Nie będzie wyższego dofinansowania do wsparcia studentów w spektrum autyzmu

Nie będzie zwiększenia dotacji dla uczelni wyższych, aby stworzyć dodatkowe wsparcie dla grupy studentów i doktorantów w spektrum autyzmu. Dlaczego, wyjaśnił ówczesny wiceminister w resorcie edukacji Wojciech Murdzek.

Wiceminister odnosi się do tej kwestii w odpowiedzi datowanej w lipcu na interpelację posłanki Iwony Kozłowskiej.

NIK w 2019 r. wskutek przeprowadzonej kontroli w obszarze wsparcia osób z autyzmem i zespołem Aspergera w przygotowaniu do samodzielnego funkcjonowania wykazał potrzebę ustalenia sposobu podziału środków finansowych dla uczelni z uwzględnieniem tej grupy studentów. W tej chwili najwyższe wsparcie otrzymują studenci i doktoranci z niepełnosprawnością słuchu, potem z niepełnosprawnością wzroku i ruchu, a na końcu z innymi rodzajami niepełnosprawności.

Ile studentów w spektrum?

MEiN ani GUS nie posiada danych, ile dokładnie jest studentów z autyzmem i zespołem Aspergera w Polsce. Tę liczbę trudno jest ocenić nawet samym uczelniom, gdyż kod orzeczenia 12-C może oznaczać także wiele innych przyczyn niepełnosprawności. Uczelnie musiałyby zbierać dodatkową dokumentację w tym zakresie. Tylko 19 proc. uczelni wskazało, że mogłoby wskazać odsetek studentów w spektrum autyzmu.

Resort edukacji przeprowadził konsultację z przedstawicielami uczelni zajmującymi się problematyką osób z niepełnosprawnościami oraz Komisją ds. Wyrównywania Szans Edukacyjnych przy Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) w zakresie ewentualnej zmiany rozporządzenia regulującego podział dotacji poprzez wyszczególnienie grupy studentów i doktorantów z autyzmem lub zespołem Aspergera oraz wprowadzenie dla niej wagi wyższej.

„50% uczelni stwierdziło wprost, że nie widzi potrzeby zmiany algorytmu naliczania dotacji poprzez wyszczególnienie grupy osób ze spektrum autyzmu i przypisanie jej wyższej wagi, 32% opowiedziało się za wprowadzeniem takiej zmiany, natomiast pozostałe 18% nie zajęło stanowiska w sprawie” – informuje w odpowiedzi na interpelację wiceminister Murdzek.

Jak podkreśla, część uczelni nie zauważa konieczności podnoszenia finansowania dla tej grupy studentów, część uważa, że byłoby to krzywdzące dla innych grup, część wskazuje niewielki odsetek studentów z tą niepełnosprawnością – na poziomie ok. 5 proc.

Były także uczelnie, które twierdziły, że usprawnienie procesu dydaktycznego dla osób z autyzmem i zespołem Aspergera generuje 50% wszystkich kosztów związanych ze wsparciem osób z niepełnosprawnościami, pokrywanych ze środków omawianej dotacji.

Zwiększenie środków bezzasadne

Wobec tych wszystkich faktów zwiększanie środków na wsparcie studentów w spektrum autyzmu uznano za bezzasadne.

„Z analizy informacji przekazanych przez uczelnie w odniesieniu do funkcjonowania zidentyfikowanych osób z autyzmem i zespołem Aspergera nasuwa się wniosek, że osoby te otrzymują oczekiwane wsparcie pozwalające na kontynuację kształcenia na poziomie wyższym. Ewentualna próba wypracowania instrumentów wsparcia porównywalnego z funkcjonującym w systemie oświaty, tj. charakteryzującego się wysokim stopniem dostosowania organizacji nauki do zindywidualizowanych potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami oraz rozwiniętym zapleczem wsparcia psychologiczno-pedagogicznego wymagałaby natomiast znacznego zwiększenia finansowania. Z drugiej zaś strony, jak wskazują uczelnie takie systemowe rozwiązania mogłyby być nieadekwatne do liczby osób z autyzmem i zespołem Aspergera podejmujących kształcenie na uczelniach – gdzie, w przeciwieństwie do systemu oświaty, nie ma tzw. obowiązku nauki” – informuje wiceminister Murdzek.

Zmiany w stypendiach

Podkreślił także, że Ministerstwo Edukacji i Nauki planuje nowelizację przepisów dotyczącą stypendiów dla studentów z niepełnosprawnością, będą one korzystniejsze dla tej grupy żaków.

„W najbliższym czasie planowane jest wniesienie pod obrady Sejmu RP rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz niektórych innych ustaw (UD 191) rozszerzającego prawo do stypendium dla osób niepełnosprawnych dla studentów, którzy podejmują kształcenie na kolejnych studiach” – informuje wiceminister.

Jak dodaje, nowe przepisy umożliwią studentom, których niepełnosprawność powstała podczas studiów lub po ich ukończeniu, korzystanie ze stypendium dodatkowo przez pełen cykl kształcenia na kolejnych studiach, tj. zarówno na studiach pierwszego stopnia, jak i na studiach drugiego stopnia, łącznie przez okres do 12 semestrów.

Pełna odpowiedź wiceministra Wojciecha Murdzka na stronie Sejmu.