Transkrypcja podcastu „Miliony powodów, by likwidować bariery"

Transkrypcja podcastu „Miliony powodów, by likwidować bariery.

Transkrypcja: Jolanta Wiszowata

Mateusz Różański: Dzień dobry, z tej strony Mateusz Różański – zapraszam na drugi już podcast „Z każdym o wszystkim” poświęcony Funduszowi Dostępności banku BGK. Dzisiaj moją rozmówczynią jest pani Anna Kleparz, która przedstawi nam pewne interesujące szczegóły dotyczące tego jak za pomocą funduszu dostępności likwidować bariery architektoniczne.

Anna Klepacz: Dzień dobry, na wstępie chciałabym bardzo podziękować za zaproszenie. Bardzo się cieszymy, że temat pożyczki z Funduszu Dostępności zyskał taką popularność, że jest potrzeba kontynuacji rozmowy.

Jest potrzeba, gdyż jest to bardzo interesujący i bardzo przydatny program, który, jak przypomnimy polega na tym, że bank udziela nisko oprocentowanych pożyczek m.in. spółdzielniom i wspólnotom mieszkaniowym, ale też instytucjom publicznym na likwidację barier architektonicznych na przykład poprzez instalację windy.Przejdźmy może do tego o czym gentelmani podobno nie rozmawiają, ale czasami każdy musi o tym porozmawiać, czyli pieniędzy. Jakie kwoty można uzyskać dzięki funduszowi dostępności, w formie oczywiście pożyczki.

Nie ma minimalnego, lub maksymalnego limitu kwoty pożyczki, ale należy pamiętać, że na wymianę, bądź modernizację istniejących wind nasze zasady naboru określają, że jeden pożyczkobiorca może otrzymać w ciągu 24 miesięcy od dnia podpisania umowy inwestycyjnej maksymalnie 5 mln zł. To jest jedno stricte ograniczenie kwotowe. Jeżeli już rozmawiamy o tym, o czym nie należy rozmawiać, czyli o pieniądzach, to są jeszcze dwie kolejne kwestie, czyli to, że nabór wniosków jest możliwy tylko i wyłącznie, do momentu do kiedy będzie trwała alokacja. Drugą kwestią związaną za pieniędzmi jest kwestia kwoty, o którą ewentualny nasz pożyczkobiorca wnioskuje, ponieważ do 2 mln zł pożyczki, takie finasowanie udzielają instytucje finansujące, z którymi BGK ma podpisaną umowę o partnerstwie, zaś powyżej 2 mln zł jest to bezpośrednio finansowane w BGK. Wiem, że pani Agnieszka państwu opowiadała przy waszym ostatnim spotkaniu o instytucjach finansujących, ja tylko przypomnę, że są one cztery, są podzielone kategoriami województw z czego jedna prowadzi nabór na terenie całego kraju, jest to Polska Fundacja Przedsiębiorczości, zaś Małopolska, Karkonoska, Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego mają podzielone terytorialnie zakresy swoich działań. Wszystkie oczywiście te informacje są zawarte na naszej stronie internetowej, więc nie będę wchodzić w szczegóły.

Najważniejszym elementem tych pożyczek, najbardziej atrakcyjną cechą jest ich niskie oprocentowanie, ale także korzystne warunki spłaty. Gdyby Pani powiedziała nam co sprawia, że te warunki są daleko bardziej atrakcyjne niż te oferowane np. przez banki prywatne.

Najbardziej oczywistą zaletą, szczególnie w dzisiejszych czasach, pożyczki z Funduszu Dostępności jest jej oprocentowanie, bo po pierwsze jest ono stałe, nie podlega tym wszystkim zmianom, które mogą Państwo odczuwać w ostatnich miesiącach i jeszcze w następnych, będzie się to tylko i wyłącznie potęgować, ale jest ono niezwykle niskie, bo rozmawiamy tutaj o oprocentowaniu 0, 15 % w skali roku w całym okresie kredytowania. Tak żeby zobrazować jak bardzo jest to korzystna sytuacja dla pożyczkobiorców względem jakiejkolwiek pożyczki zaciąganej w banku komercyjnym, wystarczy powiedzieć, że jeżeli pożyczymy minimalną kwotę w BGK, czyli 2 mln złotych, na maksymalny okres, czyli 240 miesięcy, to całkowity koszt takiej pożyczki to jest przez 20 lat 31,5 tys. zł, przez 20 lat. A to nam daje średnio 131 zł miesięcznie. Kiedy zwiększamy tę kwotę do 10 mln zł na 20 lat, to koszt miesięczny odsetek to 656 zł. Kiedy skrócimy ten okres kredytowania dwukrotnie, czyli mówimy tutaj o 10 mln na 10 lat, to już rozmawiamy o tym, że koszt miesięczny takiej pożyczki, to jest zaledwie 686 zł. To są zupełnie nieporównywalne koszty do czegokolwiek innego co możemy spotkać w ogóle w bankach komercyjnych. Należy pamiętać, że to jest jedyny koszt pożyczki z Funduszu Dostępności. Nie ma żadnej prowizji, nie ma żadnych opłat za wcześniejszą spłatę czy za częściową czy całkowitą, nie ma żadnych opłat w trakcie procesu udzielania takiej pożyczki czy w trakcie jej trwania. Jedyne co, jako bankowiec zawsze trzeba podkreślić i to już jest taka namolność nasza, że koszty windykacji zawsze są po stronie pożyczkobiorcy i koszty ustanowienia zabezpieczeń, ale tutaj trzeba nadmienić, jeśli chodzi o koszty zabezpieczenia z Funduszu Dostępności one również są bardzo korzystne dla pożyczkobiorcy względem tego co zazwyczaj oczekują banki komercyjne przy tak dużych kwotach finasowania. Bo tak naprawdę 2 mln czy 10 mln to jednak już jest duże zobowiązanie dla takiego banku komercyjnego. I te zabezpieczenia u nas nigdy nie są nad wyraz. Czyli rozmawiamy o tym, że pożyczka z Funduszu Dostępności jest u nas obarczona nikłym ryzykiem, ponieważ umówmy się, że dwie strony są bardzo zainteresowane tym, żeby projekt się udał. Więc zabezpieczenia zazwyczaj ograniczamy do niezbędnego minimum i koszty są niezwykle rzadko wymagane.

Ale są jeszcze umorzenia, czyli to, że obniżamy sobie nawet bardzo drastycznie tę kwotę, którą musimy spłacić.

Tak umorzenie jest. Jest to unikatowa zaleta pożyczki z Funduszu Dostępności. Przede wszystkim należy podkreślić, że nie mieliśmy jeszcze przypadku, w którym pożyczkobiorca zawnioskowałby o umorzenie i go nie otrzymał. Więc można tutaj założyć, że jest to prawo pożyczkobiorcy. Należy jednak, jak zwykle jako bankowiec mocno podkreślić, że są obostrzenia jak to zwykle w bankach bywa. Jest to jednak mimo wszystko proces w pełni sformalizowany, jest formularz, który bank po zakończeniu inwestycji do umorzenia musi wypełnić. Jest wymagana kontrola pracownika banku na miejscu zakończonego projektu i cały ten proces jest szczegółowo opisany w zasadach naboru. Ale oczywiście zawsze warto się o niego postarać, ponieważ tak jak rozmawialiśmy tutaj na umorzenie znaczne to jest maksymalnie 40 proc. kwoty kapitału pożyczki. Te 40 proc. sumuje się z trzech kryteriów. Kryteria są terytorialne, kryterium przeznaczenia budynku i kryterium społeczne. Wszystkie te informacje są u nas na stronie internetowej i każda z nich opiera się na oświadczeniu wnioskodawcy a potem pożyczkobiorcy, że takie umorzenie mu przysługuje więc zachęcamy do zapoznania się z tymi zasadami na naszej stronie internetowej. Nie są one również nad wyraz, nie są nadprogramowe. Jak widać są stuprocentowo zawsze do spełnienia.

Ja sobie policzyłem jakiś czas temu, bo przygotowuje materiały na portal Niepełnosprawni. pl dotyczące Funduszu Dostępności, do których lektury serdecznie zachęcam. I z takich moich wyliczeń wyszło, że przy tej maksymalnej kwocie umorzenia, to de facto spłacamy mniej niż pożyczyliśmy.

Tak, szczególnie tutaj należy podkreślić te dwa czynniki, które omawiamy: oddłużenie i te niskie oprocentowanie sprawia, że rzeczywiście na tle banków komercyjnych pożyczka z Funduszu Dostępności w Banku Gospodarstwa Krajowego jest naprawdę unikatem. Naprawdę oddajemy mniej niż pożyczyliśmy.

To jak skończyliśmy rozmawiać o pieniądzach, czy raczej o konkretnych kwotach, to przejdźmy do tego na co one są wydawane co np. ludzie finansują z tych pożyczek, ludzie, instytucje, spółdzielnie.

Z 89 wniosków złożonych w Banku Gospodarstwa Krajowego zdecydowana większość, bo aż 68% wniosków, dotyczyło tego co było najważniejszym problemem, czyli wymiana modernizacja budowa. Wszystko co związane jest z windami. Pozostałe wnioski dotyczyły budowy i instalacji platform pionowych, czyli też de facto w jakieś formie wind tylko inaczej nazwanych, budowę podjazdów i pochylni, instalacji domofonów, montażu drzwi na czujniki lub budowy miejsc postojowych. Tak naprawdę, jeżeli rozmawiamy o tym, na co te pieniądze są przeznaczane, to spektrum możliwości jest bardzo szerokie. Sama w tym momencie procesuję wniosek na projekt obejmujący kompleksową zmianę w aż pięciu budynkach spółdzielni mieszkaniowej w samym centrum Wrocławia. I tutaj zaczynamy rozmawiać od wymiany wind po oznakowanie klatek, czy montaż numeracji budynku w kontraście ułatwiającym poruszanie się osobom z dysfunkcją wzroku. Montaż nowoczesnych domofonów na odpowiedniej wysokości, lekkich drzwi wejściowych, obniżanie progów, ale nawet wymiany wycieraczek przy wejściach do klatek schodowych. Należy tylko pamiętać, że wszystkie działania, które są objęte projektem, muszą być przede wszystkim zgodne z zasadami naboru wniosków. Muszą również poprawiać dostępność zgodnie ze standardami dostępności. To jest bardzo ważny dokument. I trzecia sprawa – muszą wynikać z audytu dostępności, który jest dokumentem obligatoryjnym do każdego wniosku. Więc tak naprawdę wszystkie te 3 dokumenty określają nam zakres możliwy finansowania. Jeżeli finansowanie jest zgodne z tym trzema dokumentami działamy.

A kto się częściej ubiega o to dofinansowanie? Czy to są raczej te spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe czy TBS-y, czy może to są instytucje publiczne, szkoły czy muzea.

W samym BGK 14 wniosków dotyczyło jednostek samorządu terytorialnego. 9 to były szeroko rozumiane podmioty medyczne. No i rzeczywiście aż 36 spółdzielni mieszkaniowych: 3 TBS-y i 26 wniosków spółdzielni mieszkaniowych. Należy tylko jednak podkreślić tutaj, że w samym BGK udzielamy tych pożyczek powyżej 2 mln zł. Więc nasza statystyka pokazuje rzeczywiście, że mamy tę popularność wśród dużych podmiotów. Na pewno u nas wśród instytucji finansujących z którymi współpracujemy ta zależność może wyglądać zupełnie inaczej. Pamiętajmy też, że to spektrum podmiotów uprawnionych do ubiegania się o pożyczkę jest naprawdę szeroki.

Wrócę do tematu pieniędzy, to ile pieniędzy. Ile pieniędzy się udało w jakimś wskazanym przez państwa okresie przekazać w zeszłym roku na przykład?

Od samego w ogóle istnienia Funduszu Dostępności, czyli od listopada 2019, pożyczki z funduszu, a nie samego funduszu. W BGK udzieliliśmy 64 pożyczki na łączną kwotę prawie 40 mln zł. Jeżeli dodamy do tego informację, którą uzyskujemy od naszych instytucji finansujących, to to już jest ponad 50 mln zł. Zaś w samym BGK aktualnie procesujemy na łączną kwotę wnioskowaną prawie 27 mln zł. Tak naprawdę rozmawiamy tutaj o dziesiątkach milionów złotych wydanych na poprawę dostępności na terenie całego kraju.

To są kwoty bardzo poważne. Ja bardzo lubię takie success story, takie historie tego co udało się dzięki takiemu rozwiązaniu jak na przykład Fundusz Dostępności sfinansować? Ma pani taki fajny, inspirujący przykład pod ręką?

Tak, na samej naszej stronie internetowej staramy się aktualizować szczególnie takie historie, które nie tylko pokazują możliwości Funduszu Dostępności zerojedynkowo, czyli na przykład proste projekty, ale takie, które rzeczywiście zaczęły się od prostego pomysłu wymiany lub budowy windy a wspólnie wypracowaliśmy ogromną modernizację danych budynków, które bardzo szeroko traktowały temat pomocy udostępniania takiego budynku dla wszystkich uczęszczających do niego. Takim przypadkiem jest np. u nas na stronie gmina Nowa Sarzyna, bardzo ciekawy projekt. Tak jak mówiłam brak wind w budynku Urzędu Miasta, był tylko i wyłącznie genezon. Budynek parokondygnacyjny z lat 60, pierwotnie mieściła się szkoła, teraz urząd miasta. Finalnie poza budową windy stworzyliśmy również toaletę przystosowaną do wszystkich mieszkańców. Nowe pomieszczenia, które powstały w związku z przesunięciem ścian na windę i na nową toaletę są już w pełni dostosowane do europejskich standardów. Przebudowano wszystkie ciągi komunikacyjne. Jednym z takich pomieszczeń, które powstało dzięki działaniu, a które jest w 100% przystosowane dla każdego mieszkańca gminy jest np. Urząd Stanu Cywilnego. Kiedy rozmawialiśmy z burmistrzem po zakończeniu projektu on nie ukrywał, że był bardzo zadowolony z całości tej modernizacji. Sam podkreślał, że nie dość, że jest widoczna poprawa jakości samej obsługi swoich mieszkańców, to jeszcze pracy swoich pracowników. Drugim takim przykładem bardzo kompleksowego podejścia do pożyczki z Funduszu Dostępności był jeden ze szpitali wojewódzkich. Tutaj też zaczęło się od windy, a koniec końców zostały dostosowane wejścia do dwóch budynków w kompleksie szpitalnym. Zmodernizowano pomieszczenia rejestracji i wszystkie ciągi komunikacyjne ze szczególnym uwzględnieniem osób niewidomych i niedowidzących. Szpital udziela pomocy prawie 8 tys. osób rokrocznie. Więc relatywnie ta zmiana z pożyczki z Funduszu Dostępności dotknęła bardzo szeroką społeczność. A czy nie jest takim sukcesem choćby 10 pochylni przy budynkach w dość małej spółdzielni w Koninie? Tak naprawdę to też jest bardzo ciekawy projekt, bo to mieszkańcy zgłosili się do spółdzielni z prośbą o pomoc, więc lokalne społeczności też potrafią … dostępność.

Widziałem te pochylnie będąc w Koninie, pisałem o tym artykuł, zachęcam i do przeczytania tego artykułu i do pójścia w ślad mieszkańców Konina. Dobrze, to mamy takie fajne success story. To co zrobić, żeby takich success story było więcej? Co ludzie muszą robić?

Jako analityk, który analizuje państwa wnioski o pożyczkę z Funduszu Dostępności no nie mogę sobie odmówić, żeby nie powiedzieć, że trzeba złożyć kompletny wniosek o udzielenie pożyczki, i nie bez kozery tutaj się pochylę nad tym „kompletny”, bo rzeczywiście obserwujemy, że jest to główny, jedyny tak naprawdę problem, jeśli chodzi o proces związany z pożyczką z Funduszu Dostępności. My naprawdę zdajemy sobie sprawę z tego, że wniosek jest rozbudowany, załączniki są specyficzne i nie spotykane są też w bankach komercyjnych. Jak chociażby tutaj wcześniej przeze mnie przytaczany audyt dostępności, który jest elementem obligatoryjnym wniosku. Należy rzeczywiście pamiętać, że pożyczka z Funduszu Dostępności jest to jednak produkt bankowy, nie jest to dotacja, nie jest to dofinasowanie. Jest to rzeczywiście pożyczka, która jest nie dość, że opisana w umowie z ministerstwem a BGK co ma zupełne odzwierciedlenie w zasadach naboru wniosku to jeszcze nas jako bank obligują nasze wewnętrzne procedury, no i prawo bankowe. Kiedy rozmawiamy o tym, że powinniśmy złożyć kompletny wniosek, to ten kompletny wniosek niestety jest oceniany zarówno merytorycznie, jeżeli chodzi o sam Fundusz Dostępności, ale też pod względem spełniania zdolności kredytowej. Rzeczywiście ten proces trwa, i oczywiście nie jest moją intencją oczywiście by państwa zniechęcać, wręcz przeciwnie, chciałabym podkreślić, że jak widać mam bardzo duże doświadczenie w udzielaniu pożyczek z Funduszu Dostępności, zawsze służymy radą, zawsze służymy wsparciem zarówno w regionach jak i centralnie. Minione  projekty są tylko przykładami sukcesów, tak naprawdę mamy ich 64, 9 kolejnych w drodze, czekamy na kolejne, i kompletny wniosek zawsze jest do tego pierwszym krokiem.

I na zakończenie w kilku krótkich żołnierskich słowach co krok po kroku zrobić, żeby taki wniosek złożyć. Gdzie się udać, z kim gadać, gdzie wejść.

Należałoby zacząć os strony www.bgk.pl programy i fundusze/ fundusz dostępności. Jest tam naprawdę, przynajmniej z naszej perspektywy, ogromna baza wiedzy na temat tego właśnie, gdzie się udać, gdzie zapytać, gdzie zadzwonić, o co pytać, jak się przygotować do takiej rozmowy, również jak się przygotować do złożenia wniosku. Jest pełna baza wymaganej przez bank dokumentacji. Mamy bardzo dużo dokumentów załączonych na naszej stronie, które mogą państwu pomóc w przygotowaniu audytu dostępności czy w ogóle samego wniosku. Jakie dokumenty są wymagane przy badaniu zdolności kredytowej, więc to jest zawsze pierwszy krok. Drugim krokiem jest złożenie wniosku w regionie BGK i w regionie właściwym dla lokalizacji projektu. Następnie państwa dokumentacja jest przesyłana do moich kolegów i do mnie. My zajmujemy się oceną wniosku i tak jak tutaj już wspominała pani Agnieszka Anioł w poprzednim spotkaniu i ja nawet teraz. Proces trwa, jego długość tak naprawdę zależy od kompletności złożonej dokumentacji. Podejmujemy decyzję kredytową wspólnie z ryzykiem kredytowym banku. Następuje podpisanie umowy inwestycyjnej a następnie uruchomienie pożyczki. Po uruchomieniu pożyczki następuje rzeczowe uruchomienie projektu, po którym państwo mogą się ubiegać o umorzenie części kapitału pożyczki. No i wszystko co jest związane z obsługą takiej pożyczki w samym banku, to oczywiście wszelkie aneksowanie umów inwestycyjnych. Nie odbiega ten proces rzeczywiście od takich aneksowań w bankach komercyjnych. Prowadzimy też monitoring takiej umowy, więc to też jest standardowe działanie banku przy umowach o pożyczkę. No i całkowita spłata pożyczki, tak samo jak w innych bankach, również komercyjnych. Ale należy tutaj znowu podkreślić kwestię pieniędzy, że przypominam nie jest ona obarczona żadną opłatą. Tak wygląda proces udzielenia i obsługi pożyczki z Funduszu Dostępności w banku BGK.

Ja bardzo dziękuję Pani za tę pigułkę wiedzy na temat Funduszu Dostępności, mam nadzieję, że nasi słuchacze, zwłaszcza ci, którzy np. zarządzają spółdzielniami mieszkaniowymi czy wspólnotami czy chociażby instytucjami pożytku publicznego tę pigułkę łykną, popiją wodą i pójdą zaraz zdobywać pieniądze na budowę wind, podjazdów i innych potrzebnych elementów, które umożliwią osobom z niepełnosprawnością i seniorom, ale też wszystkim nam korzystanie z tych budynków.

Serdecznie zapraszamy, może się zdarzyć, że jeśli ktoś z państwa po naszym dzisiejszym spotkaniu odważy się złożyć wniosek, to może się zdarzyć, że będę analitykiem zajmującym się waszą sprawą. Nie mogę się doczekać. Dziękuję za spotkanie, dziękuję za rozmowę. Do usłyszenia.

Do usłyszenia.