Transkrypcja podcastu „Inna twarz biznesu”

Transkrypcja podcastu „Inna twarz biznesu”

Transkrypcja: Jolanta Wiszowata

Mateusz Różański: Dzień dobry. Zapraszam na kolejny odcinek podcastu „Z każdym o wszystkim”. Moją rozmówczynią będzie pani Katarzyna Pawłowska z Banku Gospodarstwa Krajowego, która opowie nam o programie wsparcia podmiotów ekonomii społecznej. Dzień dobry.

Katarzyna Pawłowska Departament Programów Europejskich BGK

Dzień dobry Panie Mateuszu, tak, pracuję w Banku Gospodarstwa Krajowego w zespole finansowania ekonomii społecznej. Jest to zespół, w którym mamy projekty dedykowane dla podmiotów ekonomii społecznej. Dobrze. Czym są te podmioty ekonomii społecznej? Kto może z tego programu skorzystać?

Program wsparcia ekonomii społecznej to oferta preferencyjnych pożyczek, o niskim oprocentowaniu, dostosowanych do możliwości podmiotów ekonomii społecznej, pod kontem spłat rat, uproszczonej procedury ubiegania się o to finansowanie, również pod kontem zabezpieczeń. To taka oferta szyta na miarę dla podmiotów ekonomii społecznej. Sektor podmiotów ekonomii społecznej cechuje duży popyt na środki, które mają być przeznaczone na finasowanie ich rozwoju. Jednak występują dość duże bariery, jeśli chodzi o uzyskanie finansowania dla podmiotów ekonomii społecznej, na rynku zewnętrznym, na rynku komercyjnym. Jest to związane z tym, że ten rynek nie traktuje podmiotów ekonomii społecznej w sposób wyjątkowy, nie uwzględnia idei, która przyświeca podmiotom ekonomii społecznej. Ta idea, czyli zysk społeczny ponad ten zysk ekonomiczny.

A czym są te podmioty ekonomii społecznej? Co to są właściwie za firmy?

Podmioty ekonomii społecznej zostały zdefiniowane w wytycznych ministra inwestycji i rozwoju. Tak naprawdę na tym bazujemy. To jest taka podstawa, która definiuje nam podmioty ekonomii społecznej. Przechodząc od ogółu do szczegółu to przede wszystkim przedsiębiorstwa społeczne, których celem jest integracja społeczna i zawodowa ich członków. To spółdzielnie socjalne, spółdzielnie, których celem jest zatrudnienie, czyli spółdzielnie pracy, spółdzielnie inwalidów czy osób niewidomych. To jednostki integracyjne, reintegracyjne realizujące działania integracji społecznej i zawodowej osób, które pochodzą z grup zagrożonych wykluczeniem. To centra integracji społecznej, kluby integracji społecznej, zakłady aktywizacji zawodowej i warsztaty terapii zajęciowej. To też organizacje pozarządowe, takie o których mowa w ustawie o działalności pożytku publicznego. Koła gospodyń wiejskich czy zakłady pracy chronionej. Wszystkie te podmioty muszą spełniać, poza tym oczywiście, że są podmiotami, ekonomii społecznej w rozumieniu ogólnym, to muszą posiadać przede wszystkim osobowość prawną, spełniać kryteria makro, mikro lub średniego przedsiębiorcy, wykazać realne źródło spłaty zobowiązań. No i potwierdzić, bo pożyczki dla ekonomii społecznej są w ramach pomocy de minimis, pomocy publicznych, muszą potwierdzić, że wysokość tego limitu dla nich jest jak najbardziej jeszcze dostępna.

Może Pani podać przykład takiego przedsiębiorstwa, które skorzystało z Państwa pomocy?

Podmiotów, które skorzystały z naszych pożyczek jest wiele, bo tak naprawdę o 2013 roku nieustannie finansujemy podmioty ekonomii społecznej, więc wachlarz tych podmiotów jest naprawdę duży i szeroki. Oczywiście, mogę przytoczyć ośrodek przygotowań paraolimpijskich, który w ostatnim czasie skorzystał z pożyczki. Mogę przytoczyć jako przykład Syrową Krainę, która świetnie rozwija swoją działalność dzięki pożyczkom dla podmiotów ekonomii społecznej.

Jakie są warunki uzyskania takiej pożyczki? Co taki podmiot musi przedstawić, gdzie się zgłosić, z jakimi dokumentami i ile trwa cała ta procedura?

Pożyczki realizowane są przy wykorzystaniu pośredników finansowych, działających na terenie całego kraju. Istotne jest to, żeby powiedzieć i rozgraniczyć, że mamy pożyczki dla podmiotów ekonomii społecznej finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego ze wsparciem budżetu państwa i środków prywatnych pośredników finansowych.  A oprócz tego mamy również pożyczki płynnościowe dla podmiotów ekonomii społecznej i to są pożyczki finansowane ze środków krajowych. Zarówno jedna jak i druga forma jest udzielana z wykorzystaniem pośredników finansowych. I tak dla pożyczek ze środków unijnych mamy Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych oraz Fundację Rozwoju Przedsiębiorczości w Suwałkach, to jest tych dwóch pośredników, którzy w tym momencie prowadzą aktywny nabór wniosków. Lada dzień do grona pośredników udzielających pożyczek ze środków unijnych dołączy Agencja Rozwoju Regionalnego ze Starachowic. Natomiast w przypadku pożyczki płynnościowej tutaj mamy jednego pośrednika to jest Fundusz Regionu Wałbrzyskiego, jest to pośrednik, który działa również na terenie całego kraju. Wcześniej wspomniani pośrednicy też udzielają wsparcia na terenie całego kraju. Należy zacząć od tego, że gdzieś tam w podmiocie ekonomii społecznej rodzi się potrzeba pozyskania finansowania. Rodzi się cel, na który są potrzebne środki. Ten cel należy zdefiniować w pożyczce, bo też na samym końcu musi być potwierdzenie, że ten cel został zrealizowany. Pożyczkobiorca zgłasza się do jednego z naszych pośredników finansowych, składa wniosek o taką pożyczkę Jest on analizowany pod kontem kwalifikowalności wydatków. W przypadku pożyczek unijnych istotne jest to, żeby te wydatki były kwalifikowalne zgodnie z regulacjami unijnymi oraz weryfikowana jest zdolność danego podmiotu ekonomii społecznej do spłaty tego zobowiązania, do ponoszenia rat. W przypadku pozytywnej decyzji podpisywana jest umowa. Czasami oczywiście są niezbędne, jest prośba, żeby dokonać uzupełnienia dokumentacji. No bo oczywiście dokumenty finansowo-księgowe są przedkładane, nie tylko sama idea celu, również musi być potwierdzenie sytuacji finansowej danego PES-u. No i w przypadku pozytywnej decyzji podpisywana jest umowa. Po podpisaniu umowy, dopełnieniem formalności jest ustanowienie zabezpieczeń. Zwykle jest to weksel in blanco, czyli taka najprostsza forma zabezpieczenia spłaty zobowiązań. Ale też zdarzają się inne zabezpieczenia i w momencie, kiedy to zabezpieczenie zostaje ustanowione dokonywana jest wypłata środków. W umowie z pożyczkobiorcą określony jest termin w jakim pożyczkobiorca jest zobowiązany do tego, żeby złożyć dokumenty, które potwierdzą, że pieniądze zostały wydane zgodnie z celem pożyczki.

Wspomniała Pani o dwóch typach pożyczek. Czy one również różnią się pod względem celu na jaki są przeznaczone?

 Tak, pożyczki różnią się. Pożyczki rzeczywiście można podzielić tak bardzo ogólnie od pożyczek finansowanych ze środków unijnych. I tutaj mamy dwa typy pożyczek. To są pożyczki na start dla podmiotów ekonomii społecznej, które działają krócej niż 12 miesięcy. I tutaj celem tego finansowania jest może być bieżąca działalność, mogą być zakupy, może być zakup sprzętu, maszyny, zakup samochodu. I mamy pożyczki też ze środków unijnych pożyczki na rozwój działalności danego podmiotu ekonomii społecznej.   I tutaj celem też może być zakup sprzętu, finansowanie bieżących kosztów. Odrębną pożyczką, odrębnym produktem jest pożyczka płynnościowa dla podmiotów ekonomii społecznej. To jest pożyczka, która powstała jako odpowiedź na sytuację epidemiologiczną i jej konsekwencje społeczno-gospodarcze związane z COVID. Wtedy rzeczywiście powstała potrzeba finansowania, które pozwoli sfinansować bieżącą działalność. Czyli zobowiązania publiczno-prawne, wynagrodzenia, zatowarowanie. To jest właśnie pożyczka płynnościowa. Ona się trochę różni od tych, o których wcześniej powiedziałam przede wszystkim tym, że tutaj nie mamy celu inwestycyjnego, tutaj mamy finasowanie bieżącej działalności.  W tym przypadku nie kupujemy dużego sprzętu tylko finansujemy działalność bieżącą. W jakiej wysokości są przyznawane te pożyczki? Pożyczki na start przyznawane są w wysokości do 100 tys. zł, pożyczki na rozwój, to są pożyczki do 500 tys. zł. Natomiast jeśli chodzi o pożyczkę płynnościową to w tym momencie można jeszcze skorzystać z finansowania w wysokości do 100 tys. Natomiast za moment próg kwoty do uzyskania będzie obniżony do 50 tys. Jakie jest oprocentowanie tych pożyczek?  Już mówię, oprocentowanie, to co do zasady, podstawą do ustalania oprocentowania jest stopa redyskonta weksla. Stopa redyskonta weksla jest ta wartością wyjściową, natomiast w przypadku pożyczek gdzie występuje utworzenie miejsca pracy wartość ta jest obniżona do połowy stopy redyskonta weksla. Natomiast pożyczka płynnościowa jest oprocentowana niżej na wysokości połowy redyskonta weksla.

Gdyby Pani tak wskazała czym taka pożyczka jest lepsza, tańsza niż ta oferowana przez banki komercyjne?

Ona jest oczywiście lepsza i tańsza, ale to jest jakby jedna część, myślę, że najistotniejsza jest to, że podmioty ekonomii społecznej ze względu na specyfikę swojej działalności, czyli zysk, który jest wypracowywany, jeśli jest wypracowywany, jest inwestowany dalej w dany podmiot ekonomii społecznej mają problem z przejściem standardowej procedury kredytowej. Stąd, to o czym mówimy, to pożyczki, natomiast standardowa procedura kredytowa zarówno pod kontem analizy finansowej, jaki i ustanowienia zabezpieczeń, często jest nie osiągalna dla podmiotów ekonomii społecznej.

 Czyli sama procedura jest jakby bardziej przyjazna tym podmiotom?

Tak, procedura jest bardziej przyjazna. Dokumentacja, która jest potrzebna do wnioskowania, jest zbliżona. Natomiast z racji tego, że to nie jest finasowanie komercyjne, przepraszam bankowe, tylko finansowanie za pośrednictwem pośredników finansowych ta procedura ma tryb uproszczony. Proces ubiegania się jest dużo prostszy, łatwiejszy i również wymagane zabezpieczenia są dużo łatwiej osiągalne dla podmiotów ekonomii społecznej.

Czyli na przykład niewielka spółdzielnia socjalna, która np. nie dysponuje dużym majątkiem czy wkładem własnym łatwiej uzyska od państwa niż mogłaby to zrobić na rynku komercyjnym.

Tak, myślę, że dla niewielkiej spółdzielni socjalnej, szczególnie tej działającej krócej, niż np. 3 lata, nie posiadająca swojej historii finansowej, myślę, że w niejednym banku ta procedura będzie nie do przejścia, ze względów formalnych.

Zapytałbym o kwestię spłaty, sytuacja ekonomiczna jest skomplikowana i część tych spółdzielni może np. ni być w danym momencie stać na spłacanie raty tej pożyczki, co państwo przewidują w takich sytuacjach?

Co do zasady spłaty pożyczek odbywają się w formie rat kapitałowo-odsetkowych. Z racji tego, że pożyczki dla podmiotów ekonomii społecznej, to taki produkt skrojony na miarę, uwzględniający specyfikę podmiotów ekonomii społecznej, to okres spłaty też jest wydłużony, tak żeby to zobowiązanie z tytułu raty było możliwie niskie i realne do spłaty przez podmiot ekonomii społecznej. W przypadku pożyczek na strat to jest 5 lat, w przypadku pożyczek na rozwój to jest aż 7 lat. Jeśli chodzi o pożyczkę płynnościową to to są 3 lata, więc ten okres jest krótszy, natomiast też jest jak najbardziej realny do spłaty. Co istotne, istnieje możliwość skorzystania przez podmioty ekonomii społecznej z karencji w spłacie kapitału. To jest coś co jest bardzo pomocne. W związku z warunkami COVID-owymi, które w tym momencie jeszcze obowiązują jeszcze dodatkowo podmioty ekonomii społecznej mogą skorzystać z wakacji kredytowych. Natomiast co do zasady pożyczka, pieniądze pożyczone muszą być spłacone.

Na zakończenie, taka prosta, krótka instrukcja: gdzie, do kogo, w jakich okolicznościach i z czym się zgłaszać, jeśli ktoś chce uzyskać taką pożyczkę?

 Na stronę BGK gdzie są informacje o pośrednikach, którzy dystrybuują pożyczki, a potem do pośredników. Jeśli pożyczka jest finansowana ze środków unijnych, na start, czy na rozwój, to będzie Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych i Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości w Suwałkach oraz lada moment Agencja Rozwoju Regionalnego w Starachowicach. Jeśli  potrzebna jest szybka pożyczka na bieżącą działalność związaną z zatowarowaniem, z zobowiązaniami cywilno-prawnymi czy wynagrodzeniami to Fundusz Regionu Wałbrzyskiego, pożyczka płynnościowa.

Dobrze, dziękuję. W takim razie nie pozostaje mi nic innego jak podziękować Pani i zachęcić wszystkich przedsiębiorców społecznych do korzystania z oferty banku BGK.

Dziękuję.