- Dostępność to najszczytniejsze zadanie, jakie stoi przed architekturą - powiedział Oskar Grąbczewski, założyciel biura OVO Grąbczewski Architekci, które trzymało tytuł „Lider Dostępności” w kategorii Architekt /Urbanista. 8. już edycja Konkursu pokazuje, że z tym najszczytniejszym zadaniem polscy architekci i urbaniści radzą sobie coraz lepiej.

Folder Lider Dostępności 2023 - PDF Dostępny (8,18 MB)

Konkurs „Lider Dostępności” po raz pierwszy odbył się w 2016 r. Od początku promuje projektowanie uniwersalne i najlepsze rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne w zakresie dostosowania budynków i przestrzeni do potrzeb wszystkich grup użytkowników. W tym roku Kapituła Konkursu nagrodziła poza OVO Grąbczewscy Architekci (Architekt/Urbanista), Dom Ronalda McDonalda w Warszawie (Obiekt mieszkalno-hotelowy), Kampus biurowy Forest (Obiekt biurowo-handlowy), Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu (Obiekt zabytkowy), Zachodnią Bramę Metropolii Silesia – Centrum Przesiadkowe w Gliwicach (Duży obiekt użyteczności publicznej), Oficynę Przytułku św. Franciszka Salezego w Warszawie (Obiekt usług lokalnych), a także Promenada Zdrowia w Świnoujściu i Izbę Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy (Przestrzeń publiczna). Przyznano też dwa wyróżnienia: dla Centrum Opieki Wytchnieniowej „Dom Światła” w Toruniu i biurowca PZU Park w Warszawie.

Przewidywać zamiast przebudowywać

 Każdy kolejny rok przynosi nowe przykłady tego, jak zmienia się na lepsze przestrzeń naszego kraju i przede wszystkim świadomość ludzi za nią odpowiedzialnych. Konkurs jest wspólną inicjatywą Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji i Towarzystwa Urbanistów Polskich i odbywa się pod patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy, który w tym roku po raz pierwszy, z powodu wizyty w Kijowie, nie mógł wziąć udziału w gali osobiście. Przygotował nagranie, w którym zwrócił się do uczestników:

- Jestem przekonany, że Konkurs przyczynił się do upowszechnienia wiedzy na temat eliminacji barier, z jakimi zmagają się osoby o ograniczonej mobilności. Tegoroczne projekty konkursowe zdradzają troskę o powiększenie dostępnej przestrzeni wspólnej, o samodzielne funkcjonowanie osób, których sprawność ograniczyła choroba albo wiek - podkreślił.

 Prezydent zwrócił uwagę na to, że dostępność nie jest już kwestią dobudowania rozwiązań, ale stała się elementem tego, jak tworzone są budynki i przestrzenie publiczne. Stwierdził że, że coraz mniej przebudowujemy, a coraz więcej przewidujemy. To przewidywanie jest jego zdaniem szczególnie ważne w obliczu zmian demograficznych, które zachodzą w naszym kraju.

Demografia wymusza zmiany

 - Coraz większa liczba osób starszych w naszym społeczeństwie jest faktem, z którego musimy wyciągnąć wnioski praktyczne. Usuwając przeszkody, które zamykają w domach osoby z niepełnosprawnością, usuwamy te same czynniki, które ograniczają aktywność seniorów - powiedział prezydent. - Naszą wspólną ambicją jest to, aby wszyscy Polacy, niezależnie od miejsca zamieszkania, wieku czy ograniczeń sprawności pozostawali jak najdłużej aktywni.

 Według prezydenta Konkurs „Lider Dostępności” staje się mocną marką. Dzieje się tak m.in. za sprawą tego, że dostępność jest już nie tyle wymogiem, ile oczywistością, a wiodącym podejściem do tworzenia nowych przestrzeni staje się projektowanie uniwersalne.

 Więcej niż likwidowanie barier

- My po tych ośmiu edycjach nie mówimy już o likwidowaniu barier czy budowaniu wind i podjazdów, ale o czymś znacznie większym, o wrażliwości, o tym, że w swoich działaniach myślimy o wszystkich - podkreśliła prezes Integracji Ewa Pawłowska, która ze sceny szczególnie ciepło powitała najmłodszą uczestniczkę gali, czteromiesięczną Ingę, córkę Izabeli Sopalskiej-Rybak.

Zdaniem Ewy Pawłowskiej dostępna przestrzeń to taka, w której jest miejsce i dla osoby na wózku i jej małego dziecka, dla seniorów i każdego człowieka, który chce z niej skorzystać.

Współorganizatorem Konkursu jest Towarzystwa Urbanistów Polskich (TUP), które w trakcie swojej stuletniej historii działa na rzecz dostępności.

- W okresie międzywojennym walczyliśmy o dostęp do światła i powietrza.  Dzisiaj naszą rzeczywistością jest dostępność dla wszystkich, dla osób, które są użytkownikami miast i przestrzeni publicznych - podkreśliła podczas gali wiceprezes TUP, dr Aneta Tomczyk. - Jeszcze niedawno trzeba było szukać takich przestrzeni. Dzisiaj tak naprawdę, gdzie się nie obejrzymy, to widzimy miejsca przyjazna dla nas wszystkich.

Komfortki to część dostępności

 Dostępność to proces, w którym cały czas zachodzą zmiany, i który jest i musi być udoskonalany. Już nikogo nie trzeba przekonywać o tym, jak ważne są podjazdy, windy czy oznaczenia w alfabecie Braille’a. Pojawiają się jednak takie wyzwania, jak tworzenie komfortek, czyli miejsc do przewijania i przebierania dorosłych osób z niepełnosprawnością. O to zaapelowała na koniec uroczystości Pierwsza Dama, Agata Kornhauser-Duda, od początku sprzyjająca Koalicji „Przewijamy Polskę”.

 - Cieszę się, że są państwo nie tylko kreatywni i wrażliwi, ale otwarci na sugestie. Nie chodzi tylko o to, by spełnić wszelkie wymogi prawne, ale żeby przestrzenie i budynki były dostępne dla wszystkich. Jeśli mogę państwa prosić, przy kolejnych projektach, gdy będą państwo planowali łazienki dla osób z niepełnosprawnością czy też przewijaki dla dzieci, to żeby również pomyśleli państwo o przewijakach dla osób dorosłych - podkreśliła Agata Kornhauser-Duda.

Istota architektury

 - Ta nagroda jest dla nas czymś wyjątkowym. Dotyka samej istoty tego, co jest najważniejsze w architekturze. Architektura jest czymś więcej niż tylko formą, jakimś dążeniem za ulotną nowoczesnością czy innowacyjnością. Architektura jest jedną z najstarszych sztuk i jej istotą zawsze było dawanie ludziom schronienia i bezpieczeństwa. Dostępność, czyli dawanie schronienia i bezpieczeństwa ludziom, którzy tego wybitnie potrzebują, jest najszczytniejszym zadaniem, jakie stoi przed architekturą - powiedział współzałożyciel nagrodzonego biura OVA Grąbczewscy Architekci.

 Jego słowa doskonale oddają podejście wszystkich tegorocznych laureatów i wyróżnionych, którzy udowadniają, że dostępność jest niezbędnym elementem dobrze zaprojektowanych przestrzeni i budynków.

Transmisja z Gali z tłumaczeniem na Polski Język Migowy

Laureaci i wyróżnieni – za co zostali nagrodzeni?

Architekt/urbanista

OVO Grąbczewscy Architekci

OVO Grąbczewscy Architekci to biuro architektoniczne z siedzibą w Katowicach, prowadzone przez Barbarę, Oskara i Marka Grąbczewskich, zajmujące się projektowaniem we wszystkich skalach – od urbanistyki, architektury budynków publicznych, przez budynki prywatne, domy, wnętrza aż do instalacji artystycznych, wystaw i mebli. Za swoją twórczość architektoniczną otrzymali ponad sto międzynarodowych oraz krajowych nagród, wyróżnień i nominacji, m.in.: NagrodęRoku SARP dla najlepszych budynków zrealizowanych w Polsce (2006, 2016),nagrodę Polski Cement w Architekturze (2007), Europe 40 under 40 (2009), Sportowy Obiekt Roku 2011, finał nagrody Życie w Architekturze (2012, 2015), nominację do nagrody UE im. Miesa van der Rohe (2017) OVO_Grąbczewscy_Architekci. Projekty OVO były publikowane oraz wystawiane w Atenach, Amsterdamie, Florencji, Budapeszcie, Bukareszcie, Sofii i Pradze. W 2022 roku, z okazji 20-lecia działalności OVO, w Architektur Galerie Berlin zaprezentowana została monograficzna wystawa „OVO Grąbczewscy – Playing Architecture”. Do najważniejszych realizacji pracowni należą: Pawilon Paleontologiczny w Krasiejowie (wraz z Goczołowie Architekci, 2006), Ośrodek Zdrowia i Pomocy Społecznej w Gierałtowicach (2010), Muzeum Ognia w Żorach (2015), Ośrodek Zdrowia w Przyszowicach (2016), Łaźnia Łańcuszkowa w Kopalni Luiza w Zabrzu (wraz z Konior Studio, 2016), Centrum Administracyjne Gminy Wielka Wieś (2016), Siedziba firmy EXG w Częstochowie (2020). Obecnie OVO rozpoczęło nadzory nad realizacjami ekologicznego zespołu mieszkaniowego dla katowickiego TBS przy ul. Mariackiej oraz Centrum Wiedzy Cognitarium w Koszalinie, będących wynikiem wygranych konkursów. Ważnym aspektem realizacji pracowni OVO jest pełna dostępność architektoniczna; to standard, w którym architekci pracują: „Współczesne budynki powinny być piękne, efektowne, funkcjonalne, ekologiczne, ekonomiczne – udowadniające jednocześnie, że projektowanie dostępne nie upośledza architektury i nie jest dla niej ciężarem czy przykrym obowiązkiem – wręcz przeciwnie, że może i powinno ono być obecne w każdym budynku najwyższej klasy”. Architekci mają na swoim koncie projekty zarówno tak spektakularne jak Muzeum Ognia w Żorach, jak i bardziej kameralne, np. ośrodki zdrowia w gminach wiejskich w Gierałtowicach i Przyszowicach. Niezależnie jednak od skali realizacji, jej przeznaczenia i lokalizacji, są to budynki, które reprezentują najwyższy poziom architektoniczny i wpisują się do kanonu polskiej architektury. To architektura racjonalna, przyjazna wszystkim użytkownikom przestrzeni, która uwzględnia lokalną tradycję i materiały, rozwiązania proekologiczne, a nade wszystko odznacza się dostosowaniem do potrzeb wszystkich grup użytkowników, w tym tych z niepełnosprawnością.

Przestrzeń publiczna – dwie nagrody ex aequo

Promenada Zdrowia w Świnoujściu

Projekt architektoniczny: Pracownia Projektowa PP Studio

Patryk Pniewski

Inwestor: Urząd Miasta Świnoujście

Promenada Zdrowia to unikatowy projekt, którego celem było stworzenie spójnego przestrzennie oraz estetycznie założenia urbanistycznego, które wyznaczy w mieście centrum kurortu. Inwestycja odmieniła wygląd dzielnicy nadmorskiej, przywracając jej dawny charakter. Przestrzeń zachęca do aktywnego odpoczynku oraz bezpośredniego obcowania z przyrodą. Stworzony ciąg rekreacyjny składa się z trzech ścieżek: dla pieszych, rowerzystów i miłośników rolek oraz deskorolek. Ścieżki oddzielone są pasami zieleni: drzew, krzewów, traw i bylin. Łącznie zasadzono ponad 40 gatunków roślin. Charakterystyczne dla układu roślinnego jest przejście koloru liści i kwiatów od zielono- i biało niebieskich poprzez soczyste żółcie i pomarańcze do energetycznego punktu centralnego z kolorami czerwieni i purpury, aż do strefy wyciszenia z kwiatami w odcieniu fioletu i różu. Na całym prawie kilometrowym obszarze rozmieszczono dodatkowe atrakcje, jak: siłownie zewnętrzne, place zabaw dla dzieci, małą scenę, fontannę, kurtyny wodne, zacieniacze w kształcie wielkich parasoli, zielone tunele obsadzone bluszczem i wisterią, poidełka wodne i dziesiątki ławek. Elementem inwestycji jest również nowe wejście na plażę przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością, dzięki któremu zyskali oni dostęp do kładki spacerowej na wydmie. Promenada Zdrowia dzięki zastosowanym rozwiązaniom jest wzorcowym przykładem projektowania uniwersalnego. Twórcy przestrzeni otworzyli ją na wszystkich użytkowników, bez konieczności wprowadzania specjalnych rozwiązań skierowanych do konkretnych grup odbiorców.

Izba Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy

Projekt architektoniczny: Bujnowski Architekci

Inwestor: Muzeum Warszawy

Izba Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy to obiekt, na który składa się Izba Pamięci, Mury Pamięci oraz pawilon wejściowy. Jego zadaniem jest zachowywanie i przywracanie pamięci – o poległych podczas Powstania Warszawskiego i II wojny światowej – wszelkimi sposobami jak najszerszemu gronu: od lokalnych po międzynarodowe, od najmłodszych po najstarszych. Założenia te miały konkretne odwzorowanie w projekcie. Szczególną uwagę zwrócono na szeroko rozumianą dostępność kompleksu. Realizacja zakłada dostępność dla osób z niepełnosprawnością ruchu, osób starszych, niedowidzących i niedosłyszących. Obiekt wkomponowuje się w otaczającą przestrzeń, płynnie łączy się z istniejącymi ścieżkami, chodnikami i ciągami komunikacyjnymi. Znajdują się w nim dostosowane toalety, systemy przywołujące, pętle indukcyjne, tabliczki informacyjne w alfabecie Braille’a oraz mapy o charakterze tyflograficznym w trzech formach uszczegółowienia i czytelności. Zapewniono również pomieszczenie dla rodzica z dzieckiem. Co ważne, twórcy, planując elementy dostępności, pokazali, że można wznosić obiekty dostosowane do potrzeb wszystkich użytkowników, zachowując jednocześnie najwyższe standardy architektoniczne i estetyczne. W tym przypadku dostępność to również udostępnienie wysokiej jakości materiałów, ikon wzornictwa meblarskiego i włączenie do realizacji wyrobów nawiązujących do tradycyjnego rzemiosła. Jest to obiekt, w którym rozwiązania architektoniczne ściśle korespondują z misją, którą ma on spełniać. Dostosowanie światła, stopniowe odcinanie odbiorców od ruchliwej ulicy, całkowite wyciszenie miejsc wystawowych, efekt echa w pomieszczeniach – to tylko niektóre z elementów, które pracują na utrzymanie charakteru przestrzeni, potęgując równocześnie kontrast z zewnętrznym gwarem parku, mającego przybliżyć odbiorcom przesłanie Izby Pamięci.

Duży obiekt użyteczności publicznej

Zachodnia Brama Metropolii Silesia – Centrum Przesiadkowe w Gliwicach

Projekt architektoniczny: Mostostal Zabrze Biprohut S.A.

Inwestor: Urząd Miejski w Gliwicach

Centrum Przesiadkowe w Gliwicach to przykład doskonale zrealizowanej inwestycji miejskiej, która nie tylko spełnia wymogi prawne dotyczące zapewnienia dostępności osobom ze specjalnymi potrzebami, ale również realizuje szereg rozwiązań mających charakter dobrych praktyk. Inwestycja w jednym miejscu koncentruje transport autobusów miejskich i metro- politalnych, autokarowych przewoźników krajowych i międzynarodowych. Kompleks Centrum Przesiadkowego połączono nowo wybudowanym tunelem z istniejącym dworcem PKP, dzięki czemu podróżni z łatwością mogą przesiadać się między różnymi środkami transportu. Obiekt składa się z sześciu zadaszeń i dwóch budynków (budynku głównego wraz z zadaszeniami i Budynku Pomocniczego), układu drogowego, infrastruktury podziemnej, małej architektury oraz odrestaurowanej, zabytkowej wieży ciśnień. W budynku głównym i tunelu łączącym dworzec PKP z Centrum Przesiadkowym zamontowano windę dostosowaną do potrzeb osób z niepełnosprawnością (wyposażoną m.in. w system głosowy, wypukłe przyciski i pasy ostrzegawcze na drzwiach). Użytkownicy obiektu, w tym osoby z niepełnosprawnością mogą skorzystać z trawelatora (ruchomej pochylni) prowadzącego z peronów do tunelu oraz pochylni w wyjściu z tunelu. W budynku głównym znajdują się m.in. toalety dla osób z niepełnosprawnością oraz rodziców z małymi dziećmi. Punkt Obsługi Pasażerów wyposażono w pętlę indukcyjną oraz obniżono w nim ladę. Szczególną wagę przywiązano do dostosowania obiektu do potrzeb osób niewidomych i niedowidzących – w inwestycji uwzględniono sugestie przedstawicieli Polskiego Związku Niewidomych. W efekcie obiekt ma ponad 2,5 km ścieżek naprowadzających i pól uwagi, siedem tyflomap, które ułatwiają poruszanie się po obiekcie osobom niewidomym i niedowidzącym, oraz tabliczki z  wypukłym tekstem i w alfabecie Braille’a na drzwiach do pomieszczeń. Swobodne i bezpieczne poruszanie się po obiekcie zapewniają m.in. automatycznie otwierane drzwi, obniżone krawężniki przy przejściach dla pieszych, pasy ostrzegawcze na krawędziach schodów i przy różnicach poziomów, oznaczenia kontrastowe na szklanych drzwiach, liczne piktogramy oraz sygnalizacja świetlna. z komunikatami głosowymi.

Obiekt usług lokalnych

Oficyna Przytułku św. Franciszka Salezego

Inwestor: Towarzystwo Przytułku św. Franciszka Salezego w Warszawie

Projektant architektoniczny: ArDJ Sp. z o.o.

Towarzystwo Przytułku św. Franciszka Salezego to organizacja filantropijna o 120-letniej historii, działająca w sercu warszawskiego Powiśla, której celem jest niesienie pomocy osobom starszym i potrzebującym oraz integracja lokalnego środowiska senioralnego. Towarzystwo, poszukując przestrzeni do realizacji nowych inicjatyw, podjęło decyzję o modernizacji i rozbudowie dawnych obiektów gospodarczych, przylegających do budynku głównego Przytułku, w którym mieści się Dom Pomocy Społecznej. W wyniku remontu i rozbudowy powstał dwupiętrowy, nowatorski wizualnie i architektonicznie kompleks o powierzchni użytkowej 350 mkw. Budynek jest wolny od architektonicznych barier poziomych i pionowych przestrzeni komunikacyjnej. W Oficynie znajduje się siedem pomieszczeń dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Na trzech kondygnacjach oznaczonych różnymi kolorami zlokalizowane są: sala dzienna, aneks kuchenny, pomieszczenie socjalne z szatnią, sala gimnastyczna, mediateka, pomieszczenia terapeutyczne. Pomieszczenia główne i sanitariaty wyposażono w system przyzywowy, a aneks kuchenny i łazienki – w innowacyjny sprzęt, m.in.: opuszczane blaty, umywalki i górne szafki, które zapewniają samodzielne i bezpieczne korzystanie przez osoby starsze i z ograniczeniami w poruszaniu się oraz wysoki komfort pracy opiekuna. Wyróżnikiem obiektu jest również przelotowa winda, która pozwala w bezpieczny i wygodny sposób przemieszczać się nie tylko między kondygnacjami, ale też budynkiem Oficyny i Domu Pomocy Społecznej. Przytułkowa Oficyna pełni funkcję miejsca lokalnej aktywności, w którym odbywają się liczne zajęcia, m.in.: gimnastyka ogólnousprawniająca, spotkania brydżowe, warsztaty artystyczne, cykliczne spotkania w ramach Klubu Ludzi Ciekawych Świata i warsztaty muzyczno-wokalne.

Obiekt biurowo-handlowy

Kampus biurowy Forest

Projekt architektoniczny: HRA Architekci

Inwestor: HB Reavis Poland

Kampus Forest powstał na niegdyś niedostępnym 2-hektarowym terenie, który przeszedł metamorfozę i stał się jednym z najbardziej zielonych projektów biurowych w Warszawie. Wraz z nowym budynkiem rewitalizacji uległa najbliższa okolica, zniwelowano bariery architektoniczne i wprowadzono rozwiązania ułatwiające orientację. Wszystkie elementy zapewniające dostępność zostały płynnie wpisane w strukturę budynku i jego otoczenia. Pomiędzy budynkami mieści się zielone patio, które otwiera się na pobliskie osiedle i zachęca do wytworzenia relacji sąsiedzkich. Ogród na dachu dostępny jest dla każdego – osób pracujących w budynku, sąsiadów i turystów. Z myślą o osobach z niepełnosprawnością zapewniono szerokie i przestronne przestrzenie wspólne, recepcje ze specjalnie obniżonymi kontuarami, windy wyposażone w system pozwalający przywołać kabinę bez konieczności używania przycisków oraz w interfejs dźwiękowy. Wokół budynku nie ma schodów, przy wejściach znajdują się drzwi otwierane automatycznie, a dostęp do obiektu ułatwiają czujniki ruchu.

PZU Park

Projekt architektoniczny: Studio Quadra; Architekci PZU

Inwestor: MVGM Property Management Poland Sp. z o.o.

PZU Park składa się z 34 kondygnacji biurowych oraz piętra z ogólnodostępnym tarasem. Obiekt w całości przystosowany jest dla osób z niepełnosprawnościami. Zapewniono szerokie ciągi komunikacyjne i łatwy dostęp do wszystkich pomieszczeń. Obiekt ma dostosowane do potrzeb wszystkich użytkowników: szatnie, kuchnie, miejsca pracy indywidualnej oraz toalety i prysznice. Wprowadzono również mniej standardowe rozwiązania, jak: biurka o regulowanej wysokości, pętle indukcyjne; zapewniono obecność tłumacza języka migowego.W budynku zastosowano czytelną, kontrastową identyfikację wizualną.

Obiekt mieszkalny/hotelowy

Dom Ronalda McDonalda

Projekt architektoniczny: AFP ARCHITEKCI

Inwestor: Fundacja Rolanda McDonalda

Dom Ronalda McDonalda w Warszawie to obiekt o funkcji zamieszkania zbiorowego, który zapewnia bezpłatne pobyty dla rodzin dzieci długo hospitalizowanych. To drugi tego typu obiekt w Polsce (na świecie powstało 378 Domów Ronalda McDonalda przy największych publicznych szpitalach dziecięcych). Warszawski dom służy rodzinom najmłodszych pacjentów Dziecięcego Szpitala Klinicznego UCK WUM. Obiekt realizuje nowoczesną ideę leczenia Family Centered Care – opieki nad całą rodziną dziecka hospitalizowanego. Opiekujący się dzieckiem rodzice dzięki pobytowi w Domu mogą być blisko niego razem ze zdrowym rodzeństwem, babcią czy dziadkiem tak długo, jak długo trwa leczenie w szpitalu. Wypoczęci i zaopiekowani rodzice stają się większym wsparciem dla dziecka, mają lepszy kontakt z personelem medycznym i łatwiej znoszą stres związany z chorobą. Dom powstał na terenie kampusu uniwersytetu medycznego, w bezpośrednim sąsiedztwie budynku szpitala pediatrycznego. Pozbawiony jest barier architektonicznych: wejścia dostępne są z poziomu terenu, w budynku zaprojektowano szerokie korytarze, odpowiednią szerokość drzwi, nie ma progów, jest winda, która umożliwia dostęp do każdej kondygnacji. Wszystkie pomieszczenia przeznaczone do wspólnego użytkowania – tj. duża wspólna kuchnia z jadalnią, pralnia, łazienki, hol, biblioteka, taras na parterze i zielony taras na pierwszym piętrze – przystosowane są do użytkowania przez osoby z niepełnosprawnością. Każda rodzina ma swoją osobistą przestrzeń: przestronne, komfortowo wyposażone pokoje z łazienkami. W budynku jest ich 25 z maksymalnie 50 miejscami noclegowymi. Dwa pokoje wyposażono we wszystkie udogodnienia dla rodziców z niepełnosprawnością. Obiekt spełnia najwyższe standardy dostępności, jakości i estetyki. Architektura Domu Ronalda McDonalda, jego wyposażenie i układ funkcjonalny sprzyjają integracji, dając jednocześnie każdemu mieszkańcowi intymność i możliwość odosobnienia.

Centrum Opieki Wytchnieniowej „Dom Światła” w Toruniu

Projekt architektoniczny: Pracownia Projektowa SKALA z Torunia

Projektant: Anita Gliwa

Inwestor: Fundacja „Światło”

Centrum Opieki Wytchnieniowej „Dom Światła” to inwestycja, którą jury doceniło za realną odpowiedź na potrzeby lokalnej społeczności. Funkcją obiektu jes zapewnienie wsparcia dla rodzin i opiekunów sprawujących opiekę nad osobami niesamodzielnymi. Wykorzystując stosunkowo nieduży budżet, zapewniono pełną dostępność przestrzeni, oznaczono pomieszczenia napisami w alfabecie Braille’a, wszystkie sale mają odpowiednią szerokość drzwi, umożliwiającą korzystanie z nich osobom poruszającym się na wózkach albo przy chodzikach. Łazienki są w pełni dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Szczególną uwagę zwrócono na to, by pomieszczenia były przestronne i jasne, co sprzyja działaniom terapeutycznym i interakcjom społecznym.

Obiekt zabytkowy

Centrum Szyfrów Enigma

Podmiot zarządzający: Poznańskie Centrum Dziedzictwa

Wykonawca projektu koncepcji ideowej i funkcjonalnej:

New Amsterdam

Wykonawcy inwestycji: konsorcjum ATREM, firma budowlana DOTA i New Amsterdam

Centrum Szyfrów Enigma to miejsce, które za pośrednictwem multimedialnej, interaktywnej ekspozycji opowiada o historii złamania szyfrów maszyny Enigma, a także o historii utajniania informacji na przestrzeni dziejów. Budynek Collegium Martineum, w którym mieści się Centrum, zlokalizowany jest w ścisłym centrum Poznania, w obszarze objętym statusem Pomnika Historii. Centrum stanowi doskonały przykład obiektu pod ochroną konserwatorską, przebudowanego na cele wystawienniczo-edukacyjne, który w przemyślany sposób został przystosowany do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami. Przestrzeń Centrum jest dostępna architektonicznie przez rozwiązania takie, jak: platformy pionowe, pochylnie i windy, automatycznie otwierane drzwi główne, brak progów. Poręcze w ciągach komunikacyjnych są oznaczone w alfabecie Braille’a, schody – kontrastowymi, fakturowymi taśmami, a zmiany poziomów na ekspozycji – polami uwagi. Przy wejściach do budynku zlokalizowane są znaczniki TOTUPOINT. Z przestrzenią można się zapoznać w formie audiodeskrypcji oraz tyflografik. Na tyflografikach zostały przybliżone mechanizmy działania maszyn Enigma i bomby Rejewskiego. Zwiedzający mają do dyspozycji przenośne pętle indukcyjne dołączane do audioprzewodników. Ekspozycję Centrum zwiedza się z audioprzewodnikiem w wersjach: z audiodeskrypcją, w Polskim Języku Migowym, w tekście łatwym do czytania i rozumienia (ETR) i w czterech językach obcych. Audiościeżka w tekście łatwym została wyposażona w uproszczone modele do szyfrowania. W przestrzeni ekspozycji znajduje się pokój wyciszenia dostępny dla zwiedzających oraz jedna z czterech toalet zlokalizowanych w obiekcie, dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Rozwiązania skierowane do osób z niepełnosprawnością powstały we współpracy z nimi, tak aby jak najlepiej im służyły.

Lider Dostępności to Konkurs Architektoniczno-Urbanistyczny Integracji i Towarzystwa Urbanistów Polskich, od początku organizowany pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy. Kapituła Konkursu „Lider Dostępności 2020” obradowała pod przewodnictwem Ewy Pawłowskiej, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji, Grażyna WereszczyńskaZastępca Dyrektora w Biurze Dialogu, Samorządu i Rozwoju Kancelarii Prezydenta RPMaciej Chojnowski Ekspert, Biuro Prasowe Kancelarii Prezydenta RPMagdalena Olszewska Naczelnik Wydziału Dostępności, Departament Europejskiego Funduszu Społecznego w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, Tomasz Majda Prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Urbanistów Polskichprof. Krystyna Solarek Towarzystwo Urbanistów Polskich, Prodziekan ds. Nauki Wydziału Architektury Politechniki WarszawskiejDorota Sibińska Architekt, xystudioAndrzej Gajczyk Architekt, wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie,Kamil Kowalski Dyrektor Integracja LABKatarzyna Rzehak Specjalista projektowania uniwersalnego, Integracja LAB Anna DrzewieckaArchitekt, Integracja LAB.

Patronat Honorowy

Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej

Andrzeja Duda

Projekt współfinansowany z środków

Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych                                     

Organizator:

Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji

Współorganizator:

Towarzystwo Urbanistów Polskich

Patroni Medialni:

TVP Info

Program 1. Polskiego Radia

Architektura Murator

URBNEWS

Eurobuild CEE