawnych i ich opiekunów”, w tym Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, zwiększenia dotacji na środowiskowe domy samopomocy czy warsztaty terapii zajęciowej oraz świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Natomiast w obszarze „Zdrowie i ekologia” czytamy m.in.: „Dodatkowe 3 mld zł z zaproponowanego przeze mnie Funduszu Medycznego będą przeznaczone na leczenie onkologiczne oraz chorób rzadkich, w tym możliwe leczenie specjalistyczne w dedykowanych placówkach na całym świecie. (...) Szczególnie dumny jestem z Narodowej Strategii Onkologicznej przyjętej w tym roku pod moim patronatem. To kompleksowy program walki z rakiem. Strategia jest odpowiedzią na wzrost zachorowań na choroby nowotworowe w Polsce. Wytycza kierunki rozwoju systemu opieki zdrowotnej w  zakresie onkologii, wskazując na 5 obszarów strategicznych, kluczowych dla poprawy skuteczności terapii onkologicznych i dostosowania rozwiązań systemowych do potrzeb pacjentów z chorobą nowotworową. Chcemy, by wzrósł odsetek osób przeżywających 5 lat od zakończenia terapii onkologicznej, a także zwiększyła się wykrywalność nowotworów we wczesnych stadiach”.

Szymon Hołownia

Na stronie komitetu wyborczego Szymona Hołowni, bezpartyjnego kandydata na prezydenta, znajduje się zakładka Program, gdzie jeden z 13 punktów to w całości propozycje dla osób z niepełnosprawnością pn. „Pełnoprawni. Program dla osób z niepełnosprawnościami (OzN)” (stworzony został specjalny link: holownia2020.pl/pelnoprawni).

Oprócz tego w zakładce Program znajduje się Wizja Prezydentury Szymona Hołowni. Można tam:

• przeczytać PDF (530 KB) pn. „Nowy Prezydent. Wizja i konkrety prezydentury”,
• posłuchać audiobooka pn. „Nowy Prezydent. Wizja i konkrety prezydentury” na YouTube.

Na głównej stronie jednym z „Pomysłów dla Polski” jest „Polska Solidarna”, a w niej wśród trzech „wielkich społecznych budowli” zapisano: „opiekę dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami, która zapewni im samodzielność i godność”.

Pełnoprawni. Program dla osób z niepełnosprawnościami

Program zakłada przede wszystkim:

• Budowanie świadomości społecznej:
  • realne wdrożenie Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych,
  • powołanie Pełnomocnika ds. Osób z Niepełnosprawnościami – jego zadaniem będzie „przeprowadzenie audytu zrealizowanych przez media komercyjne i państwowe kampanii społecznych na rzecz OzN”, a następnie propozycja „nowatorskich sposobów  budowania wizerunku OzN, rodzin OzN i wolontariatu w Polsce”.
• Równość w prawie – zmiany legislacyjne:
  • wdrożenie jednolitego systemu orzekania w zakresie funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami we wszystkich obszarach życia (w tym m.in. edukacji, pracy, zabezpieczenia społecznego i zdrowia),
  • złożenie projektu ustawy wykonującej orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 2014 roku o przyznaniu świadczeń pielęgnacyjnych również opiekunom osób, których niepełnosprawność powstała po osiągnięciu dorosłości,
  • postulat ujednolicenia przepisów dotyczących ulg na korzystanie z transportu publicznego i karty parkingowej dla OzN,
  • przegląd aktów prawnych dot. OzN i propozycja zmian językowych: eliminacja stygmatyzującego słownictwa,
  • zainicjowanie prac legislacyjnych w zakresie ubezwłasnowolnienia w Kodeksie cywilnym i Kodeksie postępowania cywilnego – zgodnie z przepisami Konwencji.
• Włączanie przez edukację – każdy obywatel ma prawo do edukacji:
  • zapowiedź doinwestowania placówek oświatowych w celu poprawy ich dostępności; edukacja kadry; zatrudnianie wykwalifikowanych asystentów.
• Wsparcie bezpośrednie – opieka wytchnieniowa i asystent:
  • stworzenie ustawy regulującej usługi asystenta osobistego i zapewnienie ich dostępności w stopniu adekwatnym do potrzeb,
  • proponowana liczba godzin opieki wytchnieniowej dla osoby rezygnującej z pracy zarobkowej to minimum 336 godzin rocznie,
  • rodzicowi lub opiekunowi OzN powinien przysługiwać raz w roku darmowy turnus rehabilitacyjny bez swojego podopiecznego,
  • propozycja dodatkowego, minimum 7-dniowego płatnego urlopu dla pracujących krewnych lub opiekunów OzN,
  • propozycja darmowego dostępu do wsparcia psychologicznego lub psychoterapii dla OzN i osoby sprawującej opiekę,
  • propozycja zapewnienia darmowego transportu dla OzN (bez względu na wiek) do placówek edukacyjnych, środowiskowych, medycznych i rehabilitacyjnych.
• Osoby z niepełnosprawnością na rynku pracy:
  • zniesienie tzw. pułapki rentowej,
  • wypracowanie nowych regulacji wspierających zatrudnianie OzN przez wsparcie ich na drodze do uzyskania pracy oraz wsparcie pracodawców poprzez edukację i przedstawienie korzyści płynących z zatrudnienia OzN (na przykład poprzez program „asystent pracodawcy”).
• Wsparcie środowiskowe – odejście od form instytucjonalnego wsparcia OzN:
  • wspieranie lokalnych modeli wsparcia środowiskowego,
  • wspieranie OzN w ich miejscu zamieszkania, środowiskowych domach wspomaganych (w tym środowiskowych domach typu D dla osób z autyzmem),
  • zwiększenie nacisku na wczesne diagnozowanie dzieci i nowoczesne formy leczenia, szczególnie dzieci i osób dorosłych z autyzmem i niepełnosprawnościami sprzężonymi.
• Wsparcie samorządów – przyjazna architektura:
  • patronowanie tworzeniu kodeksu dobrych praktyk i wyróżnianie podmiotów, dających dobry przykład we wdrażaniu dostępności architektonicznej, przestrzeni publicznych dla osób z różnorodnymi niepełnosprawnościami i upowszechnianiu standardów dostępności OzN w przestrzeniach komercyjnych,
  • przedstawianie nowych rozwiązań i wspieranie obecnych projektów samorządowych, mających na celu propagowanie aktywności fizycznej i sportu wśród OzN,
  • osobisty udział i doping na zawodach i paraolimpiadach, zabieganie o równe traktowanie OzN przez Ministerstwo Sportu.

Oprócz programu dla osób z niepełnosprawnością, Szymon Hołownia przestawił „Receptę na zdrowie. Program reformy systemu zdrowia”, w którym znajduje się kilka propozycji dla osób chorych i z niepełnosprawnością:

• Opieka psychologiczna i psychiatryczna powinna być dostępna lokalnie, w miejscu zamieszkania i łatwo, czyli w krótkim terminie.
• Nacisk na profilaktykę w formie okresowych, systematycznych badań, wspartych dniem bezpłatnego urlopu.
• Szpitale tylko dla pacjentów z poważnymi schorzeniami; należy wesprzeć: rehabilitację, opiekę pozaszpitalną (szczególnie długoterminową), opiekę ambulatoryjną, wizyty domowe pielęgniarek.
• Rozwój telemedycyny, telediagnostyki, e-zdrowia i aplikacji zdrowotnych.

Wizja Prezydentury

Z kolei w Wizji Prezydentury znajdziemy m.in.:

• Powołanie Pełnomocnika Osób Wykluczonych, którego celem będzie bieżące monitorowanie regulacji i spotkania z „osobami doświadczającymi wykluczenia ze względu na status majątkowy, kryzys bezdomności, wiek, niepełnosprawność oraz ogólniej stan zdrowia, tożsamość psychoseksualną, wyznawaną wiarę oraz pochodzenie etniczne”.
• Wspieranie pediatrycznej opieki psychiatrycznej.

Marek Jakubiak

Na stronie komitetu wyborczego Marka Jakubiaka nie zamieszczono programu wyborczego.

Władysław Kosiniak-Kamysz

Komitet wyborczy Władysława Kosiniaka-Kamysza na stronie kandydata przestawił:

• #PlanDlaPolski – program wyborczy. Program jest dostępny zarówno w PDF-ie (7,96 MB), jak i w zakładce #PlanDlaPolski na stronie internetowej.
• Nadzieja dla Polski – program wyborczy. Program jest dostępny w PDF-ie (7,5 MB) i w zakładce Program na stronie.

#PlanDlaPolski

Plan zakłada m.in.:

• Odmrożenie ochrony zdrowia, m.in. przywrócenie pełnego działania opieki medycznej – ambulatoryjnej i szpitalnej – w najczęstszych problemach zdrowotnych Polaków, w tym w chorobach układu krążenia i nowotworowych; przywrócenie normalnego działania diagnostyki (tomografii i rezonansu, mammografii i USG, badań układu krążenia).
• Stworzenie Ustawy o bezpieczeństwie pensjonariuszy i pracowników ośrodków opieki długoterminowej: „stworzenie nowych przepisów, które zapewnią odpowiednie standardy bezpieczeństwa dla pensjonariuszy oraz pracowników DPS, WTZ oraz innych ośrodków opieki długoterminowej”. Skutkiem ustawy ma być gwarancja bezpieczeństwa pensjonariuszy i pracowników i stabilne finansowanie, podwyżki pensji pracowników w tych instytucjach.
• Rozwój opieki medycznej w warunkach domowych i teleopieki – celem jest zmniejszenie liczby pacjentów korzystających bezpośrednio z pomocy medycznej. Alternatywą są: linia telefoniczna z możliwością e-skierowania, e-recepty, e-zwolnienia; teleporady, telerehabilitacja itd.

Część osób z niepełnosprawnością zainteresować też może zapowiedź możliwości głosowania przez internet: „Doświadczenia ostatnich miesięcy pokazują, że jest to instytucja konieczna w każdej demokracji XXI wieku. Dlatego odpowiednie przygotowanie i wprowadzenie bezpiecznego systemu głosowania przez Internet będzie jednym z moich priorytetów jako Prezydenta RP”.

Program

Głównym elementem deklaracji programowych dla osób z niepełnosprawnością jest „1000 zł dla dzieci i 500 zł dla dorosłych niepełnosprawnych bez progu dochodowego”:

• „Prezydent powinien szczególną uwagę poświęcać osobom, które ze względu na swoje ograniczenia wynikające z niepełnosprawności mają o wiele trudniejsze warunki do życia i rozwoju. Moje działania jako Prezydenta będą się koncentrowały na uwolnieniu potencjału społecznego takich osób i poprawieniu ich warunków bytowych. Jednym z nich będzie projekt ustawy gwarantujący dodatek na rehabilitację w wysokości 500 zł dla wszystkich osób niepełnosprawnych, bez progu dochodowego, a także podwyższający świadczenie wychowawcze przysługujące rodzicom dzieci niepełnosprawnych do wysokości 1000 zł”.

W innych miejscach programu zapisano m.in.:

• Stworzenie Fundacji Zdrowia pod patronatem Pierwszej Damy – celem ma być wsparcie osób ciężko chorych przez: „znalezienie odpowiedniej placówki medycznej, zbieranie środków i dofinansowanie skomplikowanych operacji dla polskich pacjentów za granicą” – w przypadku, gdy polskie szpitale nie będą w stanie przeprowadzić zabiegu.
• Przygotowanie i wdrożenie kompleksowej reformy systemu ochrony zdrowia w Polsce.
• Dostęp do najnowocześniejszych metod leczenia, szczególnie dla pacjentów z nowotworem, przez realizację Europejskiego Programu Onkologicznego.
• W rozdziale Polski Przemysł Zbrojeniowy czytamy m.in.: „Obok zamówień w koncernach zagranicznych, zaproponuję rozwiązania systemowe, których celem będzie skierowanie wielomiliardowych zamówień na sprzęt wojskowy do polskich przedsiębiorców, zatrudniających polskich pracowników, którzy płacą podatki do naszego budżetu. Dzięki temu z tytułu różnego rodzaju podatków i składek, do budżetu państwa wpłynie nawet kilkadziesiąt miliardów złotych, które będzie można przeznaczyć na ratowanie służby zdrowia, pomoc osobom niepełnosprawnym, rencistom i emerytom”.
• Z kolei w dziale „Łączymy pokolenia” zapisano: „Taka właśnie będzie moja prezydentura - aktywna i bogata  w prezydenckie projekty ustaw, dające nadzieję na lepszą przyszłość polskim rodzinom, a osobom niepełnosprawnym i seniorom na godne i szczęśliwsze życie”.

Mirosław Piotrowski

Na stronie internetowej komitetu wyborczego Mirosława Piotrowskiego dostępne są jego Tezy Programowe. Tezy przedstawiają, jakim prezydentem chce być. Nie zawierają jednak konkretnych propozycji dla osób z niepełnosprawnością.

Paweł Tanajno

Program wyborczy tego bezpartyjnego kandydata na prezydenta znajduje się w zakładce Projekty prezydenta na stronie internetowej Pawła Tanajny.

Program nie zawiera jednak konkretniejszych propozycji dla osób z niepełnosprawnością. O sferę ich życia zahaczają jednak trzy pierwsze z deklaracji zapisanych w zasadach „Pakietu Młodej Polski”:

1. Likwidacja wszelkich przywilejów emerytalnych.
2. Zakaz wypłat 13 emerytury lub innych tego typu nadnormatywych świadczeń.
3. Likwidacja ZUS i wprowadzenie powszechnych świadczeń emerytalnych w wysokości równej świadczeniom wypłacanym rolnikom ubezpieczonym na stawce minimalnej w KRUS lub przedsiębiorcom ubezpieczonym na stawce minimalnej w ZUS.

Rafał Trzaskowski

Na stronie komitetu wyborczego Rafała Trzaskowskiego opublikowano program kandydata Koalicji Obywatelskiej. Propozycje zmian są dostępne w zakładce pn. Program. Przewidziano w nim m.in.:

• W Rozdziale 1 pt. „My i nasi najbliżsi”:
  • Podrozdział „Leczenie od ręki”:
    • Rozwój e-medycyny („Za pomocą nowoczesnych technologii, a zwłaszcza elektronicznego systemu rezerwacji oraz e-karty pacjenta, można znacząco skrócić kolejki i poprawić dostęp do lekarzy”) oraz telemedycyny.
    • Podstawowa opieka blisko ludzi: „Szpitale powiatowe powinny działać jak centra szybkiej diagnostyki, w których każdy ma właściwy dostęp do podstawowego leczenia ostrego, w tym do szpitalnych oddziałów ratunkowych, oraz leczenia chorób przewlekłych. Leczenie bardziej zaawansowane powinno być oferowane w strategicznie rozmieszczonych w Polsce placówkach”.
    • Zapewnienie opieki psychiatrycznej dla dzieci – poprzez natychmiastowe podwyższenie wydatków na tę część służby zdrowia.
  • Podrozdział „Równy dostęp do edukacji”, podpunkt „Bezpieczna szkoła”:
    • „(...) w każdej placówce powinien pracować jeden psycholog szkolny na maksymalnie 300 dzieci (...). Zaproponuję utworzenie stanowiska wojewódzkich rzeczników praw ucznia”.
• W Rozdziale 2 pt. „Nasze otoczenie”. Podrozdział „Nowa Umowa Społeczna”:
  • Podpunkt „Polki” – „Prawo do zdrowia i odpowiedzialnego macierzyństwa”: propozycja stworzenia narodowego programu zdrowia kobiety na wzór standardów europejskich, którego celem będzie „zapewnienie równego dostępu do lekarzy ginekologów i do badań, przygotowanie rozwiązań gwarantujących pakiety darmowej opieki medycznej dla kobiet w ciąży i dwa lata po urodzeniu dziecka, stworzenie systemu wczesnej wykrywalności nowotworów kobiecych i zapobiegania im poprzez wprowadzenie programu powszechnych badań USG piersi/mammograficznych i cytologicznych oraz profilaktycznych szczepień HPV także dla chłopców i młodych mężczyzn”. W podpunkcie nie ma bezpośredniego odniesienia do kobiet z niepełnosprawnościami, natomiast użycie słów „równy dostęp” może na to wskazywać.
  • Podpunkt „Rodzina” – „Wsparcie dla rodziców dzieci z niepełnosprawnościami”: „Będę postulował zwiększenie wsparcia w dostępie do usług medycznych, rehabilitacyjnych i w edukacji oraz utrzymanie świadczenia w przypadku podejmowania pracy przez opiekuna (najczęściej matkę)”.
  • Podpunkt „Seniorzy” zawiera informacje, które odpowiadają także na potrzeby i problemów osób z niepełnosprawnością. Już we wstępie czytamy m.in.: „Szczególnie teraz, w okresie pandemii, zrozumieliśmy, że obecny system opieki oparty na sieci domów pomocy społecznej i prywatnych domach spokojnej starości jest niewystarczający”. Z punktu widzenia osób z niepełnosprawnością najważniejszy wydaje się temat pn. „Przestrzeń przyjazna seniorom”: „Będę dążył do zmiany ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, tak aby wprowadzić obowiązek zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, żeby infrastruktura miejska odpowiadała potrzebom osób starszych”.

Waldemar Witkowski

Na stronie kandydata Unii Pracy zamieszczono hasłowo konkretne punkty programu wyborczego. Osobom starszym i z niepełnosprawnością interesujący może się wydać jeden z nich: „Emerytury i renty bez podatku”. Szczegóły programu są dostępne w PDF-ie (1,5 MB) – jest to program Unii Pracy pn. „O godne życie człowieka i integrację społeczną”:

• Planowane są zmiany edukacyjne, przeprowadzenie kampanii m.in. „Szkoła ponad podziałami”, „Szkoła równych szans i wspólnych wartości”. Są postulaty m.in. dostępności placówki szkolnej dla każdego. Jednak w całym punkcie o edukacji nie pada żadna konkretna informacja o dzieciach z niepełnosprawnością, nauczaniu włączającym itd.
• Postulat stworzenia „sieć szpitali publicznych”, gwarantujących bezpieczeństwo zdrowotne pacjentów zdarzeń nagłych, ofiar ewentualnych wypadków losowych, np. ofiar masowych wypadków komunikacyjnych.
• Podstawowym narzędziem kształtowania polityki zdrowotnej ma być „Narodowy Plan Zdrowotny”, przygotowany w oparciu o dokument WHO pt. „Zdrowie dla wszystkich w XXI wieku”. Plany zdrowotne powinny być przygotowane przez samorządy województw i powinny uwzględniać m.in. ograniczenie występowania chorób cywilizacyjnych, niepełnosprawności i przedwczesnej umieralności poprzez profilaktykę i leczenie, promowanie aktywnego i zdrowego trybu życia.
• W dokumencie podniesiono także jako istotne poprawne funkcjonowanie ZUS, które musi prowadzić m.in. do: „likwidacji KRUS przez połączenie z ZUS i utworzenie jednolitej organizacji rentowoemrytalnej” oraz „utworzenia  jednolitej jednostki podległej Ministrowi Zdrowia dotyczącej orzecznictwa medycznego co do stanu zdrowia ubiegających się o rentę (wyłączenie z ZUS i KRUS)”.
• W dokumencie czytamy też: „Niezbędne jest zbudowanie strategii polityki społecznej państwa na lata 2015-2030 tj. 15 lat, by obywatele wiedzieli, co państwo w tym zakresie będzie czyniło nie tylko w sprawie pomocy społecznej, ale także rent, emerytur, zasiłków dla dzieci, w zakresie wzrostu demograficznego i perspektyw  ekonomicznych kraju”.

Stanisław Żółtek

Program wyborczy tego kandydata znajduje się w zakładce Program na stronie internetowej Stanisława Żółtka.

Program nie zawiera konkretniejszych propozycji dla osób z niepełnosprawnością, prócz ważnej dla wielu deklaracji „Głosowania w wyborach do Sejmu i Senatu będą mogły odbywać się także przez Internet”.