Helena Dalli, komisarz europejska: w kierunku Unii równości

„W unijnych działaniach na rzecz sprawiedliwego ożywienia gospodarczego po kryzysie związanym z COVID-19 skoncentrujemy się na tym, aby umożliwić osobom z niepełnosprawnością prowadzenie godnego i niezależnego życia oraz dostępu do usług, które zapewnią im pełny udział w rynku pracy i w życiu społecznym” – pisze Helena Dalli, komisarz europejska ds. równości, z okazji 10. rocznicy wejścia w życie ratyfikowanej przez Unię Europejską Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnością.

Dziesięć lat temu Unia Europejska ratyfikowała Konwencję ONZ o prawach osób z niepełnosprawnością. Jest ona pierwszą konwencją praw człowieka, której UE stała się stroną, otwierając tym samym nową erę, w której poszanowanie praw osób z niepełnosprawnością – i odpowiedzialność wobec tych osób – jest zarówno obowiązkiem moralnym, jak i prawnym.

W ostatnim dziesięcioleciu UE i jej państwa członkowskie pracowały nad wypełnieniem zobowiązań wynikających z konwencji. Dla UE oznacza to zapewnienie, by unijne przepisy, polityki i programy uwzględniały osoby z niepełnosprawnością, w pełni szanowały postanowienia konwencji i promowały Europę sprzyjającą włączeniu społecznemu.

Wszystkie kraje UE są również związane konwencją, a także przepisami UE dotyczącymi niedyskryminacji i dostępności. Oznacza to, że państwa członkowskie muszą zapewnić integracyjne systemy edukacji dla osób z niepełnosprawnością oraz wprowadzić przepisy zakazujące dyskryminacji w miejscu pracy. Muszą również zapewnić dostępność transportu i budynków publicznych.

W ostatnim dziesięcioleciu kierunek unijnym działaniom nadawała europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010-2020. Dzięki niej kwestia niepełnosprawności znalazła się na liście priorytetów UE i nastąpiła faktyczna poprawa. Na przykład europejski akt prawny w sprawie dostępności, dokument o przełomowym znaczeniu, wymaga, aby kluczowe produkty i usługi, takie jak telefony, komputery, e-booki, usługi bankowe i łączność elektroniczna, były dostępne w sposób umożliwiający ich wykorzystywanie również przez osoby z niepełnosprawnością. Unijne prawa pasażerów zapewniają osobom z niepełnosprawnością dostęp do środków transportu drogowego, lotniczego lub morskiego. UE jest również światowym liderem w promowaniu integracji osób z niepełnosprawnością za pomocą polityki rozwoju i polityki humanitarnej.

W czasie pandemii COVID-19 wyszły na jaw dalsze nierówności, z którymi borykają się osoby z niepełnosprawnością, oraz fakt, że – również z powodu takich nierówności – skutki pandemii odczuwają one dotkliwiej. W sytuacji, kiedy szkoły są zamknięte i zajęcia odbywają się w internecie, okazuje się, że materiały dydaktyczne i sprzęt nie zawsze są dostępne dla uczniów z niepełnosprawnością.

Telekonferencje, praca z domu i zakupy przez internet mogą dla niektórych być przeszkodą. Nawet dostęp do informacji na temat samego wirusa okazał się wyzwaniem. Dlatego też UE będzie w swojej reakcji na kryzys – przy przyjmowaniu największego w historii pakietu bodźców gospodarczych w celu pobudzenia ożywienia gospodarczego – stawiać równość na pierwszym miejscu.

W unijnych działaniach na rzecz sprawiedliwego ożywienia gospodarczego po kryzysie związanym z COVID-19 skoncentrujemy się na tym, aby umożliwić osobom z niepełnosprawnością prowadzenie godnego i niezależnego życia oraz dostępu do usług, które zapewnią im pełny udział w rynku pracy i w życiu społecznym. W kwietniu br. prezydencja portugalska zorganizuje dialog polityczny na wysokim szczeblu z udziałem Komisji i państw członkowskich na temat: prawo osób z niepełnosprawnością, aby wytyczyć nowy kierunek działań.

Intensyfikujemy działania, aby nie dopuścić do tego, by skutki kryzysu związanego z COVID-19 zniweczyły postępy poczynione na rzecz osób z niepełnosprawnością. Aby zapewnić odporną i sprawiedliwą odbudowę, należy wszystkie strategie polityczne opracowywać w sposób sprzyjający włączeniu społecznemu.

Po zakończeniu zakrojonych na szeroką skalę konsultacji przedstawię nową, udoskonaloną strategię Unii na rzecz praw osób z niepełnosprawnością na lata 2021-2030. Będzie ona opierać się na osiągnięciach ostatnich dziesięciu lat i proponować rozwiązania przyszłych wyzwań. Strategia obejmie wszystkie aspekty konwencji ONZ i pomoże przełożyć prawa zapisane w konwencji na konkretne działania. Zapewni ona solidne ramy na nadchodzące lata, aby nikt nie został pominięty.

Bezwzględną koniecznością jest możliwość samodzielnego życia i uczenia się w środowisku sprzyjającym włączeniu społecznemu oraz dysponowanie odpowiednimi warunkami do pracy i rozwoju. 87 milionów osób z niepełnosprawnością w UE zasługuje na wolność od dyskryminacji strukturalnej i negatywnych stereotypów w środkach masowego przekazu.

Realizacja naszych ambicji będzie wymagała zaangażowania wszystkich stron. Strategia ta będzie punktem odniesienia dla UE, wszystkich rządów, partnerów społecznych, społeczeństwa obywatelskiego i sektora prywatnego. Ułatwi to współpracę w zakresie zobowiązań, w tym w ramach dialogu i partnerstwa z osobami z niepełnosprawnością. A osobom z niepełnosprawnością pozwoli uczestniczyć w równym stopniu we wszystkich dziedzinach życia.

Nasze zaangażowanie i działania w tym obszarze polityki będą kolejnym ważnym krokiem w kierunku Unii równości. Będę ściśle współpracować ze wszystkimi państwami członkowskimi UE, aby uczynić UE modelem integracji, dostępności i praw człowieka.

Żadne działania na rzecz osób z niepełnosprawnością nie powinny odbywać się bez ich udziału. Będą oni uczestnikami dialogu i częścią procesu.

Na tym właśnie polega „zjednoczenie w różnorodności”.