Podsumowanie XVII edycji konferencji Pełno(s)prawny Student

12 grudnia 2023 roku w Krakowie odbyła się po raz XVII kolejna edycja konferencji Pełno(s)prawny Student, zorganizowana przez Fundację Instytut Rozwoju Regionalnego oraz Utilitię spółka z.o.o. Jak co roku, spotkanie cieszyło się ogromną popularnością, gromadząc niemal stu gości; przedstawicieli uczelni wyższych.

Zmienność w niezmienności

Cel, który siedemnaście lat temu postawił sobie FIRR, organizując pierwszy raz konferencję Pełno(s)prawy Student, nie zmienił się przez kolejne lata. Pozostaje nim zwiększenie dostępności uczelni wyższych dla studentów z niepełnosprawnościami, uwrażliwienie kadry uczelni wyższych na specjalne potrzeby OzN, a także wyposażenie jej w odpowiednią wiedzę teoretyczną, praktyczną oraz w narzędzia, aby móc w jak najbardziej efektywny sposób zaspokoić jak najwięcej potrzeb studenta.

Niemniej ważne jest podniesienie świadomości na temat funkcjonowania studentów z niepełnoprawnościami na uczelni, przedstawienie dobrych praktyk, związanych z podnoszeniem dostępności architektonicznej, komunikacyjnej oraz informacyjnej na uczelni.

Konferencja Pełno(s)prawny Student ma co roku ten sam cel, jednak prowadzą do niego różne drogi. Program konferencji bowiem zmienia się, dostosowując się do coraz to nowych realiów społecznych.

Tegoroczna edycja wydarzenia skupiła się wokół takich zagadnień, jak zwiększanie dostępności uczelni wyższych w kolejnych latach w nowej perspektywie finasowania, wsparcie studentów na uczelniach wyższych poprzez innowacje społeczne czy ograniczona dostępność wybranych kierunków studiów dla studentów z niepełnosprawnościami. Wychodząc naprzeciw potrzebom kadry uniwersyteckiej, w trakcie XVII edycji wydarzenia, poruszone zostało również zagadnienie zakresu wsparcia studentów transpłciowych na uczelniach wyższych.

Kto uczestniczył w XVII edycji konferencji Pełno(s)prawny Student?

Jak co roku, na konferencji Pełno(s)prawny Student, zjawiło się pokaźne grono przedstawicieli uczelni wyższych z całej Polski, osób prywatnych, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli firm, zajmujących się wsparciem w aplikowaniu o środki unijne dla szkół wyższych.

W sumie na tegorocznym Pełno(s)prawnym Studencie audytorium liczyło niemal stu przedstawicieli pięćdziesięciu uczelni wyższych. Wśród nich znalazły się zarówno największe uczelnie w kraju, jak i mniejsze ośrodki naukowe.

Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że konferencja posiada od lat to samo stałe grono słuchaczy, a jednocześnie, co roku, przybywa na niej nowych twarzy. Nowi słuchacze szybko stają się wiernymi uczestnikami konferencji.

Wystąpienia prelegentów i dyskusje

W pierwszej części konferencji, na temat założeń konkursowych w projektach z obszaru dostępności, a także na temat perspektyw i możliwości wdrożenia, mówili przedstawiciele Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Poruszyli oni również kwestię zwiększania dostępności uczelni wyższych w kolejnych latach w nowej perspektywie finansowania.

Po wystąpieniach NCBiRu przyszedł czas na panele dyskusyjne.

W panelu, zatytułowanym „Kierunki „trudne” – wyzwanie dla dostępności czy granica nie do przekroczenia – czy osoby z niepełnosprawnościami mogą studiować wszystko?” wzięły udział Pani Kanclerz Monika Wiejaczka (Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie), dr Patrycja Goryń (Uniwersytet w Białymstoku) oraz dr Magdalena Sikorska (Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego).

Panelistki dzieliły się doświadczeniami ze swoich uczelni oraz przybliżyły specyfikę uczelni medycznych i artystycznych. Okazuje się, że pewne kierunki, zwłaszcza te, związane z medycyną czy sztuką, których program charakteryzuje się olbrzymią liczbą godzin zajęć praktycznych, nie zawsze będą dostępne dla określonych niepełnosprawności.

Po przerwie obiadowej przyszedł czas na dyskusję Agnieszki Kapczyńskiej-Pacześ (Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie) i Mateusza Kobryna (Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego) na temat zakresu wsparcia studentów transpłciowych na uczelniach wyższych.

Mateusz Kobryn w swojej prezentacji przybliżył, czym jest transpłciowość, na czym polega proces tranzycji, a także obalił mity i przybliżył fakty na temat studentów transpłciowych.

Następnie Agnieszka Kapczyńskiej-Pacześ podzieliła się dobrymi praktykami, stosowanymi na Uniwersytecie Rolniczym im. Hugona Kołłątaja w Krakowie w zakresie wsparcia studentów transpłciowych na uczelniach wyższych. Z wielkim zainteresowaniem uczestników spotkała się nakładka w systemie UOSOS, pozwalająca na automatyczną zmianę imienia na wszystkich listach obecności, na takie, jakiego używania wobec niego życzy sobie student.

Nowinki i wynalazki w środowisku akademickim

XVII edycję konferencji Pełno(s)prawny Student zakończyło wystąpienie Dominiki Marszałek-Rojek z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie.

Zaprezentowała ona uczestnikom konferencji nowinki i wynalazki w środowisku akademickim, czyli gotowe rozwiązania (nie tylko) technologiczne w służbie dostępności.

Dominika Marszałek-Rojek z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie omówiła aplikację mobilną Strażnik, stanowiącą odpowiedź na problemy osób G/głuchych i niedosłyszących w kontekście słyszenia i odbierania alertów i sygnałów wskazujących na zagrożenia oraz zaprezentowała maty naprowadzające, stosowane podczas imprez masowych dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Omówiła ona również rozwiązanie „Głuchy czytelnik w bibliotece” oraz innowację „Hear IT”, będącą odpowiedziąna utrudniony dostęp osób Głuchych do materiałów edukacyjnych z zakresu programowania na poziomie podstawowym.

Wnioski z XVII edycji Pełno(s)prawny Student

XVII edycja konferencji pokazała, jak bardzo temat dostępności szkolnictwa wyższego jest ważny i przede wszystkim wciąż aktualny. Z jednej strony uczelnie, przy wsparciu NGOsów, wykonały już ogrom pracy na rzecz studentów ze szczególnymi potrzebami, z drugiej, wiele jeszcze jest do zrobienia.

Obserwując rosnące z roku na rok zaangażowanie uczelni w proces zwiększania dostępności, organizatorzy konferencji pozostają jednak optymistami. Uczelnie wyższe nie tylko dbają o zapewnienie podstawowych wymiarów dostępności, lecz również reagują na bieżąco na zmieniające się potrzeby studentów. Stawiają również czoła wymogom współczesności i szybko reagują na nowe, wciąż pojawiające się potrzeby.

Jak pokazuje konferencja Pełno(s)prawny Student, uczelnie wyższe nie boją się wyzwań, które stawia przed nimi dynamicznie zmieniające się otoczenie uczelni i które pojawiają się, w związku ze społecznymi przemianami. Na skutek działań, podejmowanych przez uczelnie wyższe, stały się one bezpieczną przestrzenią dla studentów z indywidualnymi potrzebami, w której mogą się jednocześnie rozwijać.

Uczelnie wyższe wyznaczają standardy dostępności i pozostają przez kolejne lata liderem pozytywnych zmian, dzięki którym studenci z indywidualnymi potrzebami zyskają równe szanse na dalszej drodze. Są miejscami, w których studenci mogą czuć się w pełni sobą, nie tracąc nic ze swojej podmiotowości.

A wszystko dzięki ich wciąż poprawiającej się dostępności i otwartości na potrzeby innych.