Ogólnopolski Dzień Transplantacji

Data ustanowienia Ogólnopolskiego Dnia Transplantacji na dzień 26 stycznia nie jest przypadkowa. 57 lat temu po raz pierwszy w Polsce został wykonany przeszczep nerki, pobranej od osoby zmarłej.

Przeszczepu nerki dokonał Zespół I Kliniki Chirurgicznej kierowanej przez prof. Jana Nielubowicza i I Kliniki Chorób Wewnętrznych, kierowanej przez prof. Tadeusza Orłowskiego, Akademii Medycznej w Warszawie.

Transplantacja w Polsce

5 listopada 1985, pod kierownictwem prof. Zbigniewa Religi miejsce miała udana transplantacja serca, a rok wcześniej – 28 listopada 1984 roku odbył się pierwszy rodzinny przeszczep szpiku kostnego.

Transplantacja jest niekiedy jedyną szansą na uratowanie ludzkiego życia w momencie niewydolności organu. Według danych Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant” wynika, że w 2021 r. przeszczepiono narządy od 396 zmarłych dawców i przekazano je osobom chorym, a ogółem dokonano 1274 transplantacji narządów od zmarłych dawców (nerka, wątroba, serce, płuco).

- Gdybym nie miał przeszczepionej nerki… to nie byłoby dla mnie zapewne ratunku. Wydolność nerek miałem na poziomie 8%, domowe dializy były dla mnie już uciążliwe i męczące. Pracowałem cały czas, w domu były małe dzieci, a ja musiałem zamykać się w pokoju, aby w miare sterylnym pomieszczeniu robić dializy – mówi Marcin, który miał przeszczepioną nerkę w 2018 roku.

Liczba wykonywanych transplantacji wzrasta, jednak lista osób oczekujących na nie także. Część chorych nie doczekuje przeszczepienia. Wiedza społeczeństwa o tym jaką wartość dla chorych ma przeszczepienie narządu jest nadal niewystarczająca. Stąd też kampanie reklamowe oraz edukujące społeczeństwo w zakresie transplantologii.

Dawca narządów – czy możesz nim zostać?

Dawcą narządów może zostać każdy. Od osób żyjących pobiera się: nerki, segmenty wątroby lub tkanki np. szpik kostny. Natomiast w przypadku zmarłego możliwa jest transplantacja narządów (serce, płuca, wątroba, trzustka), tkanek oraz komórek.

Zgodnie z obowiązującymi aktem prawnym, regulującym kwestie transplantacji w Polsce (ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (tekst jednolity z dnia 15 maja 2015 r., Dz.U. z 2015 r. poz. 793) każda osoba zmarła może być dawcą, chyba że za życia zgłosi w tej sprawie swój sprzeciw w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów.