Nowe oblicze Traktu Królewskiego

10 maja 2005 r. w gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego po raz trzeci spotkała się Rada Programowa ds. Programu "Warszawa bez Barier".

Posiedzenie rady zbiegło się z zakończeniem wystawy architektonicznej "Plany na przyszłość", która gościła w gmachu BUW i stanowiła oprawę całego spotkania.
Głównym tematem trzeciego spotkania rady były plany rewitalizacji Traktu Królewskiego w Warszawie i zawarte w nim zagadnienia związane z dostępnością tej części Warszawy dla osób niepełnosprawnych.

Rynek Bernandyński. Odtworzenie placu pomiędzy kościołem św. Anny a figurą Matki Boskiej Passawskiej. 

Na spotkaniu projektant Marek Sawicki zaprezentował plany pierwszego etapu prac, które dotyczyć będą przede wszystkim chodników i jezdni. Zaznaczył jednocześnie, że zespół, przygotowując projekt, wzorował się na programie "Sztokholm 2010" - przygotowanym przez władze Sztokholmu, którego realizacja ma przyczynić się do likwidacji wszelkich barier architektonicznych w mieście.

Sztokholm 2010 - kiedy powstanie pierwsze miasto bez barier?

Zgodnie z planami oblicze Krakowskiego Przedmieścia ma zmienić się diametralnie. Zmienić ma się przede wszystkim charakter ulicy - z ulicy tranzytowej na deptak z bardzo ograniczonym ruchem pojazdów. Chodniki mają być poszerzone kosztem jezdni. Ruch autobusów docelowo ma zostać zmniejszony o 50 proc. Na chodnikach wymieniona zostanie nawierzchnia, która będzie twarda, antypoślizgowa, wykonana z granitu. Przewiduje się, że szerokość chodników wynosić będzie ok. 3-4 m, które powinny być pasem wolnego przejścia, natomiast meble uliczne i inne elementy wyposażenia ulic zostaną umieszczone w specjalnej strefie na chodniku w taki sposób, aby nie kolidowały z przepływem ruchu.

Widok od strony placu Zakmowego w kierunku pomnika Mickiewicza

Wzdłuż chodników znajdować się będzie także pas wyłożony kostką granitową, który stanowić będzie ścieżkę orientacji pomocną w przemieszczaniu się osób niewidomych i niedowidzących.
Przy chodnikach zostaną zamontowane bardzo niskie krawężniki, które przy przejściach dla pieszych będą zupełnie obniżone do poziomu jezdni.

Widok od strony placu Zamkowego w kierunku Dziekanki. Ulica zamknięta dla ruchu kołowego, przeznaczona w całości dla pieszych i ogróków gastronomicznych.

Na Krakowskim Przedmieściu nie będzie można parkować - do tego celu wykorzystane będą ulice dochodzące do Krakowskiego Przedmieścia oraz nowo wybudowane parkingi. W trzech miejscach Krakowskie Przedmieście przecięte będzie placami podniesionymi do poziomu chodnika, gdzie uprzywilejowany będzie ruch pieszych - między Uniwersytetem Warszawskim a Akademią Sztuk Pięknych, na przedłużeniu osi Saskiej oraz koło kościoła św. Anny.

Plac na osi Uniwersytetu i Akademii Sztuk Pięknych. Plac stanowiący piesze przejście a poziomie terenu, łączący dziedzińce obu uczelni.

Kolejnym etapem prac będzie dostosowanie budynków stojących wzdłuż Traktu Królewskiego. Nie ma jeszcze szczegółowego planu prac, a w tej materii jest wiele do zrobienia. Do niemal każdego budynku na Krakowskim Przedmieściu prowadzą mniejsze lub większe schody. Jednak jak stwierdził dr arch. Krzysztof Domaradzki projektant rewitalizacji Krakowskiego Przedmieścia, rewitalizacja Traktu Królewskiego oraz aspekt dostosowania go do potrzeb osób niepełnosprawnych to materia bardzo skomplikowana.

Plac przed Pałacem Staszica. Po wschodniej stronie odbudowany pałac Karasia stanowi pierzeję placu. Likwidacja wjazdu w ul. Kopernika, możliwość przeznaczenia całej powierzchni placu dla pieszych.

"Trakt ma się stać przestrzenią znacznie bardziej przyjazną dla wszystkich, a w tym i dla osób niepełnosprawnych. Wszystkie wysokości krawężników i bariery typu technicznego właściwie powinny zniknąć. Zwracam uwagę na fakt, że mamy tu do czynienia z substancją zabytkową i to jest niestety przypadek, kiedy nie wszystko można zrobić. To nie jest projektowanie od nowa, ale wpisywanie się w stan istniejący - możliwe są jedynie pewne przeróbki. Ważna jest także strona estetyczna - można zaproponować różne rozwiązania techniczne, ale w przypadku zabytkowych obiektów nie wszystkie będą właściwe. Ważne jest zatem znalezienie złotego środka.
Program "Sztokholm 2010", na którym się częściowo opieraliśmy jest bardzo dobrze przygotowany, jednak nie odnosi się on do spraw zabytkowych. Znam dobrze Sztokholm i widziałem, w jaki sposób zostało tam dostosowane stare miasto - nie sądzę, aby spełnione tam były wszystkie wymogi programu"

Plac przed pomnikiem Kopernika. W rysunku posadzki propozycja schematu układu słonecznego.

Na posiedzeniu Rady przedstawiony został także Konsultant ds. osób niepełnosprawnych przy projekcie rewitalizacji Krakowskiego Przedmieścia zatrudniony przez Urząd Miasta. Stanowisko to objęła Dorota Marchelwska. Jej zadaniem będzie pośredniczenie pomiędzy inwestorem, projektantami oraz osobami niepełnosprawnymi i tym samym zapewnienie, aby na dalszych etapach pracy uwzględnione zostały potrzeby osób niepełnosprawnych.

Jest to ważne m.in. dlatego, aby nie powtórzyła się sytuacja, która miała miejsce przy przebudowie warszawskiej ulicy Nowy Świat. Jak przypominali członkowie Rady, wtedy także poszerzone zostały chodniki, wymieniona nawierzchnia, jednak przy zdecydowanej większości lokali pozostawiono przy wejściach pojedyncze stopnie. Tym samym Nowy Świat pozostał niedostępny dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Prof. Ewa Kuryłowicz z Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej oraz Krzysztof Chwalibóg z Rady Architektoniczno-Urbanistycznej Miasta Stołecznego Warszawy zaproponowali, aby Biuro Naczelnego Architekta Miasta przygotowało listę miejsc niedostępnych na Krakowskim Przedmieściu, która zostałaby później uwzględniona podczas dalszych prac nad rewitalizacją Traktu Królewskiego.

Podczas posiedzenia Rady ogłoszona została także druga edycja konkursu architektonicznego "Warszawa bez barier" na najlepiej dostosowany budynek w stolicy.

********
Rada Programowa ds. likwidacji barier architektonicznych złożona jest ze specjalistów z zakresu prawa budowlanego, nadzoru budowlanego, architektów oraz osób niepełnosprawnych. Jej zadaniem jest zdefiniowanie przyczyn braku dostępności budynków użyteczności publicznej w Warszawie oraz opracowanie sposobów i działań mogących przyczynić się do poprawy tej niekorzystnej sytuacji m.in. poprzez weryfikację istniejących rozwiązań dotyczących Prawa budowlanego.

W spotkaniu Rady Programowej 10 maja 2005 r. udział wzięli:
Jolanta Budny - Architekt, Konsultant ds. barier architektonicznych Urząd Miasta Gdynia
Krzysztof Chwalibóg - Członek Rady Architektoniczno-Urbanistycznej Miasta Stołecznego Warszawy
Maciej Czeredys - Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków
Krzysztof Domaradzki - Dr architekt, Projektant rewitalizacji Krakowskiego Przedmieścia
Dorota Katner - Dyrektor Cenrum Łowicka
Grażyna Melanowicz - Biuro Polityki Społecznej Urząd Miasta Stołecznego Warszawy
Ewa Kuryłowicz - Prof.dr hab. Architekt, Wydział Architektury Politechnika Warszawska
Dorota Marchlewska - Konsultant ds. osób niepełnosprawnych przy projekcie rewitalizacji Krakowskiego Przedmieścia
Wacław Olechnowicz - Przewodniczący Okręgowej Izby Inżynierów Budowlanych
Jerzy Putkiewicz - Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego
Marek Sawicki - architekt,
Roman Wrzosek - Okręgowa Izba Urbanistów
Tomasz Zemła - Zastępca Naczelnego Architekta Miasta Biuro Naczelnego Architekta Miasta Urząd Miasta st. Warszawy

Autor: Dorota Landsberger
Źródło: inf. wł.