Brytyjski rynek pracy otwarty dla niepełnosprawnych

O rynku pracy dla osób niepełnosprawnych w Wielkiej Brytanii opowiada TIM PAPE – Dyrektor Generalny brytyjskiej organizacji Shaw Trust.

INTEGRACJA - Jak wielu niepełnosprawnych mieszkańców Wysp Brytyjskich pracuje, a ilu jeszcze chciałoby podjąć pracę?

TIM PAPE – Trudno nam jednoznacznie określić te liczby, ponieważ wielu takich pracowników nie przyznaje się do swojej niepełnosprawności. Ich obowiązkiem jest poinformowanie o tym pracodawcy dopiero wówczas, kiedy potrzebują dodatkowej pomocy. Według oficjalnych statystyk pracuje u nas ok. 3 miliony osób niepełnosprawnych, a 1,5 miliona dalszych chciałoby znaleźć zatrudnienie. Są jednak i tacy, którzy zamiast posady wolą wsparcie ze strony państwa.

W jaki sposób brytyjskie ustawodawstwo oraz rząd wspierają niepełnosprawnych w znalezieniu pracy?
W naszym systemie taka pomoc udzielana jest trzytorowo. Po pierwsze - kierowana jest do samych osób niepełnosprawnych, a polega na ułatwieniu codziennego życia - likwidacji barier architektonicznych w domu, dostosowaniu samochodu, pomocy asystenta czy szkoleniach zawodowych. Po drugie – rząd współpracuje z organizacjami (np. z Shaw Trust), które pomagają niepełnosprawnym w poszukiwaniach odpowiedniej pracy. Dostają one jednak pieniądze z kasy państwa dopiero wtedy, gdy uda im się znaleźć zatrudnienie dla osoby niepełnosprawnej. Trzecim elementem jest wsparcie samych pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne. Chodzi tutaj o dostosowanie – w szerokim znaczeniu – miejsca pracy do potrzeb takich pracowników. Pracodawca może więc liczyć np. na sfinansowanie wynagrodzenia dla zatrudnionej osoby niepełnosprawnej, na wyposażenie jego stanowiska pracy w specjalistyczny sprzęt czy nawet przeprowadzenie szkolenia dla innych pracowników na temat problemu niepełnosprawności. Rodzaj dostosowania oraz wysokość pomocy finansowej zależą od konkretnej sytuacji.

W Wielkiej Brytanii nie istnieje tzw. system kwotowy (obowiązek zatrudniania osób niepełnosprawnych lub płacenie „kar”). Jakie rozwiązania doradzałby Pan polskiemu rządowi w kwestii pomocy w zatrudnieniu osób niepełnosprawnych?
System kwotowy tak naprawdę nigdy u nas nie funkcjonował. Został oficjalnie zniesiony w 1997 roku, kiedy weszła w życie ustawa Disability Discrimination Act, która zakazuje dyskryminowania osób z powodu ich niepełnosprawności. Każdy pracodawca, który zatrudnia, co najmniej 15 pracowników jest zobowiązany do zapewnienia równego traktowania w zakresie doboru, awansu czy szkolenia. Moim zdaniem, w Polsce, obok systemu kwotowego powinny istnieć narzędzia zachęcające i pomagające osobom niepełnosprawnym wejść na otwarty rynek pracy. Dopiero gdy zaczną one działać, można myśleć o zmianie systemu kwotowego. Nie czuję się upoważniony do oceniania, czyli to rozwiązanie jest dobre czy złe. Jego zaletą jest niewątpliwie to, że stanowi źródło pieniędzy wykorzystywanych później do wspierania osób niepełnosprawnych poszukujących pracy.

Ile zarabiają osoby niepełnosprawne w Wielkiej Brytanii?
Zgodnie z naszym prawem osoby wykonujące taką samą pracę otrzymują takie samo wynagrodzenie. Płacenie mniejszych pensji pracownikom niepełnosprawnym byłoby więc wykroczeniem.

W Polsce niepełnosprawni pracują przez 7 godzin dziennie…
W naszym kraju warunki zatrudnienia są takie same dla wszystkich pracowników. Jednak zgodnie z Disability Discrimination Act, pracodawca musi wprowadzić odpowiednie dostosowania ułatwiające osobie niepełnosprawnej pracę – np. przerwy w ciągu dnia na przyjęcie lekarstw lub krótki odpoczynek.

Czy osoby niepełnosprawne z Polski mogą liczyć na pomoc Shaw Trust w znalezieniu pracy w Wielkiej Brytanii?
Oczywiście – o ile przebywają w naszym kraju legalnie, a więc mogą korzystać ze wszystkich świadczeń przewidzianych prawem. Jeśli znajdzie się taka osoba, która poszukuje pracy lub wsparcia w nowym miejscu zatrudnienia – może liczyć na pomoc naszej organizacji.

SHAW TRUST to największa brytyjska organizacja udzielająca wsparcia osobom niepełnosprawnym poszukującym pracy. Obecnie prowadzi ponad 200 projektów, w ramach których niepełnosprawni mogą nabyć umiejętności w: ogrodnictwie, handlu, branży telekomunikacyjnej, cateringu, zarządzaniu i wielu rzemiosłach. Organizacja powstała w 1982 r. Zatrudnia ponad 1000 pracowników, z czego ok. 16% to osoby niepełnosprawne. Rocznie z jej pomocy korzysta ponad prawie 50 tys. osób z Anglii, Szkocji i Walii, a około 9 tys. z nich znajduje zatrudnienie. Więcej informacji: http://www.shaw-trust.org.uk/

Rozmawiali: Piotr Pawłowski, Dorota Landsberger
Źródło: inf. własna