Świadczenie wspierające. Ministerstwo odpowiada na pytania naszych czytelników

Od początku tego roku osoby z niepełnosprawnością mogą starać się o uzyskanie świadczenia wspierającego. By je uzyskać, trzeba poddać się ocenie skali potrzeby wsparcia, na podstawie której są przyznawane punkty. Ich ilość decyduje o przyznaniu i wysokości świadczenia wspierającego.

O tym, co trzeba zrobić, by uzyskać świadczenie wspierające, można przeczytać w poradniku dostępnym na naszym portalu.  

W związku z wprowadzeniem nowego świadczenia pojawiło się wiele pytań, które trafiają do naszej redakcji i współpracujących z nami prawników. Część z nich skierowaliśmy z prośbą o odpowiedzi do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Poniżej zamieszczamy je wraz z odpowiedziami przygotowanymi przez Ministerstwo.

Czy złożenie samego wniosku o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, a nawet uzyskanie takiej decyzji wpływa na prawo do świadczenia pielęgnacyjnego opiekuna na „starych zasadach”, czy dopiero złożenie wniosku (po uzyskaniu decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia) przez podopiecznego o świadczenie wspierające będzie wpływało na prawo do świadczenia pielęgnacyjnego dla jego opiekuna na „starych zasadach”?

Złożenie przez osobę z niepełnosprawnością do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności wniosku o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia nie skutkuje wstrzymaniem wypłaty opiekunowi tej osoby świadczenia pielęgnacyjnego (dotyczy to także specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna).

Dopiero złożenie przez osobę z niepełnosprawnością (lub osobę ją reprezentującą), która już uzyska  z WZON ww. decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, wniosku  o przyznanie świadczenia wspierającego do  ZUS, będzie skutkować wstrzymaniem wypłaty opiekunowi tej osoby tzw. starego świadczenia pielęgnacyjnego (specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna).

Natomiast finalne uchylenie opiekunowi decyzji dotyczącej tzw. starego świadczenia pielęgnacyjnego (specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna) nastąpi po przyznaniu przez ZUS osobie z niepełnosprawnością świadczenia wspierającego. Istotne jest, że uchylenie w takim przypadku przez gminę decyzji przyznającej tzw. stare świadczenie pielęgnacyjne (specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna) zostanie dokonane od dnia, od którego ZUS przyznał osobie z niepełnosprawnością świadczenie wspierające. Aby opiekun uniknął w takim przypadku obowiązku zwrotu tzw. starego świadczenia pielęgnacyjnego (specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna) pobranego za okres, za który jego podopieczny z niepełnosprawnością uzyska świadczenie wspierające, podopieczny może zaznaczyć – jeśli taki będzie jego wybór - we wniosku o świadczenie wspierające składanym elektronicznie do ZUS, że wnioskuje o przyznanie świadczenia wspierającego bez wyrównania, a jedynie np. od miesiąca złożenia wniosku lub od kolejnego miesiąca (takie możliwości wyboru daje internetowy formularz wniosku o świadczenie wspierające).

Jednocześnie informuję, że informacje na temat zmian w przyznawaniu świadczenia pielęgnacyjnego, wprowadzanych ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym, w tym informacje zawierające odpowiedzi na ww. pytania, są od wielu miesięcy powszechnie dostępne, również dla dziennikarzy/redaktorów portali/prasy/mediów, na stronie internetowej MRPiPS pod adresem: https://www.gov.pl/web/rodzina/swiadczenie-pielegnacyjne-od-1-stycznia-2024-r--nowe-zasady

Czy uzyskanie orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności w 2024 roku jako pierwsze orzeczenie przez 21 letniego syna (nikt nie pobiera z tytułu opieki na tym dzieckiem świadczenia pielęgnacyjnego, niepełnosprawność powstała przed 18 rokiem życia), który to wniosek do powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności został złożony 10 listopada 2023 r. będzie uprawniał rodzica do uzyskania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad synem na „starych zasadach” (tj. obowiązujących  do dnia 31.12.2023 r.), jeżeli na podstawie art. 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych rodzic złoży w 2024 roku w ciągu 3 miesięcy od dnia wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wniosek  o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na „starych zasadach” i  od 1 listopada 2023 r. spełnia wszystkie inne przesłanki (poza orzeczeniem) do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego na „starych zasadach”?

Zgodnie z obowiązującym w niezmiennym brzmieniu art. 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych, jeżeli w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do świadczenia uzależnionego od niepełnosprawności, prawo to ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności (jest to od wielu lat obowiązujący przepis na podstawie którego prawo do świadczenia pielęgnacyjnego może powstać nie od miesiąca złożenia wniosku o to świadczenie lecz za okres wcześniejszy, tj. od miesiąca złożenia wniosku o odpowiednie orzeczenie o niepełnosprawności/stopniu niepełnosprawności osoby wymagającej opieki). Organ właściwy,  rozpatrując w opisanym przypadku wniosek o świadczenie pielęgnacyjne złożony po 1 stycznia 2024 r. ustali, czy w tej sprawie, na podstawie przepisów dotychczasowych, przysługuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego od listopada 2023 r., tj. od miesiąca złożenia wniosku o orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, w szczególności czy zachowany jest termin na złożenie wniosku o świadczenie pielęgnacyjne wskazany w art. 24 ust. 2a i czy spełnione są co najmniej na dzień 31 grudnia 2023 r. warunki przyznania świadczenia pielęgnacyjnego określone w art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu dotychczasowym, tj. obowiązującym do 31 grudnia 2023 r. W przypadku gdy, organ właściwy ustali że opiekun spełnia wszystkie warunki do przyznania  świadczenia pielęgnacyjnego już od listopada 2023 r. na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r. oraz że zachowany został termin na złożenie wniosku o świadczenie pielęgnacyjne wskazany w ww. art. 24 ust. 2a,  przyzna w opisanym przypadku świadczenie pielęgnacyjne w oparciu o przepisy dotychczasowe ustawy o świadczeniach rodzinnych od listopada 2023 r. do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa ważność orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby wymagającej opieki.

Czy świadczenie wspierające będzie doliczane do dochodu, od którego zależy prawo do zasiłku stałego na podstawie ustawy o pomocy społecznej?

Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901, z późn. zm.) za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o: 1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych i koszty uzyskania przychodu; 2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach; 3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób. Katalog obciążeń pomniejszających dochód, jak i katalog przychodów odliczanych od dochodu określony w art. 8 ust. 3 i 4 oraz 4a ustawy jest na gruncie tej ustawy zamknięty, a co za tym idzie – każdy pozostały rodzaj dochodu niewymieniony w ww. regulacjach należy wliczyć do dochodu osoby/rodziny. Świadczenie wspierające nie zostało wyłączone z dochodu i z tego względu jest uwzględniane w dochodzie osoby pobierającej lub ubiegającej się o świadczenie z pomocy społecznej. Fakt wliczania bądź niewliczania tego świadczenia do dochodu obliczanego na podstawie innych przepisów nie ma wpływu na przepisy ustawy o pomocy społecznej.

A jakie są Wasze pytania dotyczące świadczenia wspierającego? Napiszcie nam je w komentarzaach.