Turnusy rehabilitacyjne

Dla osób z niepełnosprawnością bardzo ważna jest możliwość szeroko rozumianej rehabilitacji, dlatego możliwość skorzystania z każdej jej formy, a szczególnie z leczenia uzdrowiskowego, cieszy się wielką popularnością.

Czym się różni turnus od sanatorium?

Wiele osób myli turnusy rehabilitacyjne z leczeniem uzdrowiskowym w sanatorium. Na czym polega różnica?

Pobyt w sanatorium jest jednym ze świadczeń finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Pacjent, który chciałby skorzystać z leczenia uzdrowiskowego w sanatorium, składa odpowiedni wniosek w oddziale NFZ, a następnie czeka (obecnie ok. 2 lata) na przydzielenie leczenia sanatoryjnego. O miejscu pobytu i terminie wyjazdu oraz zasadności samego leczenia uzdrowiskowego decydują lekarze NFZ. Pacjent ponosi także częściową odpłatność za pobyt w sanatorium. Jedynie dzieci do 6. roku życia mogą jechać do sanatorium z opiekunem, dorosłe osoby już nie.

Natomiast turnusy rehabilitacyjne są zorganizowaną formą aktywnej rehabilitacji połączonej z elementami wypoczynku. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz. U. Nr 230 poz. 1694) z tej formy rehabilitacji mogą korzystać wszystkie osoby z niepełnosprawnością, tj. takie, które posiadają ważne jedno z niżej wymienionych orzeczeń:

• o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności (znacznego, umiarkowanego, lekkiego),
• o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów,
• o niepełnosprawności, wydane przed ukończeniem 16. roku życia,
• o grupie inwalidzkiej.

Jakie są rodzaje turnusów?

Celem uczestnictwa w turnusie jest ogólna poprawa psychofizycznej sprawności oraz rozwijanie umiejętności społecznych uczestników, m.in. poprzez nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, realizację i rozwijanie zainteresowań, a także przez udział w innych zajęciach, np. rehabilitacyjnych, przewidzianych programem turnusu. Program turnusu jest adresowany do określonej grupy uczestników.

I tak są turnusy rehabilitacyjne organizowane dla osób:

• z dysfunkcją narządu ruchu, z wyłączeniem osób poruszających się na wózkach inwalidzkich,
• z dysfunkcją narządu ruchu, poruszających się na wózkach inwalidzkich,
• z dysfunkcją narządu słuchu,
• z dysfunkcją narządu wzroku,
• z upośledzeniem umysłowym,
• z chorobą psychiczną,
• z epilepsją,
• ze schorzeniami układu krążenia,
• z innymi dysfunkcjami lub schorzeniami, niewymienionymi w żadnym z powyższych punktów.

Turnusy trwają zwykle 14 dni. Uczestnictwo w turnusie jest odpłatne, cena zależy od wielu czynników, takich jak: termin, położenie ośrodka, program itp. Ceny są bardzo zróżnicowane - od kilkuset do nawet trzech tysięcy złotych.

Aby umożliwić osobom z niepełnosprawnością oraz ich opiekunom skorzystanie z tej formy rehabilitacji i odpoczynku, PFRON dofinansowuje udział w turnusie rehabilitacyjnym.

Gdzie i kiedy złożyć wniosek?

Wniosek o dofinansowanie ze środków PFRON do udziału w turnusie rehabilitacyjnym składa się w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR), właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Wniosek najlepiej złożyć na początku roku. PCPR w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku udzieli informacji dotyczącej dofinansowania. Jednakże informację o tym, czy dofinansowanie jest przyznane, PCPR może przekazać zwykle nie wcześniej niż w marcu (wynika to z terminu przekazania środków przez PFRON do powiatów).

Dokąd można pojechać na turnus?

Wielką zaletą udziału w turnusie rehabilitacyjnym jest to, że to uczestnik decyduje: kiedy i do jakiego ośrodka chciałby pojechać.

Informację o ośrodkach i organizatorach turnusów można uzyskać na stronach internetowych:

• Krajowego Centrum Organizacji Turnusów Rehabilitacyjnych
• Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

Jakie są warunki uczestnictwa w turnusie?

Osoba z niepełnosprawnością może ubiegać się o dofinansowanie do turnusu pod warunkiem, że:

• zostanie skierowana na turnus na wniosek lekarza, pod opieką którego się znajduje,
• w roku, w którym ubiega się o dofinansowanie, nie uzyskała na ten cel dofinansowania ze środków Funduszu,
• weźmie udział w turnusie, który odbędzie się w ośrodku wpisanym do rejestru ośrodków, prowadzonego przez wojewodę,
• nie będzie pełniła funkcji członka kadry na tym turnusie ani nie będzie opiekunem innego uczestnika tego turnusu,
• złoży oświadczenie o wysokości osiąganych dochodów,
• zobowiąże się do przedstawienia na turnusie, podczas pierwszego badania lekarskiego, informacji o stanie zdrowia, sporządzonej nie wcześniej niż na 3 miesiące przed datą rozpoczęcia turnusu, wystawionej przez lekarza, pod którego opieką obecnie się znajduje.

Co powinien zawierać wniosek o dofinansowanie?

Osoba z niepełnosprawnością, ubiegająca się o dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie, powinna złożyć w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie:

• wniosek o przyznanie dofinansowania ze środków PFRON uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym,
• kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub kopię wypisu z treści orzeczenia (potwierdzoną za zgodność z oryginałem),
• wniosek lekarza o skierowanie na turnus rehabilitacyjny, sporządzony nie wcześniej niż na 3 miesiące przed datą złożenia wniosku,
• oświadczenie dotyczące opiekuna osoby z niepełnosprawnością na turnusie rehabilitacyjnym.

Jakie są kryteria dochodowe?

Osoba z niepełnosprawnością może ubiegać się o dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie, jeżeli spełnia kryteria dochodowe:

• 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym,
• 65 proc. przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej.

Istnieje także możliwość otrzymania dofinansowania w sytuacji przekroczenia limitu dochodowego, ale wówczas kwotę dofinansowania pomniejsza się o kwotę, o którą dochód ten został przekroczony.

W przypadku uzasadnionym trudną sytuacją materialną lub losową osoby z niepełnosprawnością, dofinansowanie ze środków PFRON uczestnictwa w turnusie tej osoby lub dofinansowanie uczestnictwa jej opiekuna może zostać przyznane bez pomniejszania kwoty dofinansowania, pomimo przekroczenia kwot dochodu, o których mowa w ustawie, ale obie te zasady stosowane są uznaniowo przez PCPR-y i od nich zależy, czy dany przypadek uznają za wyjątkowy.

Jakie są warunki uczestnictwa opiekuna w turnusie?

Osoba z niepełnosprawnością może ubiegać się o dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie opiekuna. Warunkiem otrzymania dofinansowania do uczestnictwa w turnusie opiekuna osoby z niepełnosprawnością jest:

• zalecenie lekarza wskazujące na konieczność obecności opiekuna na turnusie,
• niepełnienie przez opiekuna funkcji członka kadry na tym turnusie,
• opiekun nie może być osobą z niepełnosprawnością wymagającą opieki innej osoby,
• ukończenie przez opiekuna 18 lat albo ukończenie lat 16 i bycie wspólnie zamieszkującym członkiem rodziny osoby z niepełnosprawnością.

UWAGA! Osoba z niepełnosprawnością korzystająca z dofinansowania do turnusu rehabilitacyjnego, może starać się o wyjazd nie częściej niż raz na rok.

Jakie dofinansowanie można otrzymać?

Dofinansowanie pokrywa zwykle tylko część kosztów związanych z wyjazdem na turnus rehabilitacyjny, resztę kwoty uczestnik pokrywa samodzielnie.

Wysokość dofinansowania do udziału w turnusie rehabilitacyjnym, które osoba z niepełnosprawnością może otrzymać ze środków PFRON, jest uzależniona od stopnia niepełnosprawności i wynosi:

• 27 proc. przeciętnego wynagrodzenia dla osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, osoby z niepełnosprawnością do 16. roku życia oraz osoby z niepełnosprawnością w wieku 16-24 lat uczącej się i niepracującej, bez względu na stopień niepełnosprawności,
• 25 proc. przeciętnego wynagrodzenia dla osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
• 23 proc. przeciętnego wynagrodzenia dla osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności,
• 18 proc. przeciętnego wynagrodzenia dla opiekuna osoby z niepełnosprawnością,
• 18 proc. przeciętnego wynagrodzenia dla osoby z niepełnosprawnością, zatrudnionej w zakładzie pracy chronionej, niezależnie od posiadanego stopnia niepełnosprawności.

Jakie jeszcze czekają nas formalności?

Osoba z niepełnosprawnością, która uzyskała dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, w terminie 30 dni od otrzymania powiadomienia, nie później jednak niż na 21 dni przed dniem rozpoczęcia turnusu zobowiązana, jest zobowiązana do poinformowania PCPR o turnusie, w którym będzie uczestniczyła.

Aby przyznane dofinansowanie zostało przekazane organizatorowi turnusu, muszą być spełnione warunki określone w rozporządzeniu w sprawie turnusów:

• dane zawarte w informacji o turnusie powinny być zgodne z danymi zawartymi w rejestrze ośrodków i rejestrze organizatorów,
• wybór turnusu dokonany przez osobę z niepełnosprawnością musi być zgodny z zaleceniami i przeciwwskazaniami lekarza, zawartymi we wniosku o skierowanie na turnus,
• ośrodek, w którym odbędzie się turnus, musi być dostosowany do rodzaju dysfunkcji osoby z niepełnosprawnością.

Przekazanie dofinansowania organizatorowi turnusu następuje nie później niż na 14 dni przed dniem rozpoczęcia turnusu, pod warunkiem otrzymania przez PCPR oświadczenia organizatora turnusu, zawierającego potwierdzenie możliwości uczestnictwa osoby z niepełnosprawnością w danym turnusie.

Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz. U. Nr 230 poz. 1694).