10 pytań o program asystenta osobistego. Odpowiadamy

Które samorządy realizują program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”? Jak o te środki mogą aplikować organizacje pozarządowe? Czy pieniądze na asystentów mogą otrzymać same osoby z niepełnosprawnością? Poprosiliśmy Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych o odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące ww. programu.

1. Ile samorządów realizuje obecnie program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” i czy jest gdzieś dostępna ich lista?

Lista wszystkich gmin/powiatów, które uzyskały dofinansowanie w ramach ww. programu znajduje się w załączeniu do odpowiedzi.

2. Czy samorządy muszą dopłacać do programu, czy finansowanie jest zapewnione w 100 procentach?

Nie, samorządy nie muszą dopłacać do programu. Samorządy również nie muszą mieć wkładu własnego, a finansowanie jest zapewnione w 100% realizowanego zadania.

Dodatkowo informujemy, iż w ramach ogłoszonego w 2019 r. programu resortowego Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pn. „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – edycja 2019-2020 – zostały zaakceptowane wszystkie wnioski złożone przez samorządy.

3. Samorządy nie palą się do przystąpienia do programu, jednak usługi asystentów będą też mogły zapewniać organizacje pozarządowe. Od kiedy mogą wnioskować o środki?

Ogłoszenie o otwartym konkursie oferty w ramach programu resortowego Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pn. „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnościami” – edycja 2020-2021 zostało opublikowane na stronie Pełnomocnika Rządu.

Dodatkowo informujemy, iż uprawnione podmioty przesyłają swoje oferty konkursowe w terminie do dnia 31 sierpnia 2020 r. (szczegóły w Ogłoszeniu o otwartym konkursie ofert w ramach Programu).

4. Jakiego rodzaju organizacje mogą aplikować o środki na zapewnienie asystentów osobistych?

O dofinansowanie oferty w ramach konkursu w programie pn. „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnościami” – edycja 2020-2021 mogą ubiegać się organizacje pozarządowe, o których mowa  w art. 3 ust. 2 oraz w art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057) – posiadające statutowy zapis o prowadzeniu działań na rzecz osób niepełnosprawnych oraz prowadzące działalność na rzecz tych osób przez okres co najmniej 3 lat przed dniem złożenia oferty.

5. Czy organizacje pozarządowe będą musiały zapewnić wkład własny, czy finansowanie będzie w całości?

W ramach Programu nie jest wymagany wkład własny, a realizator Programu może otrzymać wsparcie finansowe do wysokości 100% kosztów realizacji usług asystenta.

6. Dlaczego o środki na asystentów nie mogą aplikować do Ministerstwa Rodziny same osoby z niepełnosprawnością?

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2192, z późn. zm.) środki Funduszu przeznacza się na realizację:

1. programów rządowych i resortowych,
2. zadań związanych z promowaniem i wspieraniem systemu wsparcia osób niepełnosprawnych;
3. zadań z zakresu innowacyjnych rozwiązań w zakresie wsparcia osób niepełnosprawnych.

Dodatkowo środki Funduszu przeznacza się także na wsparcie udzielone w ramach Funduszu Dostępności oraz finansowanie m.in. świadczenia uzupełniającego.

Uwzględniając powyższe informujemy, iż nie ma możliwości prawnych, aby osoby niepełnosprawne bezpośrednio aplikowały o usługę asystenta do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

7. Co robić, jeśli potrzebuje się asystenta, a samorząd i organizacje z naszego terenu nie zgłosiły się do programu?

W sytuacji braku realizacji programu przez samorząd i organizację pozarządową należy zgłosić się do właściwego ośrodka pomocy społecznej/organizacji pozarządowej i zapytać o możliwość skorzystania z usługi asystenta – bowiem istnieje możliwość zawierania porozumień między samorządami/organizacjami pozarządowymi na realizację ww. usługi.

8. Pojawiły się informacje, że asystenci dostępni są 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Jak to rozumieć? Jako całodobową asystę przez np. cały miesiąc czy jako gotowość do świadczenia usługi o każdej porze dnia i nocy?

Zgodnie Programem „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnościami” – edycja 2020-2021 dział V ust. 9 usługi asystenta mogą być realizowane przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.

Jednocześnie należy wskazać, iż limit godzin usług asystenta przypadających na 1 uczestnika ww. Programu wynosi nie więcej niż 60 godzin miesięcznie.

Nie jest założeniem Programu, aby finansować wyłącznie gotowość do świadczenia usługi, celem usługi asystenta jest pomoc uczestnikom Programu w wykonywaniu codziennych czynności oraz w funkcjonowaniu w życiu społecznym.

Dodatkowo informuję, iż do czasu pracy asystenta wlicza się czas oczekiwania/gotowości na świadczenie usług nie dłuższy niż 90 min. Jeśli czas oczekiwania wynosi więcej niż 90 min. to usługa nie będzie finansowana w ramach Programu (zgodnie z działem V ust. 10).

9. Czy ten program będzie funkcjonował co rok?

Planuje się, iż programy dot. usług asystenta realizowane przez samorząd czy też organizacje pozarządowe będą kontynuowane rokrocznie.

10. Jaki jest budżet na usługi asysta osobistego w 2020 roku i w kolejnych latach?

Zgodnie z Programem „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnościami” – edycja 2020-2021 (program realizowany przez organizacje pozarządowe) dział VII ust. 1 informujemy, że na realizację niniejszego Programu planuje się przeznaczyć w 2020 r. kwotę 80 mln zł oraz w 2021 r. kwotę 80 mln zł.

Dodatkowo informujemy, iż budżet programu pn. „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – edycja 2019-2020 (program realizowany przez gminy/powiaty) wynosi również 80 mln zł.

Uwzględniając powyższe łączny budżet na usługi asystenta osobistego w 2020 r. wynosi 160 mln zł.

Kto może skorzystać ze wsparcia asystenta? Jaki jest zakres jego zadań? Czy usługa będzie płatna lub uzależniona od kryteriów dochodowych? Kto może zostać asystentem? Czy może nim być członek rodziny? Na te i inne pytania odpowiemy za tydzień w kolejnym zestawie pytań i odpowiedzi.