Czy muszę ponownie stawać na komisję?

Czy mając orzeczenie o stopniu niepełnosprawności znacznym z powiatowej komisji ds. ustalania stopnia niepełnosprawności, mogę składać wniosek o 500+ do ZUS? Mam z ZUS-u rentę „częściowa niezdolność do pracy, na stałe”. Mój stan zdrowia pogorszył się. Czy muszę stawać ponownie na komisję, czy wystarczy orzeczenie o stopniu niepełnosprawności?

Szanowna Pani,

zgodnie z ustawą z 31 lipca 2019 r. świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które skończyły 18 lat i stwierdzono u nich niezdolność do samodzielnej egzystencji. Oznacza to, że sprawność ich organizmu jest naruszona w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Potwierdzeniem tego będzie posiadanie i dołączenie do wniosku jednego z wymienionych w ustawie orzeczeń. Są to orzeczenia:

• o niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• o całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• o zaliczeniu do I grupy inwalidów – wydane przed 1 września 1997 r. przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia,
• o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Orzeczenia te są wydawane przez lekarzy orzeczników ZUS, KRUS i zakładów emerytalnych służb mundurowych.

Inne orzeczenia, w tym te o stopniu niepełnosprawności (lekkim, umiarkowanym, znacznym), wydawane przez powiatowe zespoły ds. orzekania, nie dają prawa do ubiegania się o 500+. W konsekwencji osoby, które dotychczas nie miały żadnego orzeczenia lub posiadające orzeczenie, które nie jest jednym z tych wskazanych w ustawie, muszą razem z wnioskiem (druk ZUS ESUN) o świadczenie uzupełniające, złożyć dokumenty pozwalające na stwierdzenie, czy są niezdolne do samodzielnej egzystencji. ZUS informuje, że w tym celu trzeba dołączyć do wniosku zaświadczenie o stanie zdrowia (druku OL-9), (wydane przez lekarza nie wcześniej niż miesiąc przed złożeniem go w oddziale zakładu), a także dokumentację medyczną i inne dokumenty mające znaczenie dla wydania orzeczenia. Wśród nich może być m.in. historia choroby, kserokopie kart informacyjnych, karta badania profilaktycznego, dokumentacja rehabilitacji leczniczej lub zawodowej. Warto też dodać orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, bo wraz z pozostałymi dokumentami dotyczącymi stanu zdrowia może pomóc w ustaleniu, czy osoba jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

Lekarz orzecznik ZUS będzie mógł wydać orzeczenie wyłącznie na podstawie dokumentacji dołączonej do wniosku. Jeśli nie będzie wystarczająca, może zostać uzupełniona np. o opinię lekarza konsultanta, wyniki dodatkowych badań, obserwacji szpitalnej lub o bezpośrednie badanie stanu zdrowia osoby niepełnosprawnej, która odbędzie się w wyznaczonym terminie w oddziale zakładu lub gdy jej stan zdrowia na to nie pozwala, w miejscu zamieszkania. Jeśli decyzja w sprawie orzeczenia i uznania osoby za niezdolną do samodzielnej egzystencji będzie negatywna, można od niej złożyć sprzeciw do komisji lekarskiej zakładu w ciągu 14 dni od jej doręczenia.

 Podstawa prawna: ustawa o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji z dnia 31 lipca 2019 r. (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1936).

Z poważaniem,

Anita Siemaszko, prawnik