Jak nie stać się ofiarą kradzieży danych

Trzeba zdawać sobie sprawę, że na użytkowników Internetu mogą czyhać też  różne zagrożenia. Przede wszystkim musimy pamiętać, że po drugiej stronie wyświetlacza znajdują się nie tylko nasi znajomi i przyjaciele, ale również przestępcy. Zatem, aby być bezpiecznym należy korzystać z niego w taki sposób, aby ani nam, ani też innym użytkownikom nie przysporzyć problemów. Bezpieczeństwo w sieci powinno być dla nas priorytetem.   

We współpracy z Komendą Główną Policji przygotowaliśmy szereg porad dotyczących bezpieczeństwa w Internecie.
 

Ostrożność na pierwszym miesjcu

Cokolwiek robimy np. zakupy online, logujemy się do banku, w mediach społecznościowych czy platformach do gier zawsze musimy pamiętać, że weryfikacja witryny jest koniecznością. Jeśli to zbagatelizujemy, niestety prędzej czy później może dojść do przykrych konsekwencji  jak np.  włamania na profil, czy utraty funduszy z konta, czy też kradzieży tożsamości. Surfując po Internecie bądźmy czujni. Zawsze należy pamiętać, aby:
·        Zabezpieczać komputer programem antywirusowym, antyszpiegowskim, który uchroni komputer przed wirusami i programami hakerskimi,
·        Korzystać tylko z legalnego systemu operacyjnego. Pirackie oprogramowania mogą zawierać programy szpiegujące, które bez naszej wiedzy zainstalują się w komputerze i podglądając nasze działania będą  przekazywały informacje niepożądanym osobom. W ten sposób można utracić kody dostępu do kont internetowych, poczty i autoryzowanych stron.
·        System operacyjny, oprogramowanie antywirusowe i antyszpiegowskie trzeba systematycznie aktualizować. Luki w oprogramowaniu mogą posłużyć do włamania się do komputera.
·        Dokładnie przyglądać się stronom banków, z których korzystamy za pośrednictwem Internetu. Mając na względzie własne bezpieczeństwo lepiej jest wpisywać adres strony banku niż  korzystać z linków rozsyłanych przez kogokolwiek. Mogą one kierować do "fałszywej strony banku", której autorami są oszuści.
·        Nikomu nie podawać numerów kart płatniczych oraz kodów PIN. Próby ich wyłudzenia należy bezzwłocznie zgłosić w banku. Warto także zainstalować tzw. oprogramowanie antyphishingowe, które wychwytuje takie fałszywe strony.
·        Nie otwierać e-maili od nieznanych adresatów oraz dołączonych do wiadomości linków - mogą prowadzić do niebezpiecznych stron lub programów.
Nie publikuj zdjęć dokumentów!

Każdy z nas powinien mieć świadomość, że działania oszustów są ukierunkowane na uśpienie naszej czujności, wykorzystanie naszej niewiedzy, a w konsekwencji m.in. na pozyskanie danych osobowych, które następnie mogą być użyte w celach przestępczych.Wielokrotnie, szczególnie młode osoby, dzielą się radością z uzyskania nowego prawa jazdy, dowodu osobistego czy innych dokumentów publikują je zapominając, że w społeczności internetowej jest wielu nieuczciwych ludzi. Pamiętajmy, że w przypadku utraty dokumentów np. dowodu osobistego, niezależnie czy został on ukradziony, zgubiony lub czy pozwoliliśmy go skopiować, pojawia się niebezpieczeństwo wykorzystania naszych danych osobowych. Takie dane jak imię, nazwisko, pesel, numer telefonu komórkowego powinny być pilnie strzeżone. Nie należy ich podawać osobom poznanym przypadkowo na portalu społecznościowym, czacie czy komunikatorze. Nigdy nie wiadomo, jak takie osoby będą chciały to wykorzystać. Dane osobowe to „towar”, którego dziś szukają niejednokrotnie oszuści np. próbując wyłudzić pieniądze na cudze nazwisko. Obok popularnych serwisów w sieci jest też wiele stron internetowych podszywających się pod legalnie działające aplikacje czy serwisy. Jednak często są one zrobione tylko po to, żeby wyłudzić Twoje dane osobowe, dane logowania lub adres e-mail, a następnie użyć ich np. do nielegalnego zawarcia umowy pożyczki czy „zalania” skrzynki spamem.
Pamiętaj:

•         nie udostępniaj w sieci zdjęć czy skanów dokumentów,
•         nie podawaj swoich danych nieznanym osobom,
•         nie udostępniaj swoich fotografii, do których dostępu nie powinny mieć osoby trzecie,
•         chroń pesel, by zwiększyć bezpieczeństwo swoich danych osobowych.

Podejmij działanie:

•         gdy Twój dowód osobisty zaginął lub został uszkodzony, zgłoś to jak najszybciej w dowolnym banku (nawet jeśli nie masz konta bankowego), w urzędzie gminy osobiście albo przez Internet,
•         jeżeli zagubiłeś e-dowód (dokument z warstwą elektroniczną), możesz go zawiesić na 14 dni kalendarzowych i nikt niepowołany nie będzie mógł go używać,
•         jeśli jesteś za granicą, zgłoś utratę lub uszkodzenie dowodu w konsulacie (osobiście, listownie, faksem). Po otrzymaniu Twojego zgłoszenia urzędnik unieważni dowód,
•         gdy Twój dowód osobisty został ukradziony, zgłoś to Policji.

Zakupy pod kontrolą

Podczas zakupów w sieci trzeba pamiętać o tym, by zawsze kierować się ograniczonym zaufaniem do sprzedającego i sprawdzić jego rzetelność. Warto również sprawdzić czy sklep podaje adres i numer telefonu, żeby można było odnaleźć sprzedającego. Kupując na  aukcji internetowej, koniecznie należy przeczytać  komentarze o sprzedawcy. Brak komentarzy pozytywnych lub ich niewielka liczba powinna wzbudzić szczególną czujność. Oto kilka podstawowych zasad bezpieczeństwa:

•        Używaj do zakupów tylko komputera domowego i zachowuj całą korespondencję ze sprzedawcą. W razie oszustwa pozwoli to Policji szybko go ująć.
•         Przy płaceniu kartą kredytową zwracaj uwagę czy połączenie internetowe jest bezpieczne i czy przesyłane dane nie zostaną wykorzystane przez osoby nieuprawnione. Na dole strony powinien    pojawić się symbol zamkniętej kłódki, a na końcu adresu – literki "https". Najbezpieczniej zamówić towar z opcją płatności przy odbiorze.
•     Otrzymując ofertę e-mailem nie korzystaj z linków, a na stronę sklepu wejdź wpisując adres w oknie przeglądarki. Można w ten sposób uniknąć stron podszywających się pod legalnie działające sklepy.
•    Jeśli, mimo zachowania zasad ostrożności, dostaniesz zamiast zamówionego produktu tylko opakowanie, natychmiast zadzwoń na Policję. Wtedy korespondencja i przesłana przez oszusta paczka będą stanowiły dowód przestępstwa.

Pamiętaj, że jeżeli otrzymałeś e-mail z informacją, że:

•        zostałeś wybrany na pomocnika w odzyskaniu pieniędzy przez np. uchodźcę politycznego z czarnego lądu i za to masz otrzymać znaczną kwotę pieniędzy,
•        zostałeś zwycięzcą zagranicznej loterii, w której nigdy nie brałeś udziału,
•        otrzymałeś niespodziewany spadek po krewnym, o którego istnieniu nie wiesz, natomiast warunkiem otrzymania fortuny jest dokonanie określonych wpłat lub za przekazanie nam ogromnej kwoty pieniędzy nadawca żąda jakichkolwiek opłat manipulacyjnych (opłacania prawników, certyfikatów), możesz być pewny, że jest to oszustwo!

Bardzo ważne są czynności, które powinniśmy wykonać tuż przed zrobieniem zakupów przez Internet, a mianowicie:

• sprawdzić komentarze innych klientów na temat danego sprzedawcy internetowego,
• sprawdzić czy strona sprzedawcy internetowego jest właściwie zabezpieczona,
• sprawdzić czy sprzedawca internetowy wykorzystuje do przeprowadzenia płatności znanego operatora płatności internetowych,
• sprawdzić datę uruchomienia sklepu internetowego tj. daty zarejestrowania domeny sklepu,
• kupować tylko za pośrednictwem znanych internetowych serwisów zakupowych tzn. takich, które działają od dłuższego czasu i cieszą się dobrą opinią kupujących.

Zgłoś do prokuratury!

Jeśli chodzi o kwestie związane z opłaceniem przesyłki, która rzekomo była za darmo, bądź za standardową opłatę a w rzeczywistości wymagana jest jej dość wysoka opłata, a o której wcześniej zupełnie nie było mowy, w takiej sytuacji najlepiej jest zwrócić przesyłkę nadawcy.
Osoba, która padła ofiarą oszustwa powinna jak najszybciej zgłosić takie zdarzenie na policji albo w prokuraturze. Najlepiej by była to jednostka najbliższa dla miejsca zamieszkania lub ewentualnie miejsca, w którym w danym momencie się znajdujemy.  Zgłaszając sprawę organom ścigania, należy szczegółowo opisać co się stało oraz przekazać komplet posiadanych informacji i dokumentów: adres witryny, na której dokonano zakupu, dane sprzedającego (również teleadresowe), numer rachunku bankowego, na który została dokonana wpłata i dokument potwierdzający dokonanie zapłaty za towar. Warto dołączyć również wydruki treści korespondencji prowadzonej ze sprzedającym oraz wydruk strony przedmiotu czy otrzymanego od nas e-maila potwierdzającego zawarcie transakcji, gdzie widoczne będą dane sprzedającego. Każdy ruch w Internecie zostawia ślad. Nikt w sieci nie jest anonimowy, a zidentyfikowanie osoby, która popełniła w sieci przestępstwo jest jedynie kwestią zaangażowanych środków i czasu.

Policja od kilkunastu lat współpracuje ze Związkiem Banków Polskich tworząc wspólne kampanie edukacyjne. W ramach wzajemnej współpracy pomiędzy Policją a Związkiem Banków Polskich utworzono Dokumenty Zastrzeżone - Kampania Informacyjna Systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE, której celem jest poszerzenie ogólnej wiedzy o potrzebie zastrzegania w bankach utraconych dokumentów tożsamości przez każdą osobę, której takowa sytuacja się przytrafiła. Nie ma znaczenia, czy stało się to w wyniku zgubienia czy kradzieży.

Wszelkie informacje na ten temat są dostępne na stronie: https://dokumentyzastrzezone.pl/