Praca osoby niepełnosprawnej na nadgodziny
Czy mając w badaniach okresowych od lekarza zapis: zdolny do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy dla osoby z orzeczonym umiarkowanym st. niepełnosprawności oznacza również pracę w nadgodzinach? Czy pracodawca taką osobę może zmusić do pracy w nadgodzinach lub w sobotę i niedzielę, jeśli czas pracy z umowy to poniedziałek-piątek?
Szanowna Pani,
Zgodnie z art. 15 ust 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Ponadto zgodnie z ust. 3 osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Jednakże w myśl art. 16 ww. ustawy przepisów art. 15 nie stosuje się do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę. Koszty badań, o których mowa powyżej, ponosi pracodawca.
Nie podała Pani czy pracuje Pani przy pilnowaniu lub, czy wnosiła Pani o zgodę na pracę w systemie 8/40 i w godzinach nadliczbowych.
Ustawowo pełny wymiar czasu pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności wynosi 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo. Odstępstwa od tego wymiaru zawiera art. 16 ww. ustawy. Jeżeli nie pracuje Pani przy pilnowaniu i nie wnosiła Pani o zgodę jw. to ww. zapis w badaniach okresowych nie oznacza zgody na pracę w godzinach nadliczbowych.
Jeżeli nie zachodzą więc wyjątki z art. 16 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, to nie ma możliwości pracy w godzinach nadliczbowych. Nie ma możliwości, aby legalnie mogła Pani pracować ponad 35 godzin tygodniowo (godziny nadliczbowe, sobota, niedziela). Jest to także problem dla pracodawcy. W przypadku faktycznego wykonania przez Panią pracy ponad limit 7/35 przysługuje Pani wynagrodzenie wraz z dodatkiem za nadgodziny, pomimo iż w myśl ustawy jest wyraźny zakaz pracy osoby z niepełnosprawnością w godzinach nadliczbowych. Wykonanie pracy w godzinach nadliczbowych nie pozbawia więc pracownika prawa do wynagrodzenia, choć stanowi w tym wypadku jednocześnie naruszenie praw pracowniczych przez pracodawcę (gdy pracodawca dopuści osobę do takiej pracy).
Stwierdzenie jak rzeczywiście wygląda to w Pani sytuacji, wymaga indywidualnej analizy Pani przypadku (dokumenty, rozmowa). Warto więc skontaktować się bezpośrednio z prawnikiem np. w ramach punktów nieodpłatnej pomocy prawnej.
Z poważaniem,
dr Michał Urban, radca prawny