Prawnik radzi: subwencja szkolna dziecka z autyzmem

„Chciałam zapytać o subwencję na dziecko z autyzmem. Chodzi mi szczególnie o informację, czy przedszkole lub szkoła ogólnodostępne otrzymują taką subwencję w całości od gminy, czy gmina ma prawo przekazać tylko część środków? Jak rodzic może kontrolować, co zostało dla jego dziecka przeznaczone i czy jeśli zajęcia specjalistyczne będą ograniczone w placówce, rodzic ma prawo wnioskować do organu prowadzącego o pokrycie z subwencji zajęć specjalistycznych z dzieckiem, na które sam z dzieckiem by jeździł, a wcześniej sam je znalazł (i oczywiście okazał faktury). Pytam, ponieważ z moich obserwacji wynika, że podmioty ogólnodostępne często tłumaczą się, że nie mają specjalistów dla takiego dziecka, więc czy rodzic sam może poszukać specjalisty i otrzymać za jego pracę pokrycie z subwencji? W kuratorium pani powiedziała mi, że to nie jest koncert życzeń i mam brać, co dają” – pyta nas Czytelniczka, pani Radosława P.

Odpowiada prawniczka Integracji, Anita Siemaszko:

Wcześniej obowiązywała duża swoboda w wydatkowaniu dotacji dla uczniów o potrzebie kształcenia specjalnego. Z dniem 1 stycznia 2019 r. wszedł w życie art. 35 ust. 4 i ust. 5 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych z dnia 27 października 2017 r., które w odniesieniu do dotacji przekazanej na uczniów mających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego nakazują wykorzystanie dotacji na tych uczniów wyłącznie na pokrycie wydatków związanych z realizacją zadań wynikających z zaleceń zawartych w:

• orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego;
• orzeczeniach o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych;
• indywidualnych programach zajęć, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 3 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego;
• indywidualnych programach edukacyjno-terapeutycznych, o których mowa w art. 127 ust. 3 ustawy Prawo oświatowe;

oraz zapewnienie warunków ich realizacji.

Dotacja zależy od rodzaju placówki

Niemniej jednak ogólne koszty funkcjonowania przedszkola lub szkoły, takie jak: utrzymanie lokalu, dostawy energii (prąd, ciepło, woda), koszty administracyjne (zaliczone do kategorii wydatków organu prowadzącego, w tym remonty czy prowadzenie księgowości i administracji), zajęć ogólnych, realizacji podstawy programowej oraz innych zajęć w przedszkolu, w tym dodatkowych (niepokrywanych przez rodziców), wynagrodzenia personelu pedagogicznego i niepedagogicznego, spełniającego zadania w stosunku do całości przedszkola, a także innych wynagrodzeń (w tym dyrektora), mogą zostać także pokryte z dotacji na uczniów niepełnosprawnych.

Dzieci z niepełnosprawnością bowiem także korzystają z tego samego budynku, opieki, wody, ogrzewania, realizacji programu przedszkola itd. Jest zatem w pełni dozwolone przez przepisy określenie ich udziału („odniesienia”) w formie choćby współczynnika liczby dzieci z niepełnosprawnością do ogółu uczniów w przedszkolu. Przykładowo, gdy w przedszkolu jest pięcioro dzieci z orzeczeniami na ogólną liczbę 100 dzieci, to zasadne byłoby przypisanie 1/20 (czyli 5 proc.) ogólnych kosztów funkcjonowania przedszkola jako odnoszących się do tych dzieci i pokrycie ich z dotacji na uczniów z niepełnosprawnością.

Niemniej jednak często szkoły odsyłają rodziców z kwitkiem, bo mówią, że nie mają pieniędzy na zatrudnienie nauczyciela wspomagającego. Od determinacji rodzica zależy, czy dziecko otrzyma wsparcie i będą przestrzegane jego prawa czy nie. Zatrudnianie i opłacanie nauczycieli nie należy do zadań rodziców. Należy występować pisemnie do dyrektora, samorządu, kuratorium o zatrudnienie nauczyciela wspomagającego i być wytrwałym. Dotacja dla dziecka z autyzmem zależy od rodzaju placówki, wieku dziecka, a w przybliżeniu to ok. 5 tys. zł.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2029 z późn. zm.) – art. 8 ust. 1 i 3, art. 35. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1082) – art. 10 ust. 1, art. 127.
• Poz. 2384 Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 18 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2021.