Petycje do Sejmu i Senatu RP ws. audyzmu

- Na podstawie art. 2 ustawy z dnia 11 lipca 2014 roku o petycjach, zwracamy się z uprzejmą prośbą w interesie publicznym z petycją o podjęcie inicjatywy ustawodawczej ws. nowelizacji Kodeksu Cywilnego oraz ustawy antydyskryminacyjnej w zakresie ochrony prawnej osób głuchych przed dyskryminacją - penalizacja audyzmu w Kodekcie Cywilnym oraz w ustawie antydyskryminacyjnej – pisze Stowarzyszenie Polski Instytut Praw Głuchych w petycji do Marszałek Elżbiety Witek i Marszałka prof. Tomasza Grodzkiego.

Definicja audyzmu

- Audyzm to przekonanie o czyjejś wyższości oparte na jego zdolności słuchu lub zachowaniu charakterystycznym dla słyszącego. [...] Audyzm objawia się w postaci ludzi stale oceniających inteligencję osób głuchych i osiągane przez nich sukcesy na podstawie ich zdolności posługiwania się językiem kultury słyszących.

Objawia się, gdy ktoś zakłada,że szczęście osób głuchych zależy od nabycia biegłości w posługiwaniu się językiem kultury słyszących. Objawia się też wówczas, gdy jedne osoby głuche stosują opresję wobec innych głuchych, wymagając od nich tych samych standardów, zachowań i wartości, jakich wymaga się od osób słyszących – mówi prof. Tom Humphries.

Audyzm w życiu codziennym

Osoby głuche stale doświadczają dyskryminacji w życiu społecznym, np. w szkołach, w których nauczyciele nie znają języka migowego w stopniu komunikatywnym i migają jedynie w systemie językowo-migowym, czyli systemem obcym i niezrozumiałym dla głuchych uczniów.

Według raportu NIK tj. 60 % nauczycieli i pedagogów w kontrolowanych placówkach specjalnych posługiwało się językiem migowym na takim poziomie, który nie pozwalał na sprawną komunikację. 

Zjawisko audyzmu widoczne jest również w urzędach, miejscach pracy i instytucjach, gdzie zdarząją się sytuacje, w których pracownicy odmawiają pomocy g/Głuchym, ponieważ uważają, że bariery komunikacyjne są zbyt duże. Pracodawcy szukający pracowników, odrzucają osoby głuche, ponieważ kładą nacisk na możliwość rozmowy przez telefon. Jest to przejaw audyzmu indywidualnego.

Osoby słyszące dopuszczają się audyzmu wobec głuchych przez nierówne ich traktowanie, okazują nieprzyjazne zachowania werbalne, niechęć nawiązania komunikacji, ale też przez unikanie kontaktu. Często osoby słyszące nie chcą komunikować się z osobami głuchymi chociażby pisząc na kartce. 

- Nie rozumiemy, dlaczego osoby słyszące nie kierują się refleksją w zakresie poszukiwania alternatywnych sposobów komunikowania się z osobami głuchymi w celu likwidacjii barier w komunikowaniu się – pisze w postulacie Polski Instytut Praw Głuchych.

Postulowana zmiana

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Art. 363§3. otrzymuje nowe brzmienie:

§ 3. Naprawienie szkody z powodu audyzmu wobec głuchych powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej w ramach zadośćuczynienia.

Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkdowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Postulowana zmiana:

Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Uni Europejskiej w zakresie równego traktowania.

Art. 13§3 otrzymuje nowe brzmienie:

§ W przypadku audyzmu wobec osób głuchych, osoby głuche mają prawo do odszkodowania.

- Reasumując, uprzejmie prosimy Państwa o nowelizację Kodeksu Cywilnego oraz ustawy antydyskryminacyjnej w zakresie ochrony prawnej osób głuchych przed dyskryminacją - penalizacja audyzmu w Kodeksie Cywilnym oraz w ustawie antydyskryminacyjnej – pisze w postulacie Polski Instytut Praw Głuchych.