Czy mam szansę uzyskać zasiłek dla opiekuna?

Zwracam się z następującym pytaniem. Niedawno moja 80-letnia mama otrzymała orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym. W tym orzeczeniu jest punkt 7, który mówi, że wymaga stałej i długotrwałej opieki. Mamą opiekuję się już od końca 2012 r., od kiedy zmarł mój tata i zabrałam mamę do siebie. Ostatnio stan mamy bardzo się pogorszył. W związku z tym czy mogę się w MOPS ubiegać o zasiłek dla opiekuna osoby niepełnosprawnej? Rodzina moja składa się z pracującego męża, ja nie pracuję, opiekuję się oprócz mamą, moim 14-letnim niepełnosprawnym synem (ma zespół Aspergera). Na syna w związku z niepełnosprawnością otrzymuję tylko dodatek pielęgnacyjny ok. 200 parę złotych miesięcznie. Sama również mam orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Mąż zarabia netto ok. 5100 zł, mama ma emeryturę po swoim mężu 1900 zł netto. Czy mam szansę uzyskać zasiłek dla opiekuna osoby niepełnosprawnej? 

Szanowna Pani,

wiele dzieci występuje o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego (1971 zł.) lub o specjalny zasiłek opiekuńczy (620 zł.) z tytułu opieki nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym samotnym rodzicem. Warto dodać, iż świadczenie pielęgnacyjne nie jest ograniczone kryterium dochodowym.

Zgodnie z art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych -

• 1. Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1. matce albo ojcu,
2. opiekunowi faktycznemu dziecka,
3. osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4. innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Warto także pamiętać, iż przepis art. 17 ust 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, który ogranicza prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ze względu na moment powstania niepełnosprawności na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r., sygn. akt K38/13, został uznany za niekonstytucyjny w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną ze względu na datę powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki, a przez to narusza art. 190 ust. 1 Konstytucji RP.

Więcej informacji uzyska Pani w urzędzie gminy – wydziale zajmującym się przyznawaniem świadczenia pielęgnacyjnego.

Warto sprawę skonsultować bezpośrednio z prawnikiem w tym celu można skontaktować się z jednym z Centrów Integracji, których siedziby są w: Gdyni (tel.: 505 606 776), Warszawie (tel.: 505 602 517) i Zielonej Górze (tel.: 570 066 206). Można także skorzystać z punktu nieodpłatnej pomocy prawnej (jeżeli nie stać Panią na poradę) - w każdym powiecie w Polsce działają punkty nieodpłatnej pomocy prawnej. W załączeniu przesyłam link do odpowiedniej wyszukiwarki ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości.

Z poważaniem,

Grzegorz Jaroszczyk, prawnik