BGK: Dostępność to część zrównoważonego rozwoju

Bank Gospodarstwa Krajowego od lat wspiera zrównoważony rozwój Polski i dostępność. Jakie plany BGK ma na przyszłość i jak zamierza odpowiadać na wyzwania zmieniającego się świata. Rozmawiamy o tym z Julitą Dul-Tomczuk, ekspertem ds. dostępności w BGK.

Mateusz Różański: Fundusz Dostępności ma 4 lata i jest już rozpoznawalny. Co w ramach Funduszu udało się osiągnąć.

Julita Dul-Tomczuk: Fundusz Dostępności jest jednym z głównych działań banku, dzięki któremu likwidujemy bariery architektoniczne w instytucjach publicznych i budynkach mieszkalnych. 2023 ogłosiliśmy Rokiem Dostępności w BGK i w samym 2023 r. wraz z innymi instytucjami udzieliliśmy pożyczek, które likwidują bariery architektoniczne dla ponad 600 tys. osób. Bardzo dobrym podsumowaniem naszych działań był również konkurs Laur Dostępności. Mnie szczególnie zapadł w pamięci budynek, który wyróżniono w kategorii „Budynek mieszkalny” – kamienica przy ul. Uniwersyteckiej 6 w Warszawie. Dzięki naszemu wsparciu mieszkańcy właśnie takiej zabytkowej kamienicy mogli uzyskać wolność, jaką daje winda i nie być dłużej więźniami czwartego piętra.

Co czeka nas w tym roku?

W związku z koniecznością wprowadzenia do polskiego prawa zapisów Europejskiego Aktu o Dostępności mamy przygotowaną przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej Ustawę o Dostępności Produktów i Usług. Ustawa ta nakłada obowiązki, które mają zapewnić dostępność nie tylko w sektorze publicznym, ale też w prywatnych firmach świadczących usługi wymienione w ustawie. Ustawa dotyczy przede wszystkim usług cyfrowych, które są obecnie motorem napędowym zmian społecznych i cywilizacyjnych. Ustawa jest już w Sejmie i miejmy nadzieję, że już niebawem jej zapisy zostaną wprowadzone w życie.

Jak to się przekłada na Fundusz Dostępności?

W tym roku z Funduszu Dostępności uruchomimy nowy instrument wsparcia – pożyczkę dla przedsiębiorców na dostępność. Inwestycje finansowane z pożyczek będą miały poprawić dostępność architektoniczną, cyfrową i komunikacyjno-informacyjną dla osób ze szczególnymi potrzebami. Więcej informacji będzie można znaleźć na naszej stronie internetowej bgk.pl.

Czyli Fundusz nazywany często funduszem windowym lub funduszem uwalniania więźniów czwartego piętra, posłuży też dostosowywaniu aplikacji czy stron internetowych?

Tak i to jest bardzo duży krok również dla nas. W ciągu dwóch ostatnich lat przeprowadziliśmy wiele rozmów choćby z firmami z branży IT, z którymi współpracujemy. Wśród nich są firmy, gdzie bardzo dobrze rozumie się kwestie dostępności i gdzie standardy WCAG są chlebem powszednim. Są jednak takie, gdzie jest inaczej, dlatego jako polski bank rozwoju chcemy finansować zmiany dotyczące dostępności cyfrowej. Firmy powinny brać pod uwagę to, że dostępność poszerzy listę ich potencjalnych klientów, a do tego wcale nie jest szczególnie trudna do wdrożenia. Wręcz przeciwnie – standardy WCAG są w branży znane od lat. Trzeba tylko pamiętać, że dużo łatwiej i taniej jest, gdy dostępność wdraża się na etapie planowania i projektowania danej usługi czy produktu. Dużo gorzej jest, gdy musimy dostosowywać coś, co już istnieje i działa. Stąd tak ważne jest promowanie idei projektowania uniwersalnego.

Inna sprawa, że dostępna strona czy aplikacja, zgodna ze standardem WCAG, jest po prostu lepsza, bardziej intuicyjna dla wszystkich odbiorców, nie tylko dla tych z niepełnosprawnością.

Oczywiście! I dotyczy to praktycznie wszystkich sfer życia. Najlepszym przykładem są szklane drzwi. Właściwe ich oznaczenie nie służy jedynie osobom z niepełnosprawnością wzroku. Stają się one bezpieczniejsze, ale też bardziej estetyczne dla wszystkich użytkowników danej przestrzeni. Gdy rozmawiałam o tym z kolegą zajmującym się dostępnością architektoniczną, zorientowałam się, że korzysta on z kontrastowej wersji Outlooka. Gdy go o to zapytałam, odpowiedział, że wygodniej mu się korzysta z takiej wersji, gdyż mniej męczą mu się oczy.

Coraz więcej ludzi korzysta choćby z kontrastowej wersji Facebooka, bo mają dość jaskrawej bieli.

Kontrast jest dla wszystkich – tak samo możliwość zwiększenia czcionki też przydaje się każdemu. WCAG jest po prostu elementarzem tworzenia stron przyjaznych dla każdego odbiorcy.

Zwłaszcza, że wszyscy się starzejemy i nasze zmysły, choćby od długich godzin przed ekranem i w słuchawkach robią się przytępione. Inną grupą są coraz liczniejsze w naszym społeczeństwie osoby, dla których polski nie jest językiem ojczystym.

Ja na przykład o wiele bardziej wolę posługiwać się komputerem za pomocą klawiatury niż myszki czy touchpada. Możliwość nawigowania z poziomu klawiatury ma więc wyraźny wpływ na wygodę, ale i wydajność mojej pracy.

Jak już Pani wspomniała rok 2023 był w BGK Rokiem Dostępności. Co przez ten czas działo się w banku i co udało się wam wypracować.

Postawiliśmy bardzo na zwiększanie świadomości wśród naszych pracowników. Mieliśmy wewnętrzną kampanię i szereg akcji, podczas których nasi pracownicy m.in. mogli przekonać się, z jakimi barierami spotykają się osoby ze specjalnymi potrzebami. Takie warsztaty prowadziła dla nas m.in. Fundacja Integracja. Faktycznie miały one bardzo pozytywny wpływ na osoby, które nie miały do tej pory styczności z tematyką dostępności. Ta nowa perspektywa ma wpływ na ich pracę, na to, jak przygotowują dokumenty, jak planują realizację swoich zadań etc. Wszystkim pracownikom zapewniliśmy też certyfikowane szkolenia, których tematem były obowiązujące przepisy dotyczące niepełnosprawności, ale też uczyli się, jak tworzyć dostępne dokumenty, prezentacje, umowy, etc. Takie szkolenia przeszło prawie 40 procent pracowników BGK i będą one kontynuowane w 2024 roku. Dostosowaliśmy też wszystkie nasze przestrzenie biurowe, które tego wymagały, co było poprzedzone audytem, jaki przeprowadziliśmy w 2022 roku. Jednym z naszych planów jest umieszczenie na każdym piętrze w naszej warszawskiej siedzibie w biurowcu Varso urządzeń, które będą informować o tym, gdzie znajduje się dany departament, jak można znaleźć danego pracownika etc. Oczywiście urządzenia te będą dostępne, a ich interfejsy będą w pełni dostosowane. Te urządzenia oczywiście przeniesiemy, gdy wrócimy do naszej zabytkowej siedziby. Planujemy też stworzenie aplikacji na telefon, która będzie pełniła tę samą funkcję.

Domyślam się, że te urządzenia bardzo skrócą załatwianie wielu spraw.

Ułatwią pracę osobom z problemami z poruszaniem się. Innym ważnym kamieniem milowym dla BGK jest Polityka Dostępności, którą będziemy wdrażać w tym roku. Polityka ta będzie wpływała na działanie całego banku, na nasze umowy z partnerami. Sprawi ona m.in., że żaden projekt cyfrowy

nie będzie miał prawa przejść weryfikacji bez uwzględnienia zasad dostępności. BGK jest też instytucją, która w swoje DNA ma wpisane zasady zrównoważonego rozwoju, a dostępność jest jego częścią.

Na koniec zapytam o neuroróżnorodność, o której mówiła pani podczas Wielkiej Gali Integracji. Coraz częściej trafiają do mnie pytania o polityki i dobre praktyki dotyczące budowania neuroróżnorodnych zespołów. Czy BGK podejmuje działania w tej sferze?

Od lat wszystkim naszym działaniom przyświeca hasło „Jesteśmy różni i równi”. My o neuroróżnorodności, używając tego słowa, mówimy dopiero od ostatniego roku. Jednak działania w tej sferze prowadzimy już od lat. Na przykład w 2022 roku uruchomiliśmy projekt szkoleniowy dla wszystkich naszych menedżerów „Przywództwo przyszłości”. W ramach tego programu uczyli się oni m.in. komunikacji bez przemocy. Pokazywaliśmy naszym menedżerom, że można czerpać z talentów i mocnych stron, które mają nasi bardzo różnorodni pracownicy. Już w 2023 roku zorganizowaliśmy webinary dotyczące neuroróżnorodności. Prezentowaliśmy m.in. że współczesna nauka pokazuje, jak różnią się nasze mózgi, że są wśród nas m.in. osoby z ADHD czy w spektrum autyzmu i możemy tę różnorodność wykorzystywać przy tworzeniu zespołów. I my to robimy - stawiamy na rozwój naszych pracowników. Dlatego będziemy kontynuować szkolenia służące m.in. właśnie wykorzystywaniu potencjału naszych neuroróżnorodnych pracowników. Wśród nich sporo jest osób, które mają swoje indywidualne potrzeby. Wolą pracować w odosobnieniu, mieć przestrzeń pracy urządzoną po swojemu etc. Jeśli mają to zapewnione, mogą być jeszcze wydajniejsi. Dobry menedżer potrafi te różnice i indywidualne cechy dostrzegać i wykorzystywać. Uczmy się tego.

Dziękuję za rozmowę.

Bank Gospodarstwa Krajowego wraz z instytucjami finansującymi udzielił łącznie 308 pożyczki o wartości prawie 260 mln zł na inwestycje poprawiające dostępność budynków

- od 2019 roku, z Funduszu Dostępności stanowiącego cześć rządowego Programu Dostępność Plus, aż 86 proc. udzielonych pożyczek inwestorzy przeznaczyli na modernizację i montaż wind w budynkach mieszkalnych, użyteczności publicznej lub zamieszkania zbiorowego;

- z wniosków rozpatrzonych w samym BGK zmodernizowano 227 windy i wybudowano 59 nowych. Aż 52 proc. z tych projektów ma szerszy zakres niż tylko modernizacja/budowa windy;

- budżet Funduszu Dostępności jest uzupełniany m.in środkami z budżetu państwa, a nabór trwa cały czas. Do tej pory z funduszu przekazano ponad 300 mln zł.

Fundusz Dostępności (dane z 31.12.2023 r.)