Soczi – miasto, które zadziwia

04.03.2014

Autor: Mateusz Różański
Źródło: inf. własna

Tegoroczne igrzyska w Soczi już zdążyły zapisać się w historii sportów zimowych – i to nie tylko ze względu na fenomenalne występy Polaków czy oryginalne rozwiązania w zakresie infrastruktury. To także pierwsze zimowe igrzyska, które rozgrywają się w mieście znanym do tej pory jako „letnia stolica”.

To właśnie w Soczi wypoczywały elity Związku Radzieckiego i innych krajów komunistycznych, również z Polski. Tamtejsze hotele i sanatoria były pełne przepychu, a o tamtejszych luksusach krążyły legendy. Jednak samo miasto nie powstało bynajmniej jako kurort.

Początki na wojennym tle

Obszar, na którym znajduje się dzisiejsze Soczi, należy do Rosji od stosunkowo niedawna, bo od wojny z Imperium Osmańskim, zakończonej zwycięstwem Rosji w 1829 roku. Nie była to jednak zdobycz łatwa do utrzymania – rozległy i daleki etnicznie obszar przygraniczny wymagał stałej obecności wojska. Zwłaszcza że sąsiadujące z Soczi góry Kaukaz zamieszkane były przez ludy – delikatnie mówiąc – nieprzychylne carskiemu panowaniu. Tłumienie niekończących się powstań kaukaskich górali, opisywane m.in. przez Lermontowa i Tołstoja, wymagało stałego uzupełniania szeregów rekrutów i stanu zaopatrzenia. Do tego zaś potrzeba było fortu nad brzegiem Morza Czarnego, który zapewniłby bezpieczny transport wojska i sprzętu. Taką właśnie rolę pełnił powstały w 1838 roku Fort Aleksandria – i tę właśnie datę uznaje się za założenie miasta.

Soczi - widok z góry Akhun, fot.: Flickr Sochi 2014 Winter Games

Ze względu na ciągłe niepokoje w rejonie Morza Czarnego – wojny z Turcją i kaukaskimi góralami, a także wojnę krymską – Fort funkcjonował przede wszystkim jako placówka wojskowa. Dzisiejszą nazwę Soczi otrzymało dopiero w 1897 roku; pochodzi ona od rzeki, która przez nie przepływa.

Narodziny miasta

Umocnienie się rosyjskiej władzy na tych ziemiach, a także wzrost popularności kurortów i uzdrowisk sprawiły, że Rosjanie zaczęli poszukiwać w rejonie Kaukazu miejsca, w którym mógłby powstać kurort na miarę belgijskiego Spa czy niemieckiego Baden Baden. Za pewnego rodzaju „narodziny” współczesnego Soczi można uznać stworzenie tam pierwszej łaźni (wrzesień 1902 roku). Siedem lat później na tym terenie utworzono kurort Kaukaska Riwiera, który wkrótce potem stał się celem podróży bogatych mieszkańców carskiego imperium. Szybki rozwój miejscowości sprawił, że w 1917 otrzymała ona prawa miejskie.

Radziecki kurort

Kolejnym punktem zwrotnym w historii Soczi były rewolucja i wojna domowa. Dzieje miasta w tym trudnym okresie rosyjskiej historii były tak samo burzliwe, jak całego imperium. Soczi było kontrolowane m.in. przez białogwardzistów pod wodzą generała Denikina, siły Republiki Gruzińskiej i Komitet Wyzwolenia Czarnomorza. Dopiero w 1920 roku miasto zostało opanowane przez Bolszewików i stało się częścią Rosji sowieckiej.

W 1934 rozpoczęto rekonstrukcję infrastruktury turystycznej miasta, którą dowodził Aleksander Mieteliow. To właśnie wtedy zaczęła się złota epoka Soczi. Rosja była wówczas państwem odizolowanym od reszty świata, a jej mieszkańcy nie mieli dostępu do zachodnich kurortów; nowo powstała elita radziecka potrzebowała więc miejsca do luksusowego odpoczynku z dala od trosk zwykłych mieszkańców kraju rad.

Lato w Soczi, fot.: Flickr Sochi 2014 Winter Games

W latach powojennych, w czasie największego rozwoju miasta, bywali tu pierwsi sekretarze, m.in. Leonid Breżniew, a także wybitni aktorzy, gwiazdy estrady i zagraniczni goście. Właśnie wtedy Soczi zostało nazwane letnią stolicą Związku Sowieckiego. Swego rodzaju peanem na cześć czarnomorskiego kurortu był film Wasilija Piczuła „В городе Сочи темные ночи”, który swoją premierę miał w 1990 roku, tuż przed upadkiem ZSRR.

Olimpijskie sny

Wraz z końcem epoki radzieckiej zakończyła się złota era Soczi. Nałożyły się na to przemiany polityczne i kryzys ekonomiczny, które sprawił, że zwyczajnych Rosjan nie było stać na pobyt w luksusowym kurorcie, a przedstawiciele nowo powstałej klasy wyższej, tzw. nowi Rosjanie, woleli Riwierę Francuską niż Riwierę Kaukaską. Sytuacji nie poprawiły też rozliczne wojny, toczone w sąsiedztwie miasta, które znów – tak jak w dziewiętnastym wieku – znalazło się na rubieżach Rosji.

Poprawa warunków ekonomicznych na początku wieku nie przywróciła miastu świetności. Rosyjska klasa średnia wolała opalać się na plażach Cypru i Turcji. W tym aspekcie sytuację Soczi można porównać do polskich kurortów, które o turystów są zmuszone walczyć z konkurencją znad Morza Czarnego.

Park Olimpijski w Soczi, fot.: Flickr Sochi 2014 Winter Games

Powierzenie miastu w 2009 roku organizacji igrzysk olimpijskich wywołało wielką falę entuzjazmu w społeczeństwie, a także nadzieję na powrót lat świetności Soczi. Jednak Rosjanie nie byliby sobą, gdyby nie podeszli do olimpiady z charakterystycznym dla siebie poczuciem humoru. Przygotowania do olimpiady zostały zaprezentowane m.in. w popularnym rosyjskim serialu komediowym „Nasza Russia”, którego bohaterowie, dwaj pochodzący z Tadżykistanu budowlańcy Rawszan i Dżamszut, wraz ze swoim „szefuńciem” biorą dział w wykańczaniu hotelu przeznaczonego dla zagranicznych gości.

Dzisiejsze Soczi to jednak przede wszystkim miasto wielkich nadziei i planów. To miasto ma znów wielką szansę stać się modnym i popularnym kurortem i celem podróży turystów z całego świata. I to zarówno dla miłośników leniwego opalania się w cieniu palm, jak i sportów zimowych.

Głównym sponsorem serwisu Soczi 2014 jest: