Pomoc społeczna lub urząd pracy zamiast emerytury pomostowej dla opiekunów osób z niepełnosprawnością

Zapewnienie emerytury pomostowej dla opiekuna osoby z niepełnosprawnością, jeśli osiągnął on co najmniej 20-letni okres składkowy, bez względu na czas życia osoby niepełnosprawnej, nie ma uzasadnienia w systemie ubezpieczeń społecznych – wynika z odpowiedzi wiceministra rodziny i polityki społecznej Stanisława Szweda na interpelację posłanki Urszuli Nowogórskiej (PSL).

W interpelacji do ministra rodziny i polityki społecznej zwróciła ona uwagę na niekorzystną sytuację opiekunów osób z niepełnosprawnością po przedwczesnej śmierci osoby, którą się opiekują. Pobierającym świadczenia opiekuńcze, np. świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, wójt, burmistrz lub prezydent miasta opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy odpowiadającej wysokości danego świadczenia. Trwa to przez okres niezbędny do uzyskania okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego), odpowiednio 20-letniego dla kobiety i 25-letniego dla mężczyzny. Później osoby te uzyskują prawo do najniższej emerytury.

„Niestety w przypadku przedwczesnej śmierci dziecka opiekun pozostaje w bardzo niekorzystnej sytuacji. Na rynku pracy bardzo często nie mają możliwości podjęcia pracy, ponieważ nie posiadają oni doświadczenia zawodowego. Również jako osoby powyżej 50. roku życia mają trudności z wejściem na rynek pracy z powodu podeszłego wieku. Takie osoby nie mają możliwości pobierania emerytury i pozostają bez środków do życia” – napisała w interpelacji posłanka Urszula Nowogórska.

Zapytała resort rodziny, jaką pomoc może otrzymać opiekun po śmierci osoby, którą się opiekował i czy mógłby on otrzymywać emeryturę pomostową.

Przepisy milczą

Jak wyjaśnił wiceminister Szwed, nie ma to uzasadnienia w przepisach o emeryturze pomostowej.

„Wskazane uwarunkowania przesądzają, że emerytury pomostowe nie są świadczeniami, które mogłyby przysługiwać osobom pobierającym świadczenie pielęgnacyjne, a ewentualnego wsparcia osoby te powinny poszukiwać na gruncie rozwiązań właściwych dla instytucji rynku pracy” – napisał w odpowiedzi.

Wskazuje także na pieniężne i niepieniężne formy wsparcia z pomocy społecznej dla tych osób.

Wiceminister Szwed wyjaśnił także, że na mocy ustawy z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i innych ustaw, katalog okresów, w których może powstać niezdolność do pracy został uzupełniony o okresy pobierania świadczeń opiekuńczych także w sytuacji, gdy nie było obowiązku opłacania za nie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

„Powyższe rozwiązanie umożliwi ubieganie się o rentę z tytułu niezdolności do pracy również w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała w okresach pobierania świadczeń opiekuńczych, za które nie było obowiązku opłacania składek ubezpieczeniowych, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Zmiana ta pozytywnie wpłynie na sytuację tych osób i umożliwi im prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy” – napisał Stanisław Szwed.

Pełna odpowiedź na interpelację na stronie Sejmu.