Miejsca Parkingowe dla Osób Niepełnosprawnych

PROTOKÓŁ Z DEBATY

(problemy prawne) z dnia 8.01.2003 r.

W debacie uczestniczyli: Jolanta Banach - Pełnomocnik Rządu Do Spraw Osób Niepełnosprawnych,

Andrzej Bogdanowicz - Zastępca Dyrektora Departamentu Transportu Drogowego w Ministerstwie Infrastruktury,

Dr Teodor Bulenda - Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich i reprezentant Międzynarodowej Komisji Prawników Sekcja Polska,

Katarzyna Cichosz - Koordynator Centrum Informacyjnego dla Osób Niepełnosprawnych,

Krzysztof Czerwiński - Kancelaria Prezydenta RP,

Waldemar Duszewski - kierownik referatu Wydziału Transportu i Dróg Publicznych Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy,

Joanna Fabisiak - radna Warszawy, Przewodnicząca Komisji Społecznej,

Andrzej Golimont - radny Warszawy, wiceprzewodniczący Komisji Społecznej i w imieniu przewodniczącego Wojciecha Kozaka,

Marcin Herbst - kierownik Ośrodka Konsultacji i Dialogu Społecznego Biura Zarządu Miasta Stołecznego Warszawy, Sekretarz WOST,

Marek Jewuła  - Naczelnik Zarządu Ruchu Drogowego Biura Służby Prewencji Komendy Głównej Policji,

Piotr Jurewicz - członek Zarządu "WAPARK" Sp. z o.o.,

Krystyna Karwicka - Rychlewicz - Fundacja Pomocy Matematykom i Fizykom Niesprawnym Ruchowo, redaktor naczelny kuriera IDN, Zbigniew Kąkol - Zastępca Naczelnika Oddziału Pojazdów Samochodowych Straży Miejskiej,

Magdalena Kopczyńska - Dyrekor Gabinetu Prezydenta Warszawy,

Jan Lach - Zastępca Dyrektora Biura Pełnomocnika Rządu Do Spraw Osób Niepełnosprawnych,

Tadeusz Sawicki - Kierownik Referatu Wydziału Drogownictwa,

Henryk Soczewka - Dyrektor Wojewódzkiego Zespołu Do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności,

Anna Panfil - Koordynator programu prawnego w Stowarzyszeniu Przyjaciół Integracji,

Zofia Stanisławczyk - Kierownik Dzielnicowego Środowiskowego Domu Pomocy Społecznej, konsultant do spraw osób niepełnosprawnych,

Tadeusza Strobel - Radca ministra w Ministerstwie Infrastruktury,

Piotr Sójka - Dyrektor Wydziału Inżynierii Komunalnej Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy,

Justyna Stańczuk - Sturgólewska - Dyrektor Promocji Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji,

Henryk Rządzki - Dyrektor Wydziału Drogownictwa,

Danuta Uchymiak - pracownik Biura Rzecznika Praw Obywatelskich,Grzegorz Wiaderek- koordynator programu prawnego Fundacji im. S. Batorego,Zofia Wilczyńska - Przewodnicząca parlamentarnego Zespołu Do Spraw Osób Niepełnosprawnych Sejmu RP,

Sławomir Wołkowicz - Dyrektor Wydziału Transportu i Dróg Publicznych Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy,

Paweł Wypych - Dyrektor Wydziału Promocji Zdrowia i Pomocy Społecznej Miasta Stołecznego Warszawy,

Wojciech Zimny - Zarząd Dróg Miejskich Wydział Parkowania.

Debatę otworzył Piotr Pawłowski - prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji, który podziękował wszystkim obecnym za przybycie.

Wprowadzając uczestników w temat debaty Prezes stwierdził, iż wokół zagadnienia korzystania przez niepełnosprawnych z miejsc parkingowych pojawia się w ostatnim czasie wiele kontrowersji.

Osoby niepełnosprawne, które używają samochodów napotykają w wielu przypadkach na trudności w korzystaniu z przeznaczonych dla nich miejsc parkingowych. Z drugiej strony często okazuje się, że wiele samochodów dostawczych wyposażonych jest w emblematy przysługujące osobom niepełnosprawnym, często także zdarza się, iż z emblematów tych korzystają osoby nieuprawnione.

Celem debaty jest poszukiwanie rozwiązań zmierzających do tego, by niepełnosprawny kierowca czy opiekun osoby niepełnosprawnej swobodnie mogli korzystać nie tyle z przywileju parkowania, ale z uprawnienia pozwalającego na pełniejsze uczestnictwo w życiu społecznym. W Stanach Zjednoczonych osoby sprawne nie parkują w miejscach przeznaczonych dla niepełnosprawnych nie tylko dlatego, że odznaczają się wysoką kulturą osobistą, ale także, a może przede wszystkim dlatego, że za parkowanie w miejscu przeznaczonym dla osób niepełnosprawnych wymierzane są bardzo wysokie kary pieniężne.

W merytorycznym wprowadzeniu do debaty Dr Teodor Bulenda stwierdził m.in., iż znalezienie mechanizmów zapewniających niepełnosprawnym możliwość niezakłóconego parkowania na miejscach im przysługujących pozwoli nie tylko rozwiązać dotkliwe trudności komunikacyjne, ale także może stać się początkiem egzekucji praw niepełnosprawnych, które wprawdzie zostały zapisane w Konstytucji czy Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych, ale w praktyce nie są realizowane. Następnie dr T. Bulenda otworzył dyskusję.

Część I - tryb wydawania karty parkingowej

Jolanta Banach poinformowała o nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych ustaw, które zostały przyjęte przez Sejm pod koniec ubiegłego roku i czekają na podpis prezydenta.

Ustawa próbuje usunąć niespójność, jaka niewątpliwie zarysowała się między dwoma aktami prawnymi: Ustawą Prawo o ruchu drogowym i ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Formuła dotycząca przyznawania prawa do karty parkingowej na podstawie Ustawy Prawo o ruchu drogowym zawierała treść niespójną z Ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych w części regulującej zasady orzekania o niepełnosprawności.

Podstawą do wydania karty parkingowej na podstawie Ustawy Prawo o ruchu drogowym było orzeczenie oraz opinia powiatowego zespołu do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności. Literalne brzmienie tego przepisu oznaczałoby, że należy uzyskać dwa dokumenty. Osoby, które pierwszy raz trafiały do zespołu do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności otrzymywały taką solidną podstawę do uzyskania prawa do karty parkingowej. Natomiast osoby, które posiadały już orzeczenie powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności bez wymaganej opinii, albo osoby, które posiadały orzeczenie wydane przez organy rentowe, oczywiście musiały jeszcze raz złożyć wniosek o wydanie orzeczenia.

Nowelizacja ustawy sankcjonuje orzeczenia, które wydane były w przeszłości, wykreślono z Ustawy Prawo o ruchu drogowym opinię powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności jako podstawę do wydania karty, a orzeczenia powiatowych zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności w pewnych warunkach i pod pewnymi warunkami uznaje się za równoważne z orzeczeniami wydanymi przez organy rentowe. Nowe rozporządzenie ściśle określi definicje "obniżonej sprawności ruchowej", a przy zaliczeniu do lekkiego stopnia niepełnosprawności trzeba będzie podać odpowiednio zakodowane przyczyny tej niepełnosprawności.

Zofia Stanisławczyk wskazała, że zajmuje się osobami niepełnosprawnymi intelektualnie w tym dotkniętymi Zespołem Downa, autyzmem, a także osobami mającymi trudności w poruszaniu się. W praktyce pojawiła się wątpliwość, czy są to osoby niesprawne ruchowo. Jej zdaniem podstawową kwestią jest więc sprecyzowanie terminu ,,obniżona sprawność ruchowa".

Jan Lach podkreślił, że nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych zakłada uproszczenie trybu wydawania karty parkingowej. Zgodnie z ustawą za osoby o obniżonej sprawności ruchowej uznaje się wszystkich dotkniętych niepełnosprawnością w stopniu znacznym lub umiarkowanym.

Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Natomiast do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Z kolei przy lekkim stopniu niepełnosprawności zainteresowany musi udokumentować swoją obniżoną sprawność ruchową zaświadczeniem lekarza specjalisty.

Dotychczas zespoły orzekające o niepełnosprawności zobowiązane były do wydawania opinii potwierdzającej obniżoną sprawność ruchową, co prowadziło w istocie do podwójnego orzekania, zwłaszcza w stosunku do osób, które miały tzw. stare orzeczenia czy orzeczenia pozarentowe.

Jan Lach poinformował także, że w ustawie o rehabilitacji został wprowadzony art. 5a, który stanowi, że osoby posiadające orzeczenie wydane przez organ rentowy lub inne stare orzeczenie mogą składać do zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności wniosek o ustalenie stopnia niepełnosprawności i wskazań, dla celów korzystania z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.

Ponadto nowelizacja ustawy wprowadza nowe uregulowanie: zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności ma prawo żądać od właściwych organów rentowych udostępnienia kopii orzeczeń, a organy te obowiązane są do ich udostępnienia. Zmiany te w istotny sposób upraszczają tryb wydawania karty parkingowej.

Krystyna Karwicka - Rychlewicz podzieliła się swoimi doświadczeniami związanymi z procedurą uzyskania kary parkingowej i karty N+. Z wnioskiem do powiatowego zespołu wystąpiła w marcu 2002 r., a kartę parkingową i kartę N+ uzyskała w październiku 2002 r.

Przedstawiła praktyczne aspekty procedury uzyskiwania karty parkingowej i karty N+, a także wskazała miejsca, do których musi się udać niepełnosprawny, żeby otrzymać kartę parkingową.

Po pierwsze: konieczne jest złożenie stosownego wniosku do powiatowego zespołu orzekającego o stopniu niepełnosprawności. Po około 6 miesiącach oczekiwania (w Warszawie) powiatowy zespół do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności wzywa do stawienia się przed komisją orzeczniczą.

Jeśli niepełnosprawny posiada orzeczenie organu rentowego zgłasza się do ZUS-u w celu odebrania kopii orzeczenia. Z kopią tą należy udać się do powiatowego zespołu, aby złożyć wniosek o wydanie opinii i po raz kolejny do powiatowego zespołu po odebranie orzeczenia/opinii.

Kolejnym miejscem, do którego udaje się niepełnosprawny jest Wydział Transportu i Dróg Publicznych (w dawnym Starostwie Powiatu Warszawskiego), gdzie składa podanie o wydanie karty parkingowej wraz z wymaganymi załącznikami (tj. orzeczeniem, opinią i fotografią).

Ponieważ nie można zapłacić na miejscu, niepełnosprawny (wraz z blankietem przelewu) udaje się na pocztę lub do banku i dokonuje przelewu.

Po 2 tygodniach odbiera kartę parkingową i w placówce WAPARKU składa wniosek o wydanie karty N+ wraz z dokumentami. O ile dopisze szczęście, następnego dnia odbiera kartę N+.

2. Orzekanie o niepełnosprawności dzieci.

Jolanta Banach poinformowała, że w związku z nowelizacją, ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz Ustawa Prawo o ruchu drogowym dają możliwości uzyskania karty parkingowej nie tylko w trybie indywidualnym, ale dla placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych. Podmiotem ubiegającym się o uzyskanie takich uprawnień wynikających z karty jest właściwa placówka.

3. Orzekanie o niepełnosprawności - przewlekłość postępowania

Paweł Wypych wyraził pogląd, że zespół orzekania o niepełnosprawności funkcjonuje źle i funkcjonował lepiej nie będzie.

W 2001 r., kiedy zespół nie orzekał na potrzeby karty parkingowej, ani także nie orzekał w sprawach dzieci, był w połowie finansowany przez powiat warszawski, mimo że jest to zlecenie z zakresu administracji rządowej. W ciągu roku przyjmował ok. 8 tys. interesantów. W roku 2002, kiedy doszło orzekanie w stosunku do dzieci i na potrzeby karty parkingowej - 24 tys. osób przy tych samych nakładach finansowych.

Uznał, że podstawowym problemem jest przewlekłość postępowania, która uniemożliwia osobom zainteresowanym orzeczeniem o niepełnosprawności skorzystanie we właściwym czasie z ulg i świadczeń przewidzianych dla osób niepełnosprawnych w przepisach prawa. Zadeklarował, że system funkcjonowania zespołu orzekającego zostanie wzmocniony i zmieniony, w ten sposób, żeby skrócić czas oczekiwania na orzeczenie (obecnie wydanie orzeczenia trwa nawet kilka miesięcy).

Jan Lach podkreślił, że istotnym problemem jest wprowadzanie zmian legislacyjnych bez właściwego okresu przejściowego. Zmiana ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a także ustawy Prawo o ruchu drogowym, nałożyła na zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności nowe obowiązki (wydawanie przez zespół orzeczeń i opinii stanowiących podstawę do wydania przez starostwo karty parkingowej, orzekanie o niepełnosprawności dzieci). Nowelizacja ta została wprowadzona bez odpowiedniego vacatio legis, nie dając możliwości zespołom na przygotowanie się do realizacji tego zadania. Z tego też m.in. wynika problem wydawania kart parkingowych i przewlekłości postępowania.

4. Kierowanie na płatne badanie lekarskie w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem.

Jolanta Banach do niedawna zgodnie z art. 122 Ustawy Prawo o ruchu drogowym starosta, na postawie zawiadomienia powiatowego lub wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności (że istnieją zastrzeżenia co do stanu zdrowia danej osoby), miał obowiązek kierować tę osobę na badania lekarskie (odbywające się na koszt kierowcy). Obowiązek ten został w nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych zniesiony. Na podstawie innych przepisów Ustawy Prawo o ruchu drogowym każda osoba kierująca pojazdem powinna posiadać odpowiednie zaświadczenie lekarskie o zdolności do kierowania pojazdem.

Pani Minister Jolanta Banach i Wicedyrektor Jan Lach przedstawiali zmiany w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, podkreślając, że ustawa czeka na podpis prezydenta.

W dniu, w którym odbyła się debata prezydent ustawę podpisał, stąd do wiadomości Państwa załączamy zmiany w art. 8 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

1) ust. 1 i 2 otrzymują następujące brzmienie:

Osoba niepełnosprawna o obniżonej sprawności ruchowej, kierująca pojazdem samochodowym oznaczonym kartą parkingową może nie stosować się do niektórych znaków drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju (...)

Przepis ust. 1 stosuje się również do:

• kierującego pojazdem przewożącego osobę o obniżonej sprawności ruchowej i
• pracowników placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych pozostających pod opieką tych placówek

2) ust. 5 otrzymuje brzmienie:

5. Kartę parkingową osobie, o której mowa w ust.1, wydaje się na podstawie, wydanego przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności orzeczenia o zaliczeniu do znacznego, umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności o przyczynie niepełnosprawności z kodu R lub N lub na podstawie orzeczenia wydanego przez organy rentowe równoważnego na mocy przepisów szczególnych z orzeczeniami o niepełnosprawności.

3) po ust. 5 dodaje się ust. 5a i 5b w brzmieniu:

5a W przypadku osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenia zaliczające do stopnia lekkiego kartę parkingową wydaje się na podstawie orzeczenia wraz ze wskazaniem, o którym mowa w art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. W przypadku orzeczeń wydanych przez organy rentowe równoważnych z orzeczeniami o stopniu lekkim, w którym nie określono przyczyny niepełnosprawności, kartę parkingową wydaje się na podstawie orzeczenia, wraz z zaświadczeniem lekarskim potwierdzającym ograniczenie sprawności ruchowej.

5b Kartę parkingową placówkom zajmującym się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych wydaje starosta.

Część II - Karta N+

Jan Lach wyjaśnił, że karta parkingowa uprawnia do niestosowania się do niektórych znaków drogowych.

W Regulaminie Funkcjonowania Systemu Parkowania Płatnego Niestrzeżonego stanowiącego załącznik do uchwały Rady Gminy Warszawa - Centrum z 15 kwietnia 2002 r. punkt 7 stanowi, że stawką zerową opłaty za parkowanie pojazdów objęci są m.in. posiadacze kart parkingowych na miejscach wyznaczonych dla osób niepełnosprawnych. Oznacza to, że posiadacze kart parkingowych mogą na kopertach w strefie płatnego parkowania parkować bezpłatnie.

Jeśli niepełnosprawny chce uzyskać prawo do parkowania bezpłatnego poza kopertami na terenie płatnego parkowania, musi postarać się o kartę N+.

Karta N+ z punktu widzenia Biura Pełnomocnika Rządu Do Spraw Osób Niepełnosprawnych była i jest krokiem naprzód w stosunku do osób niepełnosprawnych, daje możliwość osobom niepełnosprawnym, mającym trudności w poruszaniu się, parkowania bezpłatnie na dowolnym miejscu w strefie płatnego parkowania.

Karta parkingowa wydawana jest na nazwisko, a nie na samochód. Jest to niezbywalne prawo osoby niepełnosprawnej. Natomiast Kartę N+ wydaje się na samochód jakby samochód był niepełnosprawny. Zażartował, że samochód niepełnosprawny, jako niepełnosprawny, nie powinien być dopuszczony do ruchu. Zauważył, że w polskim systemie prawnym uprawnienie ma zawsze charakter podmiotowy - przysługuje osobom, a nie rzeczom.

Piotr Jurewicz, członek Zarządu "WAPARK" Sp. z o.o. podkreślił, że WAPARK jest spółką, która świadczy usługi na rzecz miasta. Nie tworzy żadnych regulaminów, realizuje uchwały. Skoro w regulaminie SPPN, który stanowi załącznik uchwały Rady Gminy Warszawa-Centum, określono jakich dokumentów WAPARK musi wymagać, aby wydać kartę N+, nie może on dowolnie, rozumiejąc sytuację osób niepełnosprawnych, wydawać karty N+.

Zasugerował, że należy rozważyć możliwość wysyłania wydanej karty N+ na adres domowy. Poinformował, iż pracownicy WAPARKU podjęli decyzję o przyspieszeniu wydawania karty N+, skracając obowiązujący termin 3 dni do jednego dnia. W imieniu zarządu WAPARK zobowiązał się do rozważenia ewentualnych zmian w procedurze wydawania karty, w celu osiągnięcia większej szybkości, sprawności oraz poprawienia jakości obsługi osób niepełnosprawnych.

Jego zdaniem system, który funkcjonuje w Warszawie jest najnowocześniejszym systemem w Polsce i jednym z najnowocześniejszych w Europie. Tytułem przykładu wskazał, że nigdzie w Europie nie można zapłacić za parkowanie SMS-em.

Wyraził opinię, że koperta dla osoby niepełnosprawnej powinna przede wszystkim ułatwić dostęp do określonych urzędów, instytucji, banków. Natomiast poddał w wątpliwość ideę parkowania bezpłatnego na miejscach poza kopertami. Oświadczył, że jeśli zmiany legislacyjne wprowadzą zasadę, że osoby niepełnosprawne mogą parkować bezpłatnie także poza kopertami, to wówczas WAPARK taki stan będzie respektował i dostosuje do niego swoje procedury.

Na marginesie poinformował, że w ostatnim czasie WAPARK uruchomił na ulicy Brackiej, nowy punkt obsługi dostępny dzięki windzie także dla osób niepełnosprawnych. WAPARK stara się, żeby biur było jak najwięcej. Kończąc Piotr Jurewicz stwierdził, że spółka WAPARK otwarta jest na współpracę w celu usprawnienia wydawania karty N+.

Andrzej Golimont oświadczył, że był jedną z osób, która w poprzedniej kadencji wnioskowała o wprowadzenie Karty N+. Umowa, którą miasto podpisało z WAPARKIEM nie przewidywała bowiem możliwości parkowania przez osoby niepełnosprawne w dowolnych miejscach w strefie płatnego parkowania.

Radni wprowadzili wyraźny podział, narażając się na protesty niektórych środowisk osób niepełnosprawnych. Wychodzili z założenia, że osobą uprawnioną do nieodpłatnego parkowania w strefie płatnego parkowania powinna być osoba z dysfunkcją ruchu, osoba "dla której samochód jest nogami".

Trwał spór z WAPARKIEM, dotyczący jego zgody na zaneksowanie umowy i wprowadzenie Karty N+, nawet w tak wąskim zakresie. Zdaniem Andrzeja Golimonta umowa zawarta z WAPARKIEM stawia go w pozycji uprzywilejowanej wobec miasta, zarówno finansowo jak i organizacyjnie. Miasto domagało się dostępności punktów WAPARKU jeszcze w założeniach przetargowych. WAPARK jako zwycięzca przetargu zobowiązywał się do tego, że jego punkty będą dostępne dla niepełnosprawnych.

Piotr Jurewicz ad vocem podkreślił, że WAPARK postawił 1300 urządzeń, otworzył biura obsługi klienta, cały czas ponosi koszty bieżącej działalności. WAPARK musi dbać o interes tego przedsięwzięcia. Dodał, że jeśli w ciągu roku 20 tys. osób niepełnosprawnych zostanie zwolnionych z opłacania parkowania to sytuacja inwalidów i tak się nie poprawi, bo dalej nie będą mieli miejsca do zaparkowania. Stąd przede wszystkim należy dbać o to, aby było więcej kopert i żeby były one dostępne.

Jolanta Banach przypomniała, że karta parkingowa wydawana jest na podstawie Ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Jest kartą uprawniającą do parkowania, na szczególnych zasadach, ale w miejscach niepłatnych, czy nie stosowania się również do niektórych przepisów Prawa o ruchu drogowym. Natomiast karta N+ dotyczy szczególnych preferencyjnych zasad parkowania w miejscach odpłatnych. Ten rodzaj regulacji ustawa o samorządzie gminy pozostawiła władzom samorządowym, a nie władzom na szczeblu centralnym. To nie jest kompetencja ustawodawcy. Dlatego te dwie sprawy nie mają ze sobą wiele wspólnego.

Pani Minister zaproponowała zorganizowanie spotkania z przedstawicielami samorządu różnych szczebli, którego celem miałoby być ustalenie w jakim zakresie i czy w ogóle możliwe jest wprowadzenie zasady, że karta parkingowa uprawnia do bezpłatnego parkowania także poza "kopertami".

Joanna Fabisiak
Podkreśliła, że posiadacze kart parkingowych chcieliby się stać posiadaczami Kart N+, jeśli nie w stu procentach, to w znacznej wielkości. Skierowała pytanie do Prezesa Waparku dotyczące ilości wydanych Kart N+. Jednocześnie skierowała pytanie do Prezesa Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji - Piotra Pawłowskiego, jakie są rzeczywiste potrzeby, jeżeli chodzi o ilość kart parkingowych.

Piotr Jurewicz
Na zadane pytanie Pani Radnej, odparł, że nie zna dokładnej ilości Kart N+
i poprosił o pięciominutową przerwę, by powyższe dane otrzymać z biura Waparku. Jednocześnie dodał, że jeśli rada Gminy zadecyduje, że parkowanie ma być po "symbolicznej złotówce", to będzie po złotówce. Jeżeli Rada Gminy zadecyduje, że parkowanie ma być bezpłatne, to będzie bezpłatne. Dodał, że Wapark wydaje Kartę N+ na podstawie regulaminu płatnego parkowania. Natomiast jako, firma Wapark nie chce komentować, czy Karta N+ ma zwalniać niepełnosprawnych z opłat za parkowanie.

Joanna Fabisiak
Stwierdziła, że Prezes Waparku nie udzielił jej odpowiedzi na zadane pytanie.

Paweł Wypych poinformował, że według jego informacji powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności wydał około 3860 Kart Parkingowych, podczas gdy WAPARK wydał 1508 Kart N+.

Przypomniał, że karta parkingowa nie jest tożsama ze zwolnieniem z obowiązku ponoszenia opłat w strefie płatnego parkowania. Natomiast część osób niepełnosprawnych uważa, że uzyskanie karty parkingowej jest równoznaczne ze zwolnieniem ich z opłat za parkowanie.

Podkreślił, iż całkowite zwolnienie osób niepełnosprawnych z opłat za parkowanie z jednej strony prowadzi do obniżenia zysków (WAPARKU w 2/3 , a miasta w 1/3), a z drugiej strony jest duże prawdopodobieństwo, że prowadzić będzie do zablokowania wszystkich miejsc parkingowych w centrum (biorąc pod uwagę natężenie chętnych osób do uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności będącego podstawą do wydania karty).

Piotr Jurewicz przypomniał, że WAPARK wydał 1500 Kart N+. Podkreślił, że to wąskie gardło nie jest po stronie WAPARKU, który nie może wydawać Kart N+, gdyż osoby zainteresowane nie mają karty parkingowej. Dotyczy to 10 tys. osób, którym w zeszłym roku WAPARK wydał identyfikatory.

Zofia Stanisławczyk wskazała, ze karta parkingowa wydawana jest na osobę. Osoba niepełnosprawna może poruszać się każdym samochodem. Rada Gminy Warszawa-Centum uchwaliła natomiast, że Karta N+ wydawana jest na samochód. Samochód jest niepełnosprawny i to należy zmienić. Ten przepis jest po prostu zły. Rodzice w okresie funkcjonowania identyfikatorów, posiadali identyfikatory uprawniające ich do bezpłatnego parkowania, a w tej chwili nie mogą uzyskać Karty N+.

Zofia Wilczyńska postulowała usunięcie niespójności trybu wydawania karty parkingowej i karty N+.

Henryk Rządzki zauważył, że gdy zmienią się przepisy, należy do nich dostosować regulamin płatnego parkowania.

Andrzej Golimont przypomniał, że do 31 grudnia ub. roku obowiązywała uchwała Gminy Warszawa Centrum, która już nie istnieje. Nowa regulacja będzie musiała być podjęta przez Radę Warszawy.

Postawił następujące problemy:

• Czy i w jakim zakresie istnieje możliwość wydawania tych kart, które uprawniałyby do bezpłatnego parkowania, ale na bardzo określony, krótki okres czasu?
• Czy jest możliwe zwolnienie każdej osoby niepełnosprawnej z ponoszenia opłat z tytułu płatnego parkowania?
• Czy zasadne jest ,,odniepełnosprawnienie" pojazdu w kierunku upodmiotowienia osoby niepełnosprawnej?
• Jednocześnie zaznaczył, że miasto nie jest w stanie zapewnić tego, czego oczekują wszystkie osoby ubiegające się o kartę parkingową: żeby natychmiast zwolnić ich z odpłatności w strefie płatnego parkowania (dożywotnio, całościowo i 24 h na dobę).

III. Odholowanie pojazdów osób nieuprawnionych, parkujących w miejscach przeznaczonych dla niepełnosprawnych

Problemy:

Wątpliwości co do stosowania sankcji odholowania w obecnym stanie prawnym.

Marek Jewuła podkreślił, że Ustawa Prawo o ruchu drogowym dopuszcza możliwość usuwania tych pojazdów. Jednocześnie przypomniał, że ta sama ustawa obliguje starostów do tego, by wyznaczyli podmioty, które będą zajmowały się odholowywaniem i parkingami, na które te pojazdy będą przewożone. Z przykrością stwierdził, że niestety jedynie około połowa starostów w kraju wykonała ten obowiązek ustawowy. W przypadku miasta stołecznego Warszawy ten obowiązek nie został wykonany. Wyraził nadzieję, że będzie wykonany niebawem i Policja będzie mogła realizować zadania ustawowe.

Zbigniew Kąkol podkreślił, że Straż Miejska popiera odholowywanie pojazdów osób nieuprawnionych, które zaparkowały na kopercie. Straż Miejska była uprawniona do stosowania takich metod. Na dzień dzisiejszy nie ma prawa odholowywania pojazdów. Takie prawo ma Policja, ale w Warszawie z powodu niewyłonienia w przetargu firmy, która zajęłaby się takim transportem, Policja nie może go stosować.

Wskazał jednak, że odholowywanie może obrócić się przeciwko osobom niepełnosprawnym, które zapomną włożyć identyfikatora, mówiącego, że jest to pojazd osoby niepełnosprawnej.

Marek Jewuła sceptycznie odniósł się do wątpliwości przedstawiciela Straży Miejskiej. Wskazał, że wszyscy mają pewne prawa, a te prawa wynikają również z tego że w pewnym czasie wykonają pewne obowiązki. Osoby, które chcą skorzystać z miejsca parkingowego muszą pamiętać o wyłożeniu karty. Zauważył, że, po założeniu blokady, miejsce przeznaczone dla osoby niepełnosprawnej jest cały czas zajęte.

Henryk Rządzki poinformował, że miasto rzeczywiście nie ma systemu odholowywania. Miasto wybrało, przygotowało firmę, która miała parkingi. Wówczas zmieniły się przepisy prawne i przejął to powiat, który nie uznał tej firmy (Straży Miejskiej). Do dnia dzisiejszego nie ma rozwiązanej kwestii odholowywania pojazdów.

Marek Jewuła przepisy o odholowywaniu zmieniły się, ale mimo to wszystko to już trwa od początku ubiegłego roku.

Andrzej Golimont podsumował, że, jak długo nie będzie egzekucji, tak długo koperty będą zajęte. Trzeba zacząć egzekwować prawo. Stwierdził, że nowy Prezydent Miasta przez dwa miesiące nie zauważył, że norma rozporządzenia wykonawczego nie jest wykonana i firma nie jest wyznaczona.

Zwrócił się do obecnego na debacie Dyrektora Rządzkiego, że liczy na to, iż w ciągu najbliższego czasu, wynikającego z ustawy o zamówieniach publicznych, Pan Dyrektor jako osoba odpowiedzialna za ten kawałek miasta przygotuje rozwiązanie, które umożliwi policji usuwanie pojazdów. Oświadczył, że z takim wnioskiem i taką skargą na brak działania ze strony miasta jeszcze dziś zwróci się do Wojewody.

Paweł Wypych złożył obietnicę, że w dniu dzisiejszym Prezydent zostanie poinformowany o zaistniałym zaniedbaniu i procedura przetargu zostanie w trybie obowiązującego prawa uruchomiona jak najszybciej.

Piotr Jurewicz oświadczył, że WAPARK jest zwolennikiem odholowywania pojazdów osób nieuprawnionych, które zaparkowały na kopercie, inaczej prawo nie będzie przestrzegane.

Jan Lach podkreślił, że istotna jest egzekucja prawa, które przynależy osobie niepełnosprawnej. Obecnie, jeśli osoba sprawna stanie na miejscu przeznaczonym dla osoby niepełnosprawnej, ma nakładaną blokadę lub wypisywany mandat za parkowanie "na kopercie".

Egzekucja w Polsce jest niepełnosprawna

Krystyna Karwicka-Rychlewicz podsumowała, że trzeba uczyć społeczeństwo szanowania praw i odholowywać. Zastosowanie tak dolegliwej i kosztownej procedury zminimalizuje problem korzystania przez osoby nieuprawnione z miejsc parkingowych przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych.

Obciążanie osoby niepełnosprawnej posiadającą kartę parkingową opłatą za postój w sytuacji, gdy "koperta" jest zajęta

Aleksandra Białonowicz dyrektor Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego w Szczecinie (stanowisko przedstawione w liście do Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji):

W Szczecinie nie ma dodatkowych kart N+. Ale istnieje możliwość uzyskania bezpłatnych i ulgowych rocznych abonamentów w strefie płatnego parkowania. Do powyższych ulg uprawnione są osoby niepełnosprawne posiadające Kartę Parkingową (...) Kierowca niepełnosprawny nie posiadający abonamentu w SPP w mieście Szczecinie może jedynie bezpłatnie korzystać z miejsc parkingowych "kopert". Jeżeli "koperta" jest zajęta przez nieuprawnioną osobę (a zdarza się to nagminnie), musi zapłacić bilet postojowy. Policja i Straż Miejska nie interweniuje na apele kierowców niepełnosprawnych, nie ma żadnych kar, nie jest sprawdzana wierzytelność karty parkingowej z przebywającą osobą w samochodzie. Zadawane są pytania za co wprowadzona jest tak wysoka opłata - 25 zł, jeżeli nie można wyegzekwować przywilejów przysługujących kierowcy niepełnosprawnemu.

Zofia Stanisławczyk zadała uczestnikom pytanie, czy w sytuacji, gdy niepełnosprawny podjeżdża do zajętej koperty i jest zmuszony zaparkować obok, powinien płacić.

Paweł Wypych:

Zgodnie z literą regulaminu płatnego parkowania niepełnosprawny musi zapłacić za parkowanie w miejscu nieoznaczonym kopertą.

IV. Ilość i usytuowanie miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych

Jan Lach, zauważył, że istotnym problemem jest umiejscowienie kopert i ich oznakowanie. Spotykamy koperty za wąskie. Mało jest miejsca na otworzenie drzwi.

Zofia Wilczyńska oświadczyła, że jako poseł zwróci się do właściwego organu o zwiększenie ilości miejsc do parkowania dla osób niepełnosprawnych, czyli kopert, przede wszystkim przed budynkami użyteczności publicznej.

Henryk Rządzki poinformował, że w momencie wprowadzenia regulaminu SPPN Zarząd Dróg Miejskich zwiększył o 30 proc. ilość miejsc parkingowych.

Zadeklarował, że, jeśli są takie potrzeby, to prosi o zgłaszanie wniosków o utworzenie miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych w konkretnych miejscach do Zarządu Dróg Miejskich do Wydziału Drogownictwa.

Andrzej Golimont zobowiązał się, że, wraz z Panią Fabisiak, wystąpią do Pana Dyrekora Rządzkiego o przekazanie im pełnego wykazu aktualnych miejsc parkingowych.

Stwierdził, że trzeba zracjonalizować liczbę i usytuowanie kopert. Jako negatywny przykład podał wybudowanie budynku Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, przed którym nie ma ani jednej koperty i półroczna walka o te koperty kończy się absolutną niemocą. Jest szalenie naganne, żeby niepełnosprawni studenci nie mogli zaparkować przed budynkiem.

Zobowiązał się również, że wraz z Panią Fabisiak zajmą się utworzeniem miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych przed budynkiem BUWu.

Kolejnym negatywnym przykładem jest brak kopert (i parkingu) przed powiatowym zespołem do spraw orzekania o niepełnosprawności przy ulicy Grzybowskiej 34. Ponadto budynek jest niedostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, ma schody.

Paweł Wypych wyjaśnił, że Zarząd Dróg Miejskich wyraził zgodę na budowę parkingu. Natomiast sprawa zablokowała się o nieuzasadnione, jego zdaniem, roszczenia miejscowej spółdzielni mieszkaniowej, która nie wyraża zgody na budowę parkingu na terenie nie stanowiącym jej własności.

Poinformował, że w tej sytuacji wystąpiono do Zarządu Dróg Miejskich o zgodę na utworzenie kopert przed budynkiem powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności (jako tymczasowe rozwiązanie).

Podsumowanie debaty Dr Teodor Bulenda stwierdził, że osoby zebrane uznały, że istniejący stan prawny nie jest zadawalający. Natomiast Pani Minister Banach przedstawiła kierunki nowelizacji Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (i zmieniającej Ustawę Prawo o ruchu drogowym). I tak, począwszy od 1 lutego br., podstawą wydania karty parkingowej będzie mogło być nie tylko, jak dotychczas, orzeczenie powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, ale także inne ważne orzeczenie o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów, niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym czy o niezdolności do pracy.

Uprości to tryb wydawania karty parkingowej. W kolejnym punkcie debaty uczestnicy zgodzili się, że istotna jest skuteczna egzekucja prawa osoby niepełnosprawnej do korzystania z wyznaczonych miejsc parkowania, które niejednokrotnie zajmowane są przez osoby nieuprawnione. Środkiem do realizacji tego postulatu ma być m.in. sankcja odholowania pojazdu osoby nieuprawnionej, zajmującego tzw. "kopertę". Sankcja ta jest bowiem najbardziej dolegliwa i kosztowna, a jej powszechne stosowanie mogłoby w szybkim czasie doprowadzić do zminimalizowania problemu korzystania przez osoby nieuprawnione z miejsc parkingowych przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych.

Prawo odholowania ma Policja, ale w Warszawie, z powodu niewyłonienia przez miasto w przetargu firmy, która zajęłaby się takim transportem, i Policja nie może realizować swoich zadań ustawowych.

Kolejnym poruszonym problemem był tryb wydawania karty N+, która jest dokumentem uprawniającym do bezpłatnego parkowania w dowolnym miejscu w strefie, w której, za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych, pobierane są opłaty.

Kartę N+ mogą otrzymać tylko te osoby niepełnosprawne, które są właścicielami pojazdu. Dyrektor Biura Pełnomocnika Rządu Do Spraw Osób Niepełnosprawnych Jan Lach stwierdził, że zaprzecza to idei wydawania kart parkingowych, które związane są z osobą niepełnosprawną, a nie z pojazdem.

Debatę zakończył Piotr Pawłowski, który podziękował uczestnikom za przybycie.

Opracowanie: mec. Anna Panfil