Czy mogę ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne?

Jestem opiekunką osoby starszej – małżonka chorego na otępienie. Małżonek pobiera emeryturę, ma orzeczoną niepełnosprawność w stopniu znacznym. Pracowałam w zeszłym roku, ale musiałam zrezygnować z pracy, bo stan zdrowia małżonka znacznie się pogorszył i nie mógł sam pozostawać w mieszkaniu. Czy mogę ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne dla osoby dorosłej niepełnosprawnej?

Szanowna Pani,

aktualnie wielu małżonków składa wnioski o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z pracy w celu opieki nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym małżonkiem. Często, pomimo odmowy wydanej przez gminę wielu małżonków odwołuje się do dalszych instancji.

Warto w takiej sytuacji przywołać następujące przykładowe orzeczenia - jak stwierdził w uzasadnieniu do wyroku z dnia 04.04.2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (sygn. akt IV SA/Gl 1016/18) - „W przywołanym wyroku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 17 ust. 1b u.ś.r. w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Skutkiem tego wyroku jest zmiana zakresu zastosowania art. 17 ust. 1b u.ś.r. odnośnie treści w nim ujętej, ponieważ zakwestionowana norma została ostatecznie wyeliminowana z systemu prawnego, co oznacza, że dalsze stosowanie tego przepisu wraz z normą prawną uznaną za niekonstytucyjną prowadzi do niedopuszczalnego - z punktu widzenia zasady równości - ukształtowania sytuacji prawnej opiekunów dorosłych osób niepełnoprawnych. Norma prawna uznana za niekonstytucyjną stanowi wadliwą podstawę prawną, a wydana na takiej podstawie prawnej decyzja administracyjna również musi być uznana za wadliwą”.

Podobnie stwierdził np. w uzasadnieniu do wyroku z dnia 13.06.2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjnego we Wrocławiu sygn. akt IV SA/Wr 208/18 i wiele innych sądów administracyjnych w Polsce.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia z dnia 27 czerwca 2014 w sprawie o sygn. akt I OSK 789/13 stwierdził – „sam fakt pozostawania w związku małżeńskim osoby wymagającej opieki, przy wypełnieniu przesłanek, o jakich mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, nie wyklucza świadczenia pielęgnacyjnego dla jego małżonka”.

Warto sprawę skonsultować bezpośrednio z prawnikiem, w tym celu można skontaktować się z jednym z Centrów Integracji, których siedziby są w: Gdyni (tel.: 505 606 776), Warszawie (tel.: 505 602 517) i Zielonej Górze (tel.: 570 066 206). Można także skorzystać z punktu nieodpłatnej pomocy prawnej - w każdym powiecie w Polsce działają punkty nieodpłatnej pomocy prawnej. W załączeniu przesyłam link do odpowiedniej wyszukiwarki ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości.

Z poważaniem,

Grzegorz Jaroszczyk, prawnik