Czy mogę pracować?

Jestem 25-letnią osobą po przeszczepie serca. W dniu dzisiejszym otrzymałam orzeczenie orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy do 06.2023 r., jest to przedłużenie orzeczenia, które wydane było 2 lata temu po przeszczepie serca. Co w takiej sytuacji mogę zrobić? Czy mogę ubiegać się o pracę gdziekolwiek? Jakie konsekwencje będą miały miejsca, jeśli jednak bym została gdzieś zatrudniona lub pracowała na umowę zlecenie. Czy jest możliwość założenia własnej działalności w takim przypadku. Jaki wpływ moja praca/umowa zlecenie/własna działalność będą miały na przyznaną rentę inwalidzką. Będę wdzięczna za wszelką odpowiedź - świat mi się zawalił, bo z córką nie dam rady przeżyć z renty i innych świadczeń, chcę i muszę pracować. 

Szanowna Pani,

sam fakt uzyskania orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy nie wyklucza możliwości jej podjęcia, wielu rencistów pobierających z tego tytułu rentę dorabia sobie do niej podejmując różną aktywność zawodową. Rencista może podjąć własną działalność gospodarczą – warto pamiętać, iż zgodnie z art.  25a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych PFRON refunduje:

• osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność gospodarczą obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do wysokości odpowiadającej wysokości składki, której podstawą wymiaru jest kwota określona w art. 18 ust. 8 oraz w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300, z późn. zm.), z zastrzeżeniem ust. 1a,
• niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika, składki na ubezpieczenia społeczne rolników - wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe

- pod warunkiem opłacenia tych składek w całości najpóźniej w dniu złożenia wniosku.

Refundacja, o której mowa w ust. 1 pkt 1, przysługuje w wysokości:

1. 100% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - w przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
2. 60% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - w przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
3.  30% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - w przypadku osób zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Składki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność gospodarczą nalicza się i opłaca na zasadach określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Składki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika nalicza się i opłaca na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2020 r. poz. 174).

Refundacja, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje, jeżeli składki zostały opłacone z uchybieniem terminów określonych w art. 40 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników lub art. 47 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przekraczającym 14 dni.

Odnośnie kontynuacji prawa do renty - sam fakt podjęcia pracy nie powinien mieć wpływu na prawo do renty. Czasami jednak można spotkać się w uzasadnieniach do orzeczeń ZUS argumentację odmawiającą uznania kogoś za niezdolnego do pracy - fakt, iż ktoś podjął aktywność zawodową. Z drugiej stronu ustawodawca przewiduje możliwość pracy (dorabiania do renty). Oczywiście warto pamiętać, iż przekroczenie pewnej kwoty przychodów powoduje zawieszenie, a nie odebranie prawa do renty.

Limity przychodów do rent podaje ZUS.

Z poważaniem,

Grzegorz Jaroszczyk, prawnik