Wakacje z rehabilitacją - z cyklu Forum rodziców

Zaczęło się wielkie wakacyjne planowanie. Razem z Piotrem Bartnikiem, mgr rehabilitacji podpowiadamy, jak wybrać najlepsze miejsce na wyjazd rehabilitacyjny dla niepełnosprawnego dziecka i jak się do tego przygotować.

1. KOLONIE CZY TURNUS REHABILITACYJNY?

Jeśli dziecko jest niepełnosprawne w niewielkim stopniu i potrafi być samodzielne lub wymaga pomocy ze strony innych osób tylko okazjonalnie, zdecydowanie lepszy dla jego kondycji fizycznej i emocjonalnej będzie wyjazd na klasyczne kolonie czy obóz ze zdrowymi rówieśnikami lub też "wakacje integracyjne". Turnus rehabilitacyjny to miły i efektywny wypoczynek dla dzieci, które są w dużym stopniu lub całkowicie uzależnione od opieki dorosłych.

2. CEL WAKACJI Z REHABILITACJĄ

Wybór miejsca wakacji - w górach, nad jeziorami czy morzem - to rzecz gustu rodziny. Bez względu na to pobyt rehabilitacyjny musi spełnić zadanie, jakie mu wyznaczyliśmy. Jeśli jest to np. wyjazd z dzieckiem we wczesnym etapie niepełnosprawności - celem będzie nauka codziennej, prawidłowej opieki nad dzieckiem, ćwiczeń, kontaktu, tworzenia więzi oraz pełne zintegrowanie rodziny w warunkach innych niż domowe. Rodzice powinni wtedy wybrać ośrodek, który zapewni stałe przebywanie z dzieckiem, wspólne uczestniczenie w zajęciach i zabawie. Jeśli chcemy, aby dziecko nauczyło się większej samodzielności i czerpało radość z poznawania nowych możliwości, pozwólmy, aby spędziło turnus bez naszej opieki. Dobrym rozwiązaniem jest wyjazd, podczas którego rodzice mieszkają w tym samym ośrodku, ale w ciągu dnia poświęcają czas na własny wypoczynek, i tylko czasem sprawdza ją, jak radzi sobie pociecha, albo kiedy rodzice mogą przebywać z dzieckiem jedynie w czasie weekendów. Warto jednak odważyć się - zwłaszcza gdy opieka jest pewna - i zatęsknić za sobą.

3. GRUNT TO DOBRA ORGANIZACJA!

Wybierając turnus rehabilitacyjny, sprawdźmy, czy spełnia on wymagania i potrzeby dziecka i czy miejsce jest przystosowane do pobytu osób niepełnosprawnych. Zapytajmy organizatora, w jaki sposób zapewnia opiekę? Jakie uprawnienia mają wychowawcy i czy pracowali już z dziećmi niepełnosprawnymi? Czy na turnusie będzie na stałe pielęgniarka? Czy lekarz, z którym współpracuje ośrodek, zajmował się już dziećmi niepełnosprawnymi i potrafi rozpoznać klasyczne zachowania, dolegliwości przy określonych schorzeniach? I najważniejsze - rehabilitanci. Szczególną uwagę zwróćmy na ich kwalifikacje i doświadczenia. Chcemy przecież, aby podczas wyjazdu rehabilitacyjnego stan fizyczny dziecka się poprawił. Sprawdźmy, czy organizator oferuje kinezyterapię, fizykoterpię czy rekreację rehabilitacyjną (np. hipoterapię). Ważna jest też wielkość grupy turnusowej oraz właściwa proporcja liczby rehabilitantów/opiekunów do liczby dzieci. Im mniejsza grupa, a liczniejsza kadra, tym większa pewność, bezpieczeństwo i efektywność rehabilitacji.

4. PLAN ZAJĘĆ I ATRAKCJI

Turnus rehabilitacyjny przebiega według określonego harmonogramu. Obok zabaw i atrakcji umilających wakacje - najważniejszym elementem są zajęcia rehabilitacyjne. Wielu rodziców, zwłaszcza gdy na co dzień opiekują się dzieckiem, ma poczucie, że wysyłając dziecko samo na wakacje, pozbywa się go. Zamiast cieszyć się, że przeżywa nowe przygody - zastanawiają się, czy nie dzieje mu się żadna krzywda, czy nie jest to czas stracony, czy ból rozstania jest tego wart. Poznanie szczegółów planu turnusu da rodzicom poczucie, że wybrali dobre rozwiązanie i zapewnili dziecku szczęśliwe chwile, efektywnie spędzony czas, poprawę kondycji, sprawności i samodzielności.

5. OSWAJANIE EMOCJI

Kiedy dziecko cierpi z powodu wyjazdu? Gdy choroba sprawia, że nie może słownie kontaktować się z najbliższymi lub nie jest w pełni władz umysłowych. Czuje się bezpieczne, przebywając w tych samych pomieszczeniach, wśród tych samych osób, gdy docierają do niego te same dźwięki, czuje te same zapachy. Między takim dzieckiem a opiekunami tworzy się bardzo silna więź emocjonalna. Wysłanie go samego na wakacje bez osób, którym ufa, wyrwanie go z bezpiecznego świata przyniosłoby negatywny skutek. Jeśli natomiast dziecko niepełnosprawne porozumiewa się z otoczeniem, jest świadome rzeczywistości, przygotowujemy je do samodzielnego wyjazdu, tłumacząc, gdzie pojedzie i z kim oraz podajemy wszystkie atrakcje takich wakacji. Sprawmy, aby było pozytywnie podekscytowane, a nie zdenerwowane rozłąką.

6. PAKUJEMY BAGAŻ

Bagaż dziecka niepełnosprawnego tylko pozornie różni się od ekwipunku zdrowego kolonisty. Dlatego, drodzy rodzice, zachowajcie rozsądek w pakowaniu ubrań i akcesoriów wakacyjnych. Nie zapomnijcie o kosmetykach i przedmiotach higienicznych związanych z niepełnosprawnością dziecka. Będzie się czuło mniej skrępowane, wiedząc, że ma ze sobą zapas bielizny, pieluchomajtek i cewników. Jeśli dziecko przyjmuje leki, to należy je odpowiednio podzielić na dni i godziny przyjmowania i dokładnie opisać. Potem omówić szczegóły dawkowania i procedury awaryjne z lekarzem i pielęgniarką turnusową przed wyjazdem. Dobry organizator przekaże rodzicom gotową listę niezbędnych przedmiotów do zapakowania oraz listę informacji, które należy przekazać, oddając dziecko pod opiekę na turnusie.

7. KORZYSTAJMY Z "GIEŁDY"

W jaki sposób sprawdzić rzetelność organizatora? Ten problem dotyczy wszystkich rodziców, a mimo to nie wynaleziono do tej pory skutecznej metody śledczej. Są jednak sposoby na zwiększenie poczucia pewności, że dziecko jest pod dobrą opieką. Na przykład wysyłanie go z ludźmi, do których ma się zaufanie. Z nauczycielem z jego szkoły, z rehabilitantem, z którym ćwiczy, z osobami, które nie tylko z zaangażowaniem będą wywiązywać się ze swoich obowiązków, ale też zwrócą uwagę na organizację turnusu, zachowania i samopoczucie dziecka.

Warto pytać o opinię na temat różnych turnusów innych rodziców - pod warunkiem że ich kryteria wyboru miejsc wypoczynkowych i standardu są podobne do naszych. Rodzice dzieci niepełnosprawnych to bardzo zintegrowana i aktywna grupa. Znają się ze wspólnych wizyt w ośrodkach rehabilitacyjnych, Wyjazdów, spotkań. Ich zdanie jest najlepszą wskazówką.

GDZIE SZUKAĆ INFORMACJI

Jak uzyskać skierowanie na turnus rehabilitacyjny? Kto może udzielić dofinansowania? Jakie dokumenty będą do tego potrzebne - informacje znajdziesz w poradniku

GDZIE SZUKAĆ OFERT

• Krajowe Centrum Organizacji Turnusów Rehabilitacyjnych
  Centrala: Katowice, ul. Sokolska 3,
  tel.: 032 259 62 21 do 5 w. 107
  Filia: Warszawa, ul. Gałczyńskiego 4,
  tel.: 022 826 48 22
• w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• w Powiatowych Centrach Pomocy Rodzinie
• w urzędach gmin
• w stowarzyszeniach i fundacjach działających na rzecz osób z daną niepełnosprawnością - np. w Fundacji Aktywnej Rehabilitacji - dla osób z uszkodzeniami rdzenia kręgowego
  baza organizacji zajmujących się danymi rodzajami niepełnosprawności znajduje się pod adresem www.bazy.ngo.pl
• w szkołach integracyjnych
• w placówkach specjalistycznych zajmujących się osobami niepełnosprawnymi
• w sanatoriach i uzdrowiskach
• w organizacjach turystycznych np. w PTTK 
• w harcerstwie
• w organizacjach kościelnych

PODZIEL SIĘ DOŚWIADCZENIAMI

Zachęcamy Państwa do podzielenia się z innymi rodzicami dzieci niepełnosprawnych swoimi doświadczeniami z turnusów rehabilitacyjnych. Kto był organizatorem? Czy zagwarantował dziecku opiekę, rehabilitację i odpoczynek na najwyższym poziomie? Jakie były zalety wyjazdu, a jakie wady? Prosimy o przesyłanie opinii na adres mailowy: redakcja@niepelnosprawni.pl. Zostaną one umieszczone na naszym portalu.

Autor: Magdalena Gajda
Źródło: "Integracja" 3, maj - czerwiec 2005 r.