500 plus a opłata za DPS

Chciałabym zapytać czy pensjonariusz DPS płacąc 70% z emerytury i 500+ ma wliczany do dochodu dodatek z racji niezdolności do samodzielnej egzystencji, który dostaje z ZUS bądź MOPS, czy te 3 kwoty sumują się jako dochód, czy też ostatnia kwota nie jest wliczana do dochodu i nie jest z niej odciągane te 70% na pobyt w DPS. Mój ojciec jest w DPS i to co mu zostaje ze świadczeń po opłacie za DPS nie wystarcza mu na nic. Nawet na telefon do rodziny. To jest niesłuszne moim zdaniem. Nie mówiąc o tym, że trzeba mu zapewnić leki, pieluchy i dodatkowe leki i witaminy itd.

Szanowny Panie,

Sprawa dotyczy kwestii uiszczania opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, którą ustala się zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej. 

Zgodnie z art. 8 ust. 3  ustawy o pomocy społecznej za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:

1. miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;
2. składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;
3. kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Do dochodu ustalonego zgodnie z art. 8 ust. 3 ww. ustawy nie wlicza się:

• jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;
• zasiłku celowego;
• pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty;
• wartości świadczenia w naturze;
• świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych;

• 5a) świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych  i innych ustawach
• dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego;
• świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, oraz dodatku wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
• świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka;
• świadczenia pieniężnego przyznawanego na podstawie art. 9 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski;
• nagrody specjalnej Prezesa Rady Ministrów przyznawanej na podstawie art. 31a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów;

Zgodnie z art. 8 ust. 4a ustawy o pomocy społecznej w przypadku dochodu ustalonego zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej na potrzeby ustalenia prawa do świadczenia pieniężnego oraz opłaty wnoszonej przez osoby, o których mowa w art. 61 ust. 2 pkt 2, w dochodzie osoby lub rodziny nie uwzględnia się świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz.U. poz. 1622 i 2473 oraz z 2020 r. poz. 252).

Z powyższego wynika, iż ustawodawca wyłączył świadczenie uzupełniające (czyli tzw. 500 +) z wliczania go do obliczania dochodu w przypadku opłaty za pobyt w Domu Pomocy Społecznej, ale tylko w przypadku opłaty wnoszonej przez osoby, o których mowa w art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z którym to przepisem opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą: małżonek, zstępni przed wstępnymi - zgodnie z zawartą umową.

Wszystkie pozostałe sytuacje, które nie są enumeratywnie wymienione w art. 8 ust. 3  i ust. 4a ustawy o pomocy społecznej, powodują że świadczenie uzupełniające wliczane jest do dochodu, od którego oblicza się wysokość opłaty za DPS i ją pobiera.

Jeżeli więc pensjonariusz sam ponosi opłaty za DPS, świadczenie uzupełniające pensjonariusza jest wliczane w dochód.

Z poważaniem,

dr Michał Urban, radca prawny