Od terapii po sport osób z niepełnosprawnościami

Gdybyśmy chcieli poszukać początków sportu, jako formy leczenia, to musielibyśmy cofnąć się o wiele tysięcy lat.

Lecznicze stosowanie ruchu stosowano już 2-3 tysiące lat w Chinach. Chińczycy wykorzystywali ćwiczenia fizyczne w celach leczniczych i łączono jej z akupunkturą oraz masażem. Podobnie było w starożytnej Grecji. Ojciec racjonalnej, naukowej medycyny Hipokrates (460-377 p.n.e.) stosował ćwiczenia w celach leczniczych, ale zalecał umiarkowanie w ich stosowaniu.

Herodyk, to grecki lekarz, sofista, mistrz gimnastyki, żyjący w Grecji V wieku p.n.e. Przepisywał ćwiczenia fizyczne jako środek leczniczy i zapobiegawczy. Grecy osiągali udokumentowane sukcesy w leczeniu gimnastyką. Według greckiego podróżnika Pauzaniasza niejaki Hysmon z Elidy, który wygrał zawody w pantatlonie na igrzyskach w Olimpii i Nemei w dzieciństwie chorował na zanik mięśni i kapłani zalecili mu sportowy trening. Rzymianin Galen żyjący w latach 130-200 n.e., także uznawał sport jako formę leczniczej terapii.

W średniowieczu arabski medyk Awicenna stosował w terapii leczniczej wszystkie znane formy ćwiczeń fizycznych. Renesans, to Wojciech Oczko i jego teoria, iż „ruch może zastąpić każdy lek, podczas gdy żaden lek nie zastąpi ruchu”. W XIX wieku stworzono system gimnastyki szwedzkiej, autorstwa ojca i syna Lingów. System zwany „systemem Lingów” dał początki szkolnym zajęciom sportowym i rehabilitacji ruchowej.

Okres po I i II wojnie światowej, to szybki rozwój rehabilitacji, związany z tragicznymi konsekwencjami obu wojen. Jako ważna część procesu rehabilitacji pojawił się sport. Tak zaczął się rodzić sport osób z niepełnosprawnościami.

Początki wyczynowego sportu OzN

Za początek sportu wyczynowego osób z niepełnosprawnościami przyjmuje się rok 1948, kiedy to w dniu otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Londynie, dr Ludwig Guttman w szpitalu Stoke Mandeville zorganizował zawody łucznicze dla 16 pacjentów. Cztery lata później w tym samym miejscu powstała organizacja koordynująca zawody sportowe, przyczyniająca się do propagowania sportu, jako czynnika wspomagającego rehabilitację.

Kolejne lata to rozwój stowarzyszeń sportowych dla osób z różnymi schorzeniami. W 1982 roku powołany został do życia Międzynarodowy Komitet Koordynacyjny, a w 1989 roku w Dusseldorfie powstał Międzynarodowy Komitet Paralimpijski, którego zadaniem była koordynacja wszystkich spraw związanych z Igrzyskami Paralimpijskimi i rozwojem sportu osób z niepełnosprawnościami. Komitet Paralimpijski zrzesza 162 organizacje z całego świata, w tym 52 spośród nich, to Narodowe Komitety Paralimpijskie.

Polski sport osób z niepełnosprawnościami

Rozwój tej struktury w Polsce przypada na lata 50 te XX wieku. W tym czasie powstaje Zrzeszenie Sportowe Spółdzielni Pracy „Start”, które zajmowało się sportem i rehabilitacją inwalidów. W 1994 roku „Start” przekształcił się w Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start”, który do dnia dzisiejszego zajmuje się szkoleniem sportowców ze schorzeniami ruchowymi, z porażeniami, a także osób niewidomych i niedowidzących.

12 lipca 1996 roku na mocy Zarządzenia Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu „Start” otrzymał uprawnienia Polskiego Komitetu Paralimpijskiego i prawo do reprezentowania Polski w Międzynarodowymi Komitecie Paralimpijskim. W sierpniu 1998 roku trzy organizacje: PZSN, “Start”, PTSS “Sprawni razem” oraz Fundacja Ochrony Zdrowia Inwalidów powołały Polski Komitet Paralimpijski. Zgodnie z Ustawą o kulturze fizycznej przejął on dotychczasowe uprawnienia PZSN “Start” w zakresie zobowiązań paralimpijskich.

Kampania „Sport bez barier” furtką do Paralimpiady

Dla osób z niepełnosprawnościami, ich rodzin, opiekunów powstała kampania „Sport bez barier”.

Kampania „Sport bez barier” to kierunkowskaz dla każdej osoby z niepełnosprawnością, której marzy się powtórzenie sukcesów Natalii Partyki, Mateusza Ślusarczyka, Joanny Mazur i Michała Stawickiego.

Ogólnopolska kampania „Sport bez Barier” – edycja 2023, realizowana jest przy wsparciu: Fundacji ARP, Fundacji BGK, Fundacji PFR, Fundacji PGNiG oraz Totalizatora Sportowego.

Dofinansowano ze środków Budżetu Państwa w ramach realizacji zadania publicznego pn. „Sport bez Barier”- edycja 2023.

Więcej na:

• https://sportbezbarier.pl/
• https://www.facebook.com/FundacjaNeuronPlus
• https://www.instagram.com/neuronplus/