Stowarzyszenie Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych HIPPOLAND

Stowarzyszenie Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych HIPPOLAND rozpoczęło swoją działalność 1 sierpnia 2000 r. Zostało założone przez grupę ludzi – hipoterapeutów, pacjentów i ich rodziców – współpracujących ze sobą od 1990 roku.

Posiada status prawny Stowarzyszenia Kultury Fizycznej o Zasięgu Ogólnokrajowym, nie prowadzimy działalności gospodarczej.

Od sierpnia 2003 jesteśmy członkiem International Paralympic Equestrian Committee (Międzynarodowego Paraolimpijskiego Komitetu Jeździeckiego). Jest ośrodkiem praktyk Polskiego Towarzystwa Hipoterapeutycznego. HIPPOLAND jest dobrowolną, samorządną organizacją o charakterze społecznym, działającą na rzecz osób niepełnosprawnych i ich środowiska.

Stowarzyszenie działa w celu:

1. Popularyzacji, upowszechniania, organizacji i rozwoju jeździectwa osób
niepełnosprawnych jako:
- metody rehabilitacji w wybranych schorzeniach dzieci, młodzieży i dorosłych,
- formy korzystnego oddziaływania psycho- i socjoterapeutycznego oraz pedagogicznego,
- formy podnoszenia i polepszania ogólnej sprawności fizycznej osób niepełnosprawnych,
- formy rekreacji i wypełniania czasu wolnego osobom niepełnosprawnym,
- formy rywalizacji sportowej osób niepełnosprawnych.
2. Rozwoju sportu jeździeckiego osób niepełnosprawnych, przygotowania i udziału w zawodach krajowych i międzynarodowych.
3. Inicjowania, tworzenia i rozwijania integracyjnych ośrodków jeździeckich dla osób niepełnosprawnych.
3. Gromadzenia i tworzenia środków na rzecz jeździectwa niepełnosprawnych.
4. Inicjowania, rozwoju i organizacji różnych form rekreacji i turystyki krajowej i zagranicznej na rzecz dzieci, młodzieży i dorosłych niepełnosprawnych oraz ich rodzin.
5. Unifikacji, szkolenia i doskonalenia umiejętności zawodowych osób prowadzących jazdy konne dla osób niepełnosprawnych.
6. Prowadzenia działalności naukowej i badawczej związanej z jazdą konną osób niepełnosprawnych.

Stowarzyszenie realizuje swoje cele w szczególności poprzez:

1. Organizację i prowadzenie zajęć i treningów jeździeckich.
2. Organizowanie i realizację współzawodnictwa sportowego w jeździectwie niepełnosprawnych.
3. Organizację szkoleń dla trenerów, instruktorów i innych osób chcących prowadzić lub prowadzących zajęcia jeździeckie dla niepełnosprawnych oraz lekarzy, rehabilitantów, pedagogów, sędziów i innych specjalistów potrzebnych w jeździectwie niepełnosprawnych.

HIPPOLAND propaguje jeździectwo dla osób niepełnosprawnych; od rehabilitacji konnej – hipoterapii – poprzez terapeutyczne i rekreacyjne jazdy konne i woltyżerkę aż do jeździeckich treningów sportowych przygotowujących do udziału w zawodach.

Od 2001 roku organizuje  Ogólnopolskie Zawody Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu, a od 2002 Międzynarodowe Zawody Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu, w których startują zawodnicy  m.in. z takich krajów, jak  Węgry, Włochy, Francja, Rosja, Czechy, Chorwacja i Szwecja. Zawody odbywają się w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich w Ujeżdżeniu „AROMER” w Józefinie pod Warszawą. W trakcie zawodów międzynarodowych gościmy wybitnych sędziów, klasyfikatorów i delegatów pracujących w ramach I.P.E.C.

Zawodnicy Stowarzyszenia biorą udział także w zawodach jeździeckich za granicą. Do tej pory byli między innymi na: I Otwartych Mistrzostwach Rosji, Mistrzostwach Świata w Belgii, Mistrzostwach Europy w Portugalii, I Otwartych Mistrzostwach Węgier. Ogromnym sukcesem jest  wyjazd w 2004 roku zawodniczki, Anety Matysiak - jako pierwszej w historii polskiego jeździectwa paraolimpijskiego, na Igrzyska Paraolimpijskie do Aten.
Ponadto od 2003 roku organizuje coroczne szkolenia dla zawodników i trenerów, które prowadzą doskonali trenerzy z zagranicy. W 2003 roku organizacja gościła Stephena Kiesewettera – członka Komisji Szkoleniowej IPEC, a w roku 2004 Jane Goldsmith z Wielkiej Brytanii, wieloletnią trenerkę reprezentacji i członka komisji szkoleniowej International Paralympic Equestrian Committee. Szkolenia te obejmują zarówno część teoretyczną w postaci wykładów i pokazów filmowych, jak i praktyczne treningi na koniach.

FORMY ZAJĘĆ PROWADZONYCH W HIPPOLANDZIE

1. HIPOTERAPIA

Hipoterapia jest jedną z metod rehabilitacji polegającą na zastosowaniu jazdy konnej w celach leczniczych. Zdrowotne walory jazdy konnej dostrzegano już w starożytności. Najstarsze dzieło na temat leczenia przy pomocy jazdy konnej napisał Hipokrates - "ojciec medycyny". Hipokrates propagował metodę leczenia hipoterapeutycznego rozumianej przez niego jako gimnastykę pobudzającą funkcje organizmu i łagodzącą schorzenia.
W 1870 roku szkocki lekarz John Brown podzielił chorych według zachwiania równowagi bodźców na steników i asteników. Wobec tych ostatnich - z powodu niedostatku bodźców - stosował jazdę konną. W 1945 roku w Anglii wprowadzono ją do terapii dzieci z dysfunkcją ruchową. W latach sześćdziesiątych taką metodę leczenia zaczęto stosować w Kanadzie i USA rozpoczynając tym samym działalność specjalnego stowarzyszenia. Od 1974 roku są organizowane międzynarodowe kongresy poświęcone tym zagadnieniom.

 Co to jest i na czym polega hipoterapia?

• Hipoterapia jako jedna z metod rehabilitacji polega na zastosowaniu jazdy konnej w celach leczniczych. 
• W hipoterapii korzystamy głównie z jazdy stępem lub lekkim kłusem. 
• Koń idący stępem przenosi na ciało siedzącego na nim jeźdźca od 90 do 110 wielowymiarowych impulsów na minutę. 
• Ruchy ciała jeźdźca siedzącego na koniu idącym stępem są bardzo zbliżone do ruchów ciała idącego człowieka. Barki, kręgosłup, miednica poruszają się tak jak podczas chodu. Ten terapeutyczny ruch ma unikalne wręcz znaczenie dla osób niechodzących lub słabo chodzących. Daje im szansę odczucia prawidłowego chodu po raz pierwszy w życiu. Daje im szansę systematycznego ćwiczenia tego prawidłowego chodu. Wielu osobom koń pomaga stanąć na własnych nogach.
• Koń jest ciepły. Temperatura ciała konia jest o ok. 1 stopień wyższa od temperatury ciała człowieka. Jazda na koniu na oklep daje efekt rozgrzewającego masażu nóg i miednicy. Dla osób cierpiących na spastyczne porażenie kończyn dolnych daje to ogromną ulgę w postaci znacznego obniżenia napięcia mięśniowego i rozluźnienia mięśni. Jest to także niezwykle istotne dla prawidłowego chodu.
• Zastosowanie odpowiednich pozycji i ćwiczeń podczas hipoterapii daje efekty w postaci rozluźnienia całego ciała i likwiduje wzmożone napięcie mięśniowe u osób ze spastycznym porażeniem. 
• Jazda na koniu to nieustanne ćwiczenie równowagi. Balansowanie na końskim grzbiecie daje w efekcie znaczną poprawę równowagi podczas poruszania się i chodzenia po ziemi.
• Przy odpowiednim doborze ćwiczeń jazda na koniu może także likwidować nieprawidłowe przetrwałe odruchy i wywoływać prawidłowe reakcje odruchowe i obronne.
• Dzięki ogromnej ilości impulsów jakie otrzymuje pacjent podczas hipoterapii znacznej poprawie ulega sprawność manualna (dzieci lepiej piszą, rysują) oraz mowa. 
• Poprawia się wydolność organizmu, krążenie, oddychanie, perystaltyka i przemiana materii.
• Koń wyzwala emocje. Od strachu po miłość. Uczy wrażliwości i opiekuńczości, ale także stanowczości i umiejętności podejmowania szybkich decyzji.
• Ma ogromny wpływ na psychikę człowieka. Motywuje do działania, uczy i daje chęć do zmagania się z przeciwnościami losu.

Dla kogo hipoterapia?

Dla osób z problemami neurologicznymi:
- mózgowe porażenie dziecięce,
- po przebytej chorobie Heinego-Medina,
- po przepuklinie oponowo-rdzeniowej,
- stwardnienie rozsiane,
- choroba Parkinsona,
- neuropatie
- i wiele innych.
Dla osób z problemami ortopedycznymi:
- wrodzone ubytki kończyn lub amputacje,
- skoliozy,
- koślawość bioder i kolan,
- kręcz karku i inne.
Dla osób z problemami natury psychicznej i społecznej:
- autyzm,
- zespół Downa,
- upośledzenie umysłowe,
- nerwice,
- nadpobudliwość psychoruchowa,
- zaburzenia zachowania,
- trudności szkolne wynikające z zaburzeń integracji zmysłów i typu dyslektycznego.

Efekty hipoterapii.
W badaniach lekarskich podkreśla się:
- znaczne zmniejszenie napięcia mięśniowego u osób spastycznych,
- znaczną poprawę równowagi,
- znaczną poprawę w zakresie lokomocji,
- zmniejszenie odruchów patologicznych,
- poprawę ruchomości stawów kręgosłupa i kończyn,
- mobilizację podporową stawów kręgosłupa,
- poprawę w zakresie symetrii ciała,
- lepszą wydolność płuc,
- poprawę krążenia,
- poprawę perystaltyki,
W opiniach psychologów, pedagogów i rodziców mówi się o:
- wzroście pewności siebie, poprawie samooceny,
- poprawie mowy (wymowy oraz zasobu słów i większej chęci komunikacji werbalnej),
- poprawie orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni,
- poprawie koordynacji,
- poprawie koncentracji uwagi,
- zmniejszeniu napięcia emocjonalnego, wyciszeniu, uspokojeniu,
- poprawie kontaktów z rówieśnikami oraz dorosłymi,
- znacznej poprawie sprawności ogólnej,
- zwiększeniu tempa reagowania tzw. poprawa tempa psychomotorycznego szczególnie u osób z zespołem Downa,
- znacznej poprawie stanu emocjonalnego osób niepełnosprawnych.

2. JEŹDZIECTWO TERAPEUTYCZNE, REKREACJA - SPĘDZANIE CZASU WOLNEGO

Większość osób korzystających z zajęć hipoterapii osiąga stopień sprawności pozwalający na uprawianie terapeutycznej lub rekreacyjnej jazdy konnej.
Osoby z fizycznymi, umysłowymi czy psychicznymi ograniczeniami mogą korzystać z zajęć jeździeckich - jeśli to konieczne odpowiednio dostosowanych - po prostu dla przyjemności, relaksu i dla wykorzystania czasu wolnego. Nacisk jest położony na dostarczenie radości, zadowolenia i odprężenia – relaksu. Osoby niepełnosprawne mogą uczestniczyć w zajęciach jeździeckich, wykorzystując maksimum swoich możliwości w atmosferze konstruktywnego wsparcia, będąc wśród innych ludzi realizując podstawowy cel - nieodłącznej radości podczas aktywności fizycznej.

Jazda konna pozwala na osiągnięcie większej samodzielności i pewności siebie. Uczy, jak być odpowiedzialnym oraz jak szybko i sprawnie podejmować decyzje. Opiekując się koniem, człowiek ma szansę nawiązać wyjątkowy kontakt z tym wrażliwym i pięknym zwierzęciem.

3. SPORTOWA JAZDA KONNA

Istnieją trzy drogi uprawiania sportu jeździeckiego przez osoby niepełnosprawne.

1. Paraolimpiady. 
Ruch paraolimpijski, tak jak ruch olimpijski ludzi zdrowych proponuje swoim zawodnikom treningi sportowe i udział w zawodach.  W wielu krajach istnieją organizacje paraolimpijskie. Skupiają one kluby, także jeździeckie, w których  trenują osoby niepełnosprawne ruchowo, umysłowo lub niewidome. Jeździectwo paraolimpijskie obejmuje dwie konkurencje – ujeżdżenie i powożenie. Najlepsi sportowcy co cztery lata zmagają się z rywalami podczas Igrzysk Olimpijskich, które odbywają się w tym samym miejscu i w niedługim czasie po zwykłych Igrzyskach Olimpijskich.

2. Olimpiady Specjalne.
Dla osób z upośledzeniem umysłowym rywalizację sportową także w cyklu olimpijskim proponują i organizują Olimpiady Specjalne. Założone w USA w roku 1946 przez Eunice Kennedy Shriver skupiają dziś wiele krajów i organizują zawody a co 4 lata Igrzyska Olimpijskie w 19 dyscyplinach letnich i 6 zimowych. Jeździectwo dla upośledzonych umysłowo obejmuje 12 konkurencji. Są to; próba Caprillego, ujeżdżenie, ujeżdżenie w stylu western, bieg z przeszkodami, jazda stylowa western, jazda w stylu angielskim, pokazy koni i rzędu, wyścigi:  sztafet, dookoła beczek, pomiędzy tyczkami, ósemka, występy w dwójkach lub czwórkach, jeździectwo zunifikowane – kadryl, sztafety.  Przepisy sportowe są opracowane tak, aby umożliwić udział w zawodach nawet głębiej upośledzonym sportowcom. W Polsce bardzo aktywnie działa Stowarzyszenie Olimpiady Specjalne, w ramach którego istnieje kilkadziesiąt klubów prowadzących jazdy konne dla osób z upośledzeniem umysłowym. Od 1990 r. odbywają się zawody i krajowe Igrzyska Olimpijskie. Polscy zawodnicy trzykrotnie brali udział w Światowych Igrzyskach Olimpiad Specjalnych. Są zapraszani na liczne zawody międzynarodowe. HIPPOLAND od początku istnienia prowadzi zajęcia dla sekcji sportowej Olimpiad Specjalnych.

3. Udział w zawodach jeździeckich przeznaczonych dla zdrowych jeźdźców.
Sportowa jazda konna wymaga nieco więcej umiejętności i wytrwałości. Daje osobom niepełnosprawnym możliwość zaistnienia w świecie sportu oraz rywalizacji na poziomie ogólnopolskim i międzynarodowym.

Zawodnicy HIPPOLANDU startują w międzynarodowych zawodach jeździeckich zarówno w Polsce, jak i za granicą.

W roku 2005 w składzie sekcji sportowej Hippolandu byli:
Patrycja Gepner
Małgorzata Ciborowska
Joanna Fabijańska
Małgorzata Wdziękońska
Tomasz Zdańkowski
Paweł Sowa
Joanna Szyszłło
Aleksandra Mąkosa
Paweł Kłopotowski

Skład sekcji Olimpiad Specjalnych:
Michał Pęszyński
Paweł Galas
Grzegorz Osmólski

4. WOLTYŻERKA LECZNICZO PEDAGOGICZNA

Prof. Hermann Rieder psycholog sportu z Heidelbergu powiedział - „woltyżerka jest najbliższą ideałowi dyscypliną sportu dla dzieci i młodzieży, która doskonale rozwija pewność siebie, zdolności poznawcze, zachowania społeczne i sens wspólnego istnienia” (1989r.)
Początki woltyżerki leczniczo-pedagogicznej na świecie to 1969 rok i niemiecki trener i pedagog  Antonius Kroger.

Wskazania (dr Gerald Kastner):
1. Trudności w nauce wynikające z zaburzeń integracji zmysłów;
a. orientacja przestrzenna
b. seryjność (kolejność) tzw. planowanie motoryczne (np. współruchy podczas pisania)
c. językowe (jąkanie, bełkot, zaburzenia w oddychaniu)

2. Zaburzenia zachowania:
a. zahamowanie
- depresje
- autyzm
- mutyzm
- zachowania lękowe
- neurotyzm
b. agresywność
- autoagresja
- agresja zewnętrzna (socjalna)
3. Upośledzenie umysłowe:
a. zespół Downa
We wszystkich tych grupach istnieją znaczne problemy ze sferą motoryki, zaburzenia koordynacji i integracji zmysłowej (mózg nie jest w stanie rozpoznać i uporządkować we właściwy sposób napływu impulsów sensorycznych, które umożliwiałyby dokładną ocenę samego siebie i otoczenia).

WOLTYŻERKA, przez wykonywanie ćwiczeń w grupie, uczy:
- umiejętności współpracy w grupie rówieśniczej
- prawidłowych zachowań społecznych
- zaufania do innych
- tworzenia więzi międzyludzkich
- pomagania innym oraz przyjmowania pomocy
- planowania ruchu i szybkości reagowania.
W woltyżerce możemy rozgrywać zawody. Przepisy są podobne jak w woltyżerce sportowej. Zasadniczą różnicą jest możliwość rozegrania zawodów na tzw. sztucznym koniu dla zawodników o najniższym stopniu możliwości psycho-fizycznych.

HIPPOLAND obecnie dysponuje 10 końmi przeznaczonymi zarówno do hipoterapii, jak i jazdy sportowej. Są to zwierzęta różnej wielkości i różnych ras. To co je łączy, to niezwykła cierpliwość i spokój, czym natychmiast zjednują sobie sympatię zarówno tych najmniejszych, jak i nieco starszych pacjentów.

Kontakt: Stowarzyszenie Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych HIPPOLAND
adres: 03-982 Warszawa ul. Meissnera 10 m. 42
tel.: 022 671 51 77, 0-509 785 665, faks: 022 671 51 77
e-mail: hippoland@hippoland.pl
www: http://www.hippoland.pl

Zdjęcia: archiwum HIPPOLAND