Czy płatny staż ze środków PFRON ma wpływ na rentę socjalną?

Chciałbym wziąć udział w płatnym stażu zawodowym dla osób niepełnosprawnych, który oferuje PFRON, a jestem rencistą socjalnym. Czy taki staż w rozumieniu prawa jest pracą zarobkową, o podjęciu której muszę każdorazowo zawiadamiać ZUS?

Szanowny Panie,

Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 09.10.2012 r. (III AUa 593/12) stwierdził, iż przychód z tytułu stażu finansowanego przez Powiatowy Urząd Pracy nie powoduje zawieszenia prawa do renty socjalnej. Jak wskazano, „nie każdy przychód objęty jest dyspozycją art. 10 ustawy o rencie socjalnej. Prawo do renty socjalnej zawiesza się w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (ust. 1). W myśl zaś ust. 2, za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych, lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie działalności pozarolniczej. Za przychód, o którym mowa w ust. 1, uważa się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego (ust. 4). Wreszcie, zgodnie z ust. 5, prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu innego niż wymieniony w ust. 1-4, zaliczonego do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z zastrzeżeniem art. 9 ust. 1 i 2, lub osiągania przychodów z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, opodatkowanych na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Przychód z tytułu stażu finansowanego przez Powiatowy Urząd Pracy ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych nie mieści w żadnej kategorii przychodów wymienionych wyżej (patrz teza redakcyjna Legalis do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 09.10.2012 r., III AUa 593/12, cytat za SIP Legalis).

Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 27.11.2012 r. (III AUa 1423/11) stwierdził natomiast, iż „okresu odbywania przez wnioskodawcę stażu, którego istotą jest nabycie określonych umiejętności. nie można zaliczyć do działalności zarobkowej, o której mowa w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. Nr 135, poz. 1268 ze zm.), tj. zatrudnienia, służby, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy w dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) lub innej pracy zarobkowej albo prowadzenia działalności pozarolniczej” (cytat za SIP Legalis).

W podobnym duchu wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyrokach z dnia 14.06.2013 r. (III AUa 1255/12) oraz z dnia 18.06.2013 r. (III AUa 1303/12) stwierdzając, iż „pobieranie stypendium stażowego finansowanego ze środków PFRON nie może być zaliczone do działalności zarobkowej, o której mowa w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej” (cytat za SIP Legalis).

Od roku 2014 kwestia ta nie pojawia się już w orzecznictwie jako problematyczna, wiec uznać to trzeba za ustaloną linię orzecznictwa w tym zakresie. Jedocześnie jednak uczulam Pana na to, iż każda sprawa jest indywidualna. Mając więc wiedzę w zakresie jak powyżej, proszę to zawsze odnosić do charakteru umowy stażu w jakim Pan będzie brał udział.

Z poważaniem,

dr Michał Urban, radca prawny