Murderball – gra o życie

Zrobić film o niepełnosprawnych i nie popaść w łzawy sentymentalizm? To niełatwe zadanie. Ale zrobić film o ludziach na wózkach inwalidzkich, który byłby pełen radości życia – to już brzmi niemal jak żart.

Kadr z filmu "Murderball"

A jednak sztuka ta udała się dwóm młodym amerykańskim filmowcom: Henry’emu A. Rubinowi i Danie A. Shapiro. Ich wspólne dzieło „MURDERBALL – GRA O ŻYCIE” podbija serca publiczności i krytyki na całym świecie, a ukoronowaniem długiej listy nagród jest tegoroczna nominacja do Oscara – najbardziej prestiżowego wyróżnienia dla filmowca pod każdą szerokością geograficzną.

Swoje historie opowiadają sami bohaterowie. Są podobne: wypadek samochodowy, skok do wody, ciężka choroba przebyta w dzieciństwie. I diagnoza: quadriplegic, czyli częściowy lub całkowity niedowład rąk i nóg. Początkowe niedowierzanie własnemu nieszczęściu, załamanie i w końcu pełna determinacji walka o miejsce w społeczeństwie „normalnych”. Jedną z najistotniejszych kwestii w filmie Rubina i Shapiro jest bowiem właśnie pytanie o płynną granicę między „normą” a „patologią”, zdrowiem i chorobą, słabością i siłą.

Tytułowa „mordercza piłka” to tzw. quad rugby, będąca dziś oficjalną dyscypliną sportową i paraolimpijską odmiana klasycznego rugby. Niepełnosprawni sportowcy grają na specjalnie skonstruowanych wózkach: wytrzymałych i niezwykle zwrotnych. Osią filmowej historią są przygotowania do olimpiady w Atenach w 2004 roku. Śledzimy poczynania dwóch narodowych reprezentacji: amerykańskiej i kanadyjskiej. Jeden z bohaterów, Joe Soares, grał kiedyś w amerykańskiej drużynie, teraz trenuje Kanadyjczyków. Robi to z takim zaangażowaniem, że w trakcie realizacji filmu trafia do szpitala z zawałem serca. Tak intensywne życie jest nie tylko jego udziałem. Wszyscy bohaterowie mają na nie duży apetyt: oprócz wyczynowo uprawianego sportu, studiują, pracują, mają dziewczyny, żony i dzieci. “No arms? No legs? No problem!” – to motto Boba Lujano, któremu już w dzieciństwie amputowano obie ręce i nogi. Nie przeszkodziło mu to jednak ani w ukończeniu dwóch kierunków studiów, ani w intensywnych treningach sportowych. Film Rubina i Shapiro bez pruderii opowiada też o życiu intymnym bohaterów, których „niepełnosprawność” absolutnie nie wyklucza z tej sfery.

Punktem wyjścia dla realizatorów był artykuł prasowy Dany Adama Shapiro, który pracował wtedy jako dziennikarz. Henry Alex Rubin miał już pewne doświadczenia w filmowym showbiznesie. Razem z debiutującym w roli producenta prawnikiem Jeffreyem Mandelem postanowili nakręcić film dokumentalny o niezwykłych sportowcach. Zależało im na obaleniu stereotypów o sporcie i kalectwie, które już na starcie wykluczają oba pojęcia. Inspiracją były dla nich głośne fabuły tj. „Najlepsze lata naszego życia”, „Wielki Santini” czy „Rocky”. Starali się, by podobny ładunek emocjonalny był obecny również w ich filmie. Szukając swoich bohaterów zwracali więc uwagę na ich osobowość i charyzmę. Po setkach przeprowadzonych wywiadów problemem okazał się jednak nie brak odpowiednich kandydatów, lecz ich nadmiar. Jednym z miejsc, które odwiedzali filmowcy, było Kessler Rehabilitation Center w New Jersey. Pierwszymi graczami, którzy trafili do filmowej obsady graczy byli kapitan zespołu Kanadyjczyków Joe Soares i Mark Zupan, gwiazda drużyny amerykańskiej. Ich wyraziste osobowości zaciążyły na całym filmie. Całej ekipie zależało też na jak najwierniejszym oddaniu estetyki, w jakiej żyją i trenują filmowi bohaterowie.

Walorem „MURDERBALL – GRA O ŻYCIE” jest nowoczesna realizacja. Dynamiczny montaż, niecodzienne zbliżenia i mocna rockowa muzyka przywołują na myśl teledyski. Duża w tym zasługa jednego z producentów filmu – stacji MTV. Ta efektowna oprawa wizualna nie jest na wyrost - doskonale współgra z przesłaniem filmu. Dynamizm bohaterów niejako narzuca dynamikę narracji. Szybko zapominamy o ich kalectwie. Bo tez i ci muskularni i wysportowani mężczyźni, z ciałami pełnymi tatuaży, nie przypominają stereotypowego wizerunku osób niepełnosprawnych. Są niczym komiksowi herosi toczący na swoich wózkach odwieczną walkę między Dobrem i Złem. I dzięki ich determinacji Dobro wygrywa.

BOHATEROWIE

MARK ZUPAN
Mark Zupan urodził się 20 maja 1975 roku w Cleveland w Ohio. Jako nastolatek miał wypadek samochodowy. Długo wierzył, że będzie jeszcze chodził. Rugby na wózku zaczął trenować pod koniec lat 90. W 2002 roku zdobył tytuł gracza roku Quad Rugby, a dwa lata później trafił z reprezentacją USA na Paraolimpiadę w Atenach, gdzie jego drużyna zdobyła brązowy medal. Dzięki filmowi „Murderball” Zupan stał się prawdziwą gwiazdą amerykańskich mediów. Dziś jest częstym gościem w popularnych telewizyjnych show Jaya Leno czy Larry’ego Kinga. Wystąpił też w filmowym musicalu „Z: A Zombie Musical” Johna McLeana.

JOE SOARES
Joe Soares jest z pochodzenia Portugalczykiem. W dzieciństwie zachorował na polio i przestał chodzić. Od przeszło 40 lat jeździ na wózku. Quad rugby zaczął trenować w 1989 roku i jako jedyny gracz uczestniczył w kolejnych trzynastu mistrzostwach USA. Ma imponującą kolekcję nagród. Chętnie gra też w tenisa i koszykówkę. Razem z żoną Patricią wychowuje dwóch synów: 22-letniego Josepha i 14-letniego Roberta.

KEITH CAVILL
Keith Cavill urodził się i dorastał w Wayne. Zawsze interesował się sportem: z zapałem uczestniczył w wyścigach motocyklowych, jeździł na nartach i grał w hokeja. Latem 2003 roku miał wypadek motocyklowy, w wyniku którego został niemal całkowicie sparaliżowany. Quad rugby zainteresował się już podczas pobytu w szpitalu. Na wózku chce uprawiać też inne sporty ekstremalne.

ANDY COHN
Andy Cohn przyszedł na świat w Arizonie. W wieku 16 lat miał poważny wypadek samochodowy i został sparaliżowany. Quad rugby wyciągnęło go z depresji. Od blisko dziesięciu sezonów gra w Phoenix Heat i cztery w reprezentacji USA. W 2002 roku zdobył tytuł Sportowca Roku. Pracuje też jako wolontariusz w lokalnych szpitalach.

SCOTT HOGSETT
Scott Hogsett urodził się w małym miasteczku Spokane . Został sparaliżowany po wypadku, jakiego doznał w wieku 19 lat. Nie poddał się jednak – już na wózku ukończył studia na uniwersytecie stanowym w Arizonie. Jest członkiem narodowej reprezentacji USA i Phoenix Heat w quad rugby. Uprawia też wiele innych sportów.

BOB LUJANO
Bob Lujano przyszedł na świat w Wichita, w Kansas. W 1979 roku po ciężkiej chorobie amputowano mu obie ręce i nogi. Mimo kalectwa ukończył studia na dwóch uniwersytetach: w Teksasie i Tennessee. Od dziesięciu lat gra w quad rugby zdobywając wiele prestiżowych tytułów.

TWÓRCY

DANA ADAM SHAPIRO (reżyser, producent)
„Murderball - Gra o życie” to pełnometrażowy debiut Dany Adama Shapiro. Twórca pracował wcześniej jako redaktor w magazynach tj. „Spin” i “The New York Times”. Obecnie rozpoczyna prace nad ekranizacją swojej pierwszej powieści – „The Every Boy” - którą opublikowało wydawnictwo Houghton Mifflin.

HENRY ALEX RUBIN (reżyser, operator)
Henry Alex Rubin pracuje w przemyśle filmowym od niemal dziesięciu lat. Zrealizował m.in. film dokumentalny „Who is Henry Jaglom?” i – jako producent – „Freestyle”. Kierował też drugą ekipą na planie głośnych fabuł tj. „Cop Land” i „Przerwana lekcja muzyki”. Obecnie pracuje nad moc-dokumentem z udziałem Winony Ryder.

Reżyseria: Henry Alex Rubin i Dana Adam Shapiro
Zdjęcia: Henry Alex Rubin
Montaż: Geoffrey Richman
Muzyka: Jamie Saft
Producenci: Jeffrey Mandel i Dana Adam Shapiro
Kierownicy produkcji: Micah Green oraz Randy Manis, Jeff Sackman i Mark Urman
Produkcja: Think Film oraz MTV Films, Paramount Pictures, A&E Indie Films, Participant Productions, EAT Films LLC, USA 2005
Czas projekcji: 86 min.
Dystrybucja w Polsce: Against Gravity Sp. z o.o.

*********

Konkurs zakończony!

Specjalnie dla naszych internautów z Krakowa i Warszawy przygotowaliśmy konkurs, w którym do wygrania bylo po 10 podwójnych zaproszeń na projekcję filmu „Murderball”. Aby je zdobyć, wystarczyło odpowiedzieć na trzy pytania:

1. O jakiej dyscyplinie sportu opowiada film „Murderball”? Prawidłowa odpowiedź: rugby na wózkach
2. W jakich dwóch miastach działają Centra Integracja? Prawidłowa odpowiedź: Warszawa i Kraków
3. Kto jest redaktorem naczelnym magazynu „Integracja”? Prawidłowa odpowiedź: Piotr Pawłowski

Projekcje filmów odbędą się:
- Kraków, 18 października 2006 r., Kino Cinema City Plaza
- Warszawa, 20 października 2006 r., Kino Silverscreen Puławska

Ze zwycięzcami skontaktujemy się drogą mailową.

Dziękujemy za udział w zabawie!