Nowe orzeczenie w pandemii a praca
Od 3 lat jestem osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. W dniu 30.09.2020 skończyła mi się ważność orzeczenia. Pracuję i złożyłam pod koniec września nowy wniosek. Dostałam telefon z powiatowego zespołu orzekania o niepełnosprawności o posiedzeniu komisji w mojej sprawie w dniu 17.11.2020, bez mojego udziału. Mam pytanie: wg ustawy z marca obowiązuje mnie przedłużenie ważności orzeczenia, z którego korzystam w pracy. Orzeczenie dostanę pocztą w ciągu 2 tygodni. W specustawie napisane jest o dacie wydania orzeczenia – co w moim przypadku od 17.11 a dostarczeniem orzeczenia do kadr? Mogę dostać stopień lekki, więc od kiedy przestaje mnie obowiązywać 7 godzin i urlop zdrowotny. 17.11 czy data otrzymania pocztą nowego orzeczenia?
Szanowna Pani,
zgodnie z art. 15h pkt 2 specustawy ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem wirusa SARS-CoV-2, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 z późn.zm), z przyczyn związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane na czas określony na podstawie ustawy o rehabilitacji, którego ważność:
- upływa w terminie od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy zachowuje ważność do upływu 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.
Ustawa „epidemiczna” przedłuża ważność orzeczeń, więc nie musiała Pani składać wniosku o nowe orzeczenie.
Jeśli więc przyjąć literalny zapis ustawy covidowej, to użyto stwierdzenia „wydanie” orzeczenia a nie „doręczenie” orzeczenia. Różnica jest taka, że decyzja administracyjna rozpoczyna swój byt prawny z chwilą jej sporządzenia, doręczenie zaś ma na celu zakomunikowanie stronie zawartego w niej rozstrzygnięcia, które następuje w chwili złożenia na decyzji podpisu osoby uprawnionej. Data wydania decyzji ma zasadnicze znaczenie, jest to bowiem określenie dnia, według którego ocenia się stan faktyczny i prawny jako podstawę rozstrzygnięcia sprawy. Data wydania decyzji pozwala ustalić, w jakim stanie prawnym i faktycznym zapadło rozstrzygnięcie w sprawie. W Pani przypadku data wydania to 17.11.2020 r.
Z drugiej strony ustawa „covidowa” rodzi pytania i wątpliwości, bo jeśli np. odwoła się Pani od orzeczenia o stopniu lekkim to czy zapis, że orzeczenie zachowuje ważność do dnia wydania nowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności może oznaczać - do dnia prawomocnego rozstrzygnięcia? Lektura wyjaśnień na stronie pełnomocnika ds. osób niepełnosprawnych może skłaniać do takiego wniosku - patrz link: Pełnomocnik Rządu: podczas pandemii nie musisz występować o nowe orzeczenie, by otrzymywać świadczenia i zasiłki - niepelnosprawni.pl
Przedtem sprawę rozstrzygał jednoznacznie art. 2a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z nim, jeżeli pracownik przedkłada kolejne orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność, wlicza się go do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia, gdy z orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna, a wniosek o wydanie orzeczenia został złożony nie później niż w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność. Bez względu na datę złożenia wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych również w okresie do 3 miesięcy poprzedzających dzień przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia, jeżeli z treści tego orzeczenia wynika, iż w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna.
Przykład: orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wygasło 20 września. Pracownik złożył wniosek o uzyskanie kolejnego orzeczenia w dniu 21 września. Od tego dnia wykonuje pracę po 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin pięciodniowym tygodniu pracy. W dniu 23 października br. przedłożył pracodawcy kolejne orzeczenie, z którego wynika, że jest niepełnosprawny w stopniu lekkim. Pracodawca, zgodnie z art. 2a ust. 2 ustawy o rehabilitacji, ma obowiązek ponownie wliczyć tego pracownika z lekkim stopniem do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych od dnia złożenia wniosku, czyli od 21 września br. Zatem od 21 września br. pracownik pracuje 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo.
Z poważaniem
Anita Siemaszko, prawnik