Dlaczego osoby niepełnosprawne nie szukają zatrudnienia, chociaż byłyby w stanie wykonywać wybrane prace, a dodatkowe dochody na pewno polepszyłyby ich sytuację? - Dlatego, że boją się utracić świadczenie. Dlaczego dorosłe osoby upośledzone intelektualnie w stopniu lekkim nie mogą znaleźć zatrudnienia? - Ponieważ nie mają odpowiedniego orzeczenia... Na osoby niepełnosprawne myślące o pracy czeka w Polsce wiele pułapek. Dwie z nich opisuje Łukasz Guza w Gazecie Prawnej.
Niepełnosprawni boją się nie tylko podejmować zatrudnienie, ale nawet poszukiwać pracy. Nie korzystają z pośrednictwa oferowanego przez urzędy pracy. Nie chcą rejestrować się jako osoby poszukujące pracy, chociaż to wcale nie pozbawiałoby ich świadczeń rentowych. Niepełnosprawni nie korzystają z oferowanych im szkoleń i możliwości dokształcania. Wszystko to w momencie, kiedy w Polsce pojawiają się dodatkowe fundusze na aktywizację zawodową osób dyskryminowanych na rynku pracy (w tym również właśnie niepełnosprawnych).
Dziś osoby uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy nie tracą tego uprawnienia w momencie podjęcia zatrudnienia. Dodatkowe dochody z pracy formalnie powodują jedynie czasowe zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń. Niekiedy – jeśli zarobione pieniądze są odpowiednio małe – w ogóle nie mają wpływu na wypłatę renty. Niepełnosprawni mogą się jednak obawiać, że wykonywanie przez nich pracy "zaalarmuje" instytucję przyznającą prawo do renty, czyli Zakład Ubezpieczeń Społecznych, która zechce sprawdzić, czy dana osoba nadal jest niezdolna do pracy. Taką atmosferę na pewno pogłębiają poważne debaty i towarzyszące im medialne spekulacje o potrzebie weryfikacji rencistów. A renta oznacza dla wielu niepełnosprawnych pewne źródło dochodu, i nawet jeśli jest niewielka, często bardziej ją cenią niż możliwe, ale niepewne dochody z pracy.
Ten mechanizm nie działa jednak we wszystkich przypadkach. Dla niektórych jedyna możliwość znalezienia zatrudnienia to uzyskanie orzeczenia... o niezdolności do pracy. Dzieje się tak w przypadku osób lekko upośledzonych umysłowo. Otwarty rynek pracy nie ma dla nich wielu propozycji. Aby móc ich zatrudnić w zakładach pracy chronionej i otrzymać dofinansowanie trzeba najpierw przyznać im orzeczenie o niepełnosprawności. Jednak dorosłe osoby lekko upośledzone intelektualnie takiego orzeczenia nie otrzymują. Nie mają więc pracy, nie mają renty i nie mogą korzystać z pomocy w zatrudnieniu oferowanej osobom niepełnosprawnym.
korzystano z artykułów Łukasza Guzy:
"Boją się pracować, by nie stracić renty", Łukasz Guza, Gazeta
Prawna, 24 listopada 2005 r.
"Bez orzeczeń trudniej o pracę", Łukasz Guza, Gazeta Prawna, 8
grudnia 2005 r.
Autor: z wykorzystaniem inf. pras. Rafał Kowalski
Źródło: Gazeta Prawna 228, 238/2005
Informacja pochodzi z portalu www.ngo.pl
