W Senacie o odporności psychicznej dzieci – polskie szkoły wdrażają fińskie metody edukacji

W każdej polskiej gminie i każdej szkole są dzieci, które borykają się z problemami. Jak wynika z danych UNICEF, specjalistycznego wsparcia psychologicznego i psychiatrycznego w naszym kraju potrzebuje około 630 000 dzieci. Niestety blisko połowa placówek nadal nie zatrudnia psychologa, brakuje również oddziałów psychiatrii dziecięcej i poradni zdrowia psychicznego. 11 czerwca w Senacie odbyła się dyskusja – pod patronatem Rzeczniczki Praw Dziecka – na temat innowacyjnych narzędzi pozwalających rozwiązać ten problem. Gościem specjalnym był dr Ben Furman – fiński psychiatra i psychoterapeuta, którego metody praktykują już szkoły nad Wisłą. 

Politycy zasiadający w senacie, posłowie, przedstawiciele Ministerstwa Edukacji Narodowej, specjaliści współtworzący system edukacji w Polsce, w tym kuratorzy oświaty, dyrektorzy szkół, nauczyciele, samorządowcy, osoby odpowiedzialne za edukację i sprawy społeczne w gminach, przedstawiciele biznesu wzięli udział w spotkaniu „Jak przywrócić radość edukacji?”. Na wydarzeniu organizowanym przez Senat RP i Fundację Pomocy Dzieciom „Ulica” nie zabrakło też głosu osób reprezentujących młode pokolenie. Patronat nad spotkaniem objęła Rzeczniczka Praw Dziecka. Partnerem strategicznym działań Fundacji „Ulica” jest Neo Energy Group. Gościem specjalnym był dr Ben Furman, fiński psychiatra i psychoterapeuta, który od lat prowadzi psychoterapię dzieci, młodzieży i ich rodzin wykorzystując różne podejścia terapeutyczne.

Mądre wsparcie

Dane dotyczące zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży nie pozostawiają złudzeń. Młodzi Polacy potrzebują wsparcia. Ponad 40% uczniów myślało o samobójstwie, co czwarty o nim mówił, a 8,8% uczniów – w tym nawet 7-letnie dzieci – podjęło próbę odebrania sobie życia, wynika m.in. z raportów “Młodzież 2022” i “Młode głowy”. Badanie Europe Kids Want, w którym wzięło udział ponad 9 tys. dzieci z krajów Unii Europejskiej w wieku od 10 do 18 lat, wykazało, że młodzi ludzie oczekują zwiększenia wsparcia dla zdrowia psychicznego oraz poprawy dostępu do usług w tym zakresie, ale też przeciwdziałania przemocy i dyskryminacji oraz zapewnienia usług wsparcia, m.in. poprzez poprawę bezpieczeństwa dzieci w przestrzeni publicznej.

- Budowanie odporności psychicznej dzieci to niezwykle istotna kwestia, którą rządzący powinni się zająć z kilku powodów. Jest ono kluczowe dla zdrowego rozwoju emocjonalnego młodych pokoleń, osiąganych przez nie lepszych wyników edukacyjnych i przyszłego zdrowia publicznego. Co więcej jest inwestycją, która przynosi długoterminowe korzyści społeczne i ekonomiczne – mówi senatorka Joanna Sekuła.

- Senat bardzo poważnie traktuje problematykę związaną z aktualną sytuacją zdrowia psychicznego młodzieży. Współpracujemy w tym zakresie z ministerstwami, przedstawicielami organizacji rządowych i pozarządowych, Rzecznikiem Praw Dziecka, Instytutem Praw Dziecka, Centrum Zdrowia Dziecka, psychologami, terapeutami i innymi specjalistami, a także z samą młodzieżą. Polskie szkoły są miejscami, które mają ogromny wpływ na dzieci i dobrze, gdyby były one wyposażone w narzędzia wspomagające młodych w radzeniu sobie z problemami życia codziennego – dodaje.

Fińskie metody w polskich szkołach

Kilkugodzinne spotkanie i trwające w jego trakcie dyskusje pozwoliły uczestnikom poznać innowacyjne podejścia i praktyczne rozwiązania dla osób pracujących w sektorze edukacji oraz specjalistów zajmujących się pracą z dziećmi i młodzieżą. Dr Ben Furman przedstawił wybór różnorodnych metod i narzędzi inspirowanych psychologią skoncentrowaną na rozwiązaniach, które mogą pomóc zapobiegać i radzić sobie z powszechnymi problemami szkolnymi. W podejściu, które prezentował, kluczowe jest odejście od rozmowy wokół problemu i szukania jego przyczyn. Najważniejsza jest koncentracja na preferowanej przyszłości, potrzebnych umiejętnościach oraz poszukiwaniu zasobów, które już w sobie posiadamy. Istotnym elementem jest pytanie “po co?”, zamiast “dlaczego?” oraz szacunek, podmiotowe traktowanie dziecka oraz współpraca całego środowiska dziecka. Dr Ben Furman, pracując na oddziałach psychiatrycznych, poszukiwał skutecznej metody pomocy swoim pacjentom w przezwyciężaniu ich kryzysów. Zauważył, że dzieci niechętnie rozmawiają o swoich problemach, za to stosunkowo łatwo dzielą się swoimi umiejętnościami. Tak powstała filozofia pracy z dzieckiem oparta nie na rozwiązywaniu problemów, ale na uczeniu się przez dziecko nowych umiejętności, dzięki którym owe problemy dziecko jest w stanie pokonać.

Z metod promowanych przez doktora Furmana i z sukcesem wdrażanych w Polsce przez Fundację Pomocy Dzieciom „Ulica” korzystają już polskie szkoły i już niebawem wdrożą je następne placówki w naszym kraju – do programu Skillful School dołącza 15 kolejnych szkół. O tym, że warto implementować tę ideę w gminnym systemie edukacji opowiedział Jarosław Bizoń, naczelnik Wydziału Oświaty Urzędu Miasta Mikołowa. Kolejna z prelegentek – Katarzyna Leśnik, wicedyrektor Szkoły Podstawowej w Wyrach, przedstawiła praktyki tworzenia szkoły rozwiązań, a Monika Burzyńska – nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej – podzieliła się swoimi doświadczeniami z wykorzystywania metod dr. Bena Furmana w pracy z grupami. Głos w trakcie spotkania zabrali też młodzi ludzie, którzy zaprezentowali wpływ narzędzi skoncentrowanych na rozwiązaniach na proces kształtowania się ich tożsamości.

- Naszym celem jest poszerzenie wiedzy specjalistów i wzajemne inspirowanie się do działań na rzecz edukacji opartej na relacjach i radości, aby uczynić szkoły lepszym miejscem dla uczniów i nauczycieli – zaznacza Adrian Kowalski, prezes Fundacji Pomocy Dzieciom „Ulica”, który pracuje z dziećmi i młodzieżą w trudnej sytuacji życiowej już od 1991 r.

- Kryzys zdrowia psychicznego młodzieży to najpoważniejsze wyzwanie, przed którym stoimy jako dorośli. Cieszę się, że goście naszego spotkania tak licznie odpowiedzieli na nasze zaproszenie. Mamy nadzieję, że debata i rozmowy, które odbyliśmy 11 czerwca zmotywują rządzących i interesariuszy systemu edukacji do działania, a spotkanie w Senacie będzie kluczowym krokiem w przywracaniu radości w edukacji i poprawie kondycji psychicznej dzieci i młodzieży w Polsce – podsumowuje Adrian Kowalski.

Fundacja Pomocy Dzieciom „Ulica” działa na rzecz dzieci i młodzieży w trudnych sytuacjach życiowych, oferując wsparcie edukacyjne, psychologiczne i socjalne. Jej celem jest zapewnienie bezpiecznego i sprzyjającego środowiska, w którym młodzi ludzie mogą odkrywać swoje talenty, zdobywać wiedzę i budować lepszą przyszłość. Fundacja angażuje się w projekty integracyjne, promujące zdrowie psychiczne i rozwój społeczny, dążąc do poprawy jakości życia najmłodszych członków naszej społeczności. Prowadzi zajęcia warsztatowe rozwijające odporność psychiczną poprzez zachęcanie dzieci i młodzieży do odkrywania poczucia sprawczości oraz budowania poczucia wspólnotowości. Kształci też młodzieżowych liderów rówieśniczych, prowadzi terapie skonwertowane na rozwiązanych oraz szkolenia dla profesjonalistów z metod dra Bena Furmana wspierających dzieci i młodzież w kryzysach behawioralnych i emocjonalnych KIDS’ SKILL, MISSION POSSIBLE, SKILFUL GROUP. Na przestrzeni lat Fundacja objęła swoją pomocą ponad 9500 dzieci, realizując ponad 115 różnorodnych projektów. W 2023 roku powołane przez Fundację ULICA – Centrum Motywacyjno-Profilaktyczne otrzymało rekomendacje dr. Bena Furmana. Partnerem strategicznym Fundacji jest Neo Energy Group.