Samodzielność wspierana
Zatrudnienie wspomagane to płatne zatrudnienie z ciągłym wsparciem na otwartym rynku pracy. Jest to skuteczna metoda na znalezienie i utrzymanie pracy przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną. To też szansa na przekonanie pracodawców, że mogą one wykonywać swoje obowiązki równie rzetelnie jak inni pracownicy.
Propagowane w Polsce od kilku lat zatrudnienie wspomagane nie jest na świecie nowością. Rozwinęło się na początku lat 80. w USA, na bazie tzw. szkoleń poprzez pracę, których uczestnikami były osoby niepełnosprawne intelektualnie.
Wsparcie, jakie otrzymywały w miejscach pracy od profesjonalnych trenerów, zachęciło pracodawców do oferowania im posad w swoich firmach. W ciągu ostatnich 20 lat zatrudnienie wspomagane wprowadziło wiele państw Europy Zachodniej, ale także Australia, Kanada, Irlandia, a nawet Peru i Zambia.
- U nas procesowi zatrudniania osób z niepełnosprawnością intelektualną (zwłaszcza głębszych stopni) nadal, niestety, towarzyszą obawy - mówi Monika Głaz z Centrum Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie w Warszawie.
- Wynikają one głównie ze stereotypowego postrzegania samej niepełnosprawności intelektualnej.
To nie choroba!
Niepełnosprawność intelektualna jest stanem, nie chorobą. Nie można jej wyleczyć ani się nią zarazić. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć trudności z wysławianiem się, przyswajaniem wiedzy lub odbiorem złożonych komunikatów, albo mieć mniejszą wydolność fizyczną, ale w pracy funkcjonują tak jak osoby sprawne.
Fot. Ch. Niedenthal, zdj. udostępnione przez Polskie
Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Uposledzeniem Umysłowym
Pracodawcy mówią, że wprawdzie trzeba poświęcić im więcej czasu na przyuczenie do wykonywania pewnych czynności, ale są to pracownicy lojalni.
- Zwykle osoby te mają za sobą długie okresy, kiedy nie
doświadczyły pracy - mówi Monika Głaz. - Ponieważ mają takie same
potrzeby jak inni, to jeśli dostają szansę na zbudowanie poczucia
własnej wartości, zaufania do siebie i na wynagrodzenie, dzięki
któremu podniesie się ich stopa życiowa - szanują pracodawcę w
dwójnasób.
Warto podkreślić, że osoby niepełnosprawne intelektualnie poprzez
swoją otwartość wprowadzają do firmy ciepłą, przyjazną
atmosferę.
Sprawdzają się najlepiej w pracach prostych i powtarzalnych. To dlatego zatrudniane są zwykle nie na stanowiska, ale do konkretnych czynności, które wykonują cierpliwie, dokładnie, wręcz pedantycznie. Szczególnie doceniane są w branży gastronomicznej, ogrodnictwie i przy pracach porządkowych.
- W każdej firmie, na każdym stanowisku znajdą się takie prace, które można powierzyć osobom z niepełnosprawnością intelektualną - dodaje Monika Głaz. - Mogą one też obsługiwać urządzenia, pod warunkiem że konstrukcja sprzętu umożliwia bezpieczne użytkowanie.
Od oferty do pracy
Co powinien zrobić pracodawca, aby zatrudnić osobę z
niepełnosprawnością intelektualną:
1. Firma zgłasza się do Centrum DZWONI zajmującego
się aktywizacją zawodową i pośrednictwem pracy dla tej grupy
osób.
2. Pracownicy Centrum - doradcy zawodowi oraz
trenerzy pracy - podczas spotkań analizują specyfikę konkretnej
firmy oraz istniejące w niej stanowiska pracy. Wskazują pracodawcy,
jakie czynności mogliby wykonywać pracownicy z niepełnosprawnością
intelektualną oraz tworzą wspólnie z menedżerami firmy opisy
stanowisk pracy - włącznie z godzinami, w których mają być wykonane
dane czynności.
3. Korzystając z bazy danych beneficjentów,
Centrum przedstawia pracodawcy kandydatów na pracowników.
4. Po zatwierdzeniu opisów stanowisk oraz
wyrażeniu przez pracodawcę i przyszłego pracownika zgody na
zatrudnienie, specjaliści organizują spotkanie (lub kilka)
z załogą firmy. Podczas tych miniszkoleń przekazywane są informacje
na temat niepełnosprawności intelektualnej, np. na czym polega ten
stan, jak się komunikować z osobami z niepełnosprawnością
intelektualną, jak wobec nich się zachowywać, jak wskazywać
konkretne uchybienia.
5. Trener pracy krok po kroku uczy i pokazuje
pracownikowi niepełnospranemu czynności, które będzie on wykonywał
w miejscu pracy.
Rolą trenera pracy w zatrudnieniu wspomaganym jest bowiem nie tylko pomoc w wyborze określonych prac, ale też wyuczenie ich, towarzyszenie w szkoleniach prowadzonych przez firmę (np. bhp), monitorowanie postępów w pracy i pomoc w rozwiązywaniu ewentualnych problemów.
Fot. P. Stanisławski
Z czasem, jeśli trener uzna, że pracownik niepełnosprawny usamodzielnia się, że zintegrował się ze współpracownikami, powoli wycofuje się i monitoruje sytuację. Jednak do końca okresu zatrudnienia udziela wsparcia zarówno jemu, jak i pracodawcy.
- Zanim dojdzie do podpisania umowy z pracownikiem niepełnosprawnym intelektualnie, proponujemy, aby odbył on u pracodawcy 2 - 4-tygodniową, bezpłatną praktykę. - dodaje Monika Głaz - Ten czas pozwala obu stronom na poznanie się. Pracodawca ma szansę przekonać się, czy wybrana osoba sprawdzi się w pracy, a pracownik - czy zajęcie mu odpowiada i chciałby związać się z firmą na dłużej. Specjaliści z Centrum dokładają starań, aby każda taka praktyka zakończyła się zatrudnieniem. Nasza pomoc jest bezpłatna. Pracodawca nie ponosi też kosztów zatrudnienia trenera pracy.
Przykłady prac, które mogą wykonywać osoby z
niepełnosprawnością intelektualną:
• przy montażu sprzętu elektrycznego i elektronicznego -
niebędącego pod napięciem
• proste zajęcia introligatorskie
• w obsłudze cateringowej
• przy pomocy w opiece nad dziećmi lub osobami starszymi
• w pralni - pranie, prasowanie
• w biurze - kserowanie, porządkowanie dokumentów, niszczenie
dokumentów, naklejanie znaczków, przepisywanie tekstów,
sprzątanie
• w sklepie: wykładanie i pakowanie towarów, naklejanie metek lub
etykiet, sprzątanie, porcjowanie
• przy sprzątaniu - odkurzanie, wycieranie kurzu, mycie podłóg,
wyrzucanie śmieci, zmywanie
• w kuchni - obieranie warzyw i owoców, krojenie, przygotowywanie i
podawanie posiłków, zmywanie naczyń
• w ogrodnictwie - sadzenie roślin, podlewanie, grabienie,
zbieranie owoców.
*****
Artykuł powstał w ramach projektu "Integracja
- Praca. Wydawnicza kampania informacyjno-promocyjna"
współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach
Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich.
Komentarze
-
komementarz
17.11.2015, 21:11Nie jest dobrym pomysłem aby niepełnosprawni intelektualnie pracowali na praktykach bez wynagrodzeniaodpowiedz na komentarz
Polecamy
Co nowego
- W 2025 roku nowe kryteria dochodowe w pomocy społecznej
- Rehabilitacja lecznicza Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. O czym warto wiedzieć
- Czego szukają pod choinką paralimpijczycy?
- Gorąca zupa, odzież na zmianę – każdego dnia pomoc w „autobusie SOS”
- Bożenna Hołownia: Chcemy ograniczyć sytuacje, gdy ktoś zostaje pozbawiony prawa do samodzielnego podejmowania decyzji
Dodaj komentarz