Stawiają na dostępność

Jesienią 2021 r. Koleje Śląskie (KŚ) podjęły decyzję o rozpoczęciu intensywnych działań na rzecz dostępności. Jej efekty są nie tylko widoczne, ale też słyszalne, zwłaszcza przez osoby z niepełnosprawnością narządu słuchu, korzystające z pętli indukcyjnej.

Pociągi KŚ, o unikatowych wojewódzkich barwach, są dobrze znane nie tylko mieszkańcom Śląska i Zagłębia. Można nimi dojechać m.in. do pracy, szkoły, na uczelnię, na narty do Wisły lub Żywca, na festiwal do Cieszyna i na weekend do Pszczyny czy na Jurę. Tym samym bardzo ważne jest, aby pociągi Kolei Śląskich były jak najbardziej dostępne dla wszystkich pasażerów.

- Koleje Śląskie cały czas starają się wychodzić naprzeciw oczekiwaniom swoich klientów i dostosowywać użytkowany tabor do coraz szerszego grona odbiorców przez stosowanie dodatkowych rozwiązań ułatwiających podróż, szczególnie osobom z różnego rodzaju niepełnosprawnościami – zapewnia Radosław Hapijczuk, Zastępca Dyrektora Biura Zarządzania Taborem Kolei Śląskich.

Spółka zaczęła wdrożenia systemowych rozwiązań w celu znoszenia barier od powołania koordynatora ds. dostępności i przyjęcia nowej definicji wynikającej z Ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, która obejmuje nie tylko osoby niewidome czy poruszające się na wózkach lub o kulach, ale również kobiety w ciąży i seniorów. W 2022 r. kadra kierownicza Kolei Śląskich brała udział w serii warsztatów dotyczących dostępności. Ich celem było kompleksowe ujęcie tematyki, a szczególnie zwiększenie świadomości dotyczącej tego, w jaki sposób należy zapewnić swobodny dostęp do usług, transportu i udziału w życiu społecznym i publicznym osobom ze szczególnymi potrzebami.

Windy od główki szyny

Proces likwidacji barier i czynienia taboru bardziej dostępnym jest w Kolejach Śląskich również skorelowany z pracami przeglądowymi lub naprawczymi.

- Cały użytkowany przez nas tabor, niezależnie od roku produkcji, jest przystosowany do przewozu i obsługi osób poruszających się na wózkach. Posiadamy zróżnicowaną gamę urządzeń do obsługi osób poruszających się na wózkach, co pozwala nam w przypadku zgłoszenia chęci przejazdu przez taką osobę naszym pociągiem dobrać odpowiedni skład do wykonania usługi – podkreśla dyrektor Hapijczuk. – Część pojazdów poruszających się po śląsko-zagłębiowskich torach ma windy pozwalające zabrać na pokład osobę nawet z poziomu główki szyny, co jest rozwiązaniem wybiegającym ponad standardy wymagane przepisami – zaznacza.

Informacje głosowe i piktogramy

Zmiany zachodzące w taborze Kolei Śląskich dotyczą także dostępności dla osób z niepełnosprawnością narządu wzroku. Wejścia do pociągów oznaczone są kolorem żółtym, co nie tylko dobrze komponuje się z charakterystyczną kolorystyką Kolei Śląskich, ale też ułatwia korzystanie z taboru osobom niedowidzącym, gdyż pozwala na lepszą identyfikację drzwi w pojeździe.

Od 2013 r. w Kolejach Śląskich rozwijany jest system informacji pasażerskiej i wprowadzane są udogodnienia, np. automatyczne zapowiedzi głosowe o zatrzymaniu się pociągu na danej stacji, informacja głosowa o następnej stacji oraz zbliżaniu się do niej. System automatycznych zapowiedzi głosowych był niezwykle przydatny w okresie pandemii COVID-19, gdyż pozwolił informować pasażerów korzystających z usług Spółki o wynikających z zagrożenia epidemicznego ograniczeniach związanych z podróżą.

Koleje Śląskie wprowadziły też w swoich pociągach większą liczbę urządzeń do przekazywania informacji wizualnej o przebiegu podróży. Dzięki temu pasażerowie, zwłaszcza z niepełnosprawnością narządu słuchu, mogą na bieżąco śledzić m.in. to, do jakiej stacji zbliża się pociąg i czy ma ewentualnie opóźnienie.

- Od 2017 r. umieszczamy w użytkowanych przez nas pojazdach duże piktogramy zewnętrzne informujące osoby z niepełnosprawnościami o udogodnieniach dla nich, np. duży piktogram przedstawiający osobę na wózku, informujący pasażerów z niepełnosprawnością ruchową, przez które drzwi mogą łatwo wsiąść do pociągu. Inne piktogramy na drzwiach informują np. kobiety w ciąży, osoby starsze lub posiadające ograniczenia ruchowe o miejscach do siedzenia ze zwiększoną przestrzenią ułatwiającą im wygodną podróż – podkreśla dyrektor Hapijczuk.

Pętle indukcyjne

Jak informują przedstawiciele Kolei Śląskich, ogromną zmianą jest umieszczanie pętli indukcyjnych nie tylko w pojazdach, ale też w punktach bezpośredniego kontaktu z podróżnym, czyli przede wszystkim w kasach, ale też w znajdującym się na dworcu w Katowicach Centrum Obsługi Pasażera.

- W 2022 r. został w Spółce rozpoczęty proces dostosowywania pojazdów do obsługi osób niedosłyszących poprzez montaż pętli indukcyjnych w pojazdach. A nowo zamawiane pojazdy będą już miały tego typu udogodnienia – zaznacza Radosław Hapijczuk. – W naszych pociągach została wdrożona też usługa tłumacza Polskiego Języka Migowego online, która pozwala na wygodne porozumiewanie się z obsługą pociągu osobom posługującym się językiem migowym.

Pociągi bez barier i strefy rodzinne

O tym, jak zmieniają się pociągi Kolei Śląskich, można przekonać się, będąc pasażerem „Pociągu bez barier”. Jest to cyklicznie uruchamiany przejazd dla osób z niepełnosprawnościami, w którym Spółka stara się pokazać pasażerom piękno i atrakcyjność województwa śląskiego.

To oczywiście nie koniec procesu zwiększania dostępności. Spółka zapowiada kontynuację działań, które będą następować wraz z kolejnymi etapami dotyczącymi dostosowywania taboru. W planach jest wyznaczenie w pociągach KŚ strefy rodzinnej. Będzie to miejsce zaprojektowane z myślą o najmłodszych pasażerach oraz ich opiekunach, tak by podróż była dla nich nie tylko komfortowa, ale też stała się niezwykłą komunikacyjną przygodą.

- Duża część wprowadzonych przez Spółkę rozwiązań „wychodzi” ponad obowiązujące przepisy, co jest doceniane m.in. przez organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnością i wskazywane jako dobre praktyki w poprawie dostępności taboru dla osób ze szczególnymi potrzebami. Cały czas słuchamy głosów naszych klientów i dążymy do spełniania jak największej liczby ich oczekiwań – podkreśla dyrektor Radosław Hapijczuk.

Audyty architektoniczne

Kolejnym elementem strategii Kolei Śląskich jest dostępność architektoniczna pomieszczeń użytkowanych przez Koleje Śląskie (tu należy uściślić, że KŚ nie odpowiadają za infrastrukturę przystankową, gdyż pełnią funkcję regionalnego przewoźnika, a nie np. zarządcy nieruchomości). Audyt dostępności przeszło m.in. Centrum Obsługi Pasażera znajdujące się na Dworcu PKP w Katowicach. Raport z audytu pokazuje, że ogólny poziom dostępności tego obiektu jest oceniany pozytywnie. Centrum Obsługi Pasażera nie sprawia większych trudności w zakresie korzystania z niego przez osoby ze szczególnymi potrzebami: ma odpowiednie parametry użytkowe, odpowiednio szerokie pomieszczenia itp. Punkt znajduje się na poziomie zerowym budynku dworca. Poszczególne elementy i odstępstwa od standardów są do nadrobienia i rozwiązania w sposób niewymagający zbyt wielu nakładów organizacyjnych i finansowych. Podobny audyt przeszła też kasa na dworcu w Gliwicach. W trakcie weryfikacji poziomu dostępności są pozostałe przestrzenie pasażerskie wynajmowane przez KŚ.

Koleje Śląskie traktują dostępność jako bezwzględny priorytet i realizują ją we wszystkich aspektach działania Spółki. Dzięki temu mieszkańcy i osoby odwiedzające województwo śląskie, niezależnie od stopnia sprawności, mogą cieszyć się bezpiecznymi i komfortowymi podróżami przygotowanymi z myślą o każdym pasażerze.

Montaż pętli indukcyjnych

W celu poprawy obsługi bezpośredniej osób słabosłyszących w 2022 r. Koleje Śląskie wdrożyły stacjonarne pętle indukcyjne w punktach obsługi i odprawy podróżnych, z największą liczbą obsłużonych osób:

1) Katowice, Centrum Obsługi Pasażera (1 pętla stacjonarna),

2) Katowice, Hol Główny Dworca 181 (1 pętla stacjonarna),

3) Dworzec Bielsko-Biała Główna 251 (1 pętla stacjonarna),

4) Dworzec Sosnowiec Główny 171 (1 pętla stacjonarna,

5) Zabrze 201 (1 pętla stacjonarna),

6) Pszczyna (1 pętla stacjonarna),

7) Tychy (1 pętla stacjonarna),

8) Rybnik (1 pętla stacjonarna),

9) Zawiercie 131 (1 pętla stacjonarna),

10) Żywiec (1 pętla stacjonarna),

11) Częstochowa 101 (1 pętla stacjonarna)

Artykuł pochodzi z numeru 5/2023 magazynu „Integracja”.

Sprawdź, jakie tematy poruszaliśmy w poprzednich numerach.

Zobacz, jak możesz otrzymać magazyn Integracja.