Relacja z festiwalu g/Głuchych „Clin d’oeil" w Reims

Festiwal Clin d’oeil uznawany jest za najważniejsze wydarzenie w społeczności osób g/Głuchych z całego świata! To idealna okazja do tego, by spotkać się z g/Głuchymi z różnych krajów, poznać ich kulturę, ale też móc zobaczyć ją na żywo, więc warto z takiej możliwości skorzystać! Jeśli chodzi o dostępność festiwalu, to był on dostępny w LSF (francuski język migowy) i IS (międzynarodowy migowy).  

O festiwalu: program, bilety

Festiwal Clin d’oeil odbywa się co dwa lata w Reims, we Francji. W tym roku odbywał się w dniach 4-7.07.2024 roku (czwartek, piątek, sobota, niedziela), a w programie organizatorzy przewidzieli następujące wydarzenia:

• Shows in: [Link do strony, na której można zapoznać się z działalnością artystów występujących na scenie. Teksty są dostępne w języku francuskim i angielskim], 

• Shows off: [Link do strony, na której można zapoznać się z działalnością artystów występujących na scenie. Teksty są dostępne w języku francuskim i angielskim],  

• Wręczenie nagród - 7 nagród i 30 nominowanych w kategoriach: film fabularny, film krótkometrażowy, film animowany, dokument; reżyser, aktorka i aktor. [Link do strony, na której można zapoznać się nominacjami. Teksty są dostępne w języku francuskim i angielskim]   

• Panele dyskusyjne, w trzech kategoriach:

teatr [Link do strony, na której można zapoznać się z panelistami biorącymi udział w dyskusji dotyczącej teatru. Teksty są dostępne w języku francuskim i angielskim];

sztuka [Link do strony, na której można zapoznać się z panelistami biorącymi udział w dyskusji, dotyczącej sztuki. Teksty są dostępne w języku francuskim i angielskim];  

film [Link do strony, na której można zapoznać się z panelistami, biorącymi udział w dyskusji dotyczącej filmu. Teksty są dostępne w języku francuskim i angielskim].   

• Konferencje, w których prelegenci i prelegentki mówili m.in. o opresjach, życiu z głuchotą, głuchej rodzinie, identyfikacji, języku migowym, performansie, samorzecznictwie. [Link do strony, na której można zapoznać się z prelegentami, biorącymi czynny udział w konferencji. Teksty są dostępne w języku francuskim i angielskim] 

• Koncerty, imprezy.

Jeśli chodzi o bilety, to możliwość była wyboru 3 pakietów:

• PASS Festival - umożliwiający wejście na wszystkie możliwe wydarzenia podczas Festiwalu. Kwota takiego karnetu wynosi 250 euro (za 4 dni Festiwalu);
• PASS Village - na 13 wydarzeń z 18 możliwych. Kwota karnetu - 150 euro (za 4 dni Festiwalu);
• PASS Deaf Party - umożliwiający wejście na koncerty, imprezę, parkiet. Koszt karnetu wynosił 50 euro, za 1 dzień festiwalu. 

Visual Vernacular - coś niesamowitego!

Uczestnictwo w festiwalu był moim debiutem, już w Polsce wiedziałam co chciałabym zobaczyć. Koniecznym na mojej liście było zobaczenie na żywo pokazu Visual Vernacular, w szczególności w wykonaniu: 1) Edyty Kozub, reprezentantki Polski i Erwan'a Cifra, reprezentanta Francji. I się nie zawiodłam! Zobaczyłam też inne wystąpienia, które były również bardzo dobre i mocno ciekawe! To niesamowite wrażenie, patrząc na osoby na scenie i czuć, że ta sztuka ma znacznie głębszy wymiar. 

Czym jest Visual Vernacular (czyli język wizualny)?

To inaczej teatralna forma opowiadania historii w języku migowym, ale z silnym wyczuciem ruchu ciała, znaków, gestów i mimiki twarzy.  Zawiera w sobie elementy poezji, jednak jest czymś zupełnie innym, ponieważ pokazywany jest wizualnie, jak preformy. W Visual Vernacular historie są opowiadane w sposób wizualny, a nie przy pomocy treści. Słuchacz, który odbiera tą sztukę, jest w stanie odtworzyć opowiadaną historię w swojej wyobraźni w postaci oglądanego filmu. VV może być wykonywane solo lub grupowo. 

(Głusi artyści wykonujący sztukę VV (visual vernacular)

Film VV - Edyta Kozub:

Film VV - Erwan Cifr:

Pierwsze odczucia festiwalowe i bariera językowa

Skąd pomysł na uczestnictwo w festiwalu? Chciałam zobaczyć, ale też poczuć coś zupełnie dla mnie innego, nie jestem w stanie porównać tych odczuć do niczego innego. Z racji, że uczestniczyłam w festiwalu osób g/Głuchych, tak chciałam w podobny sposób móc go odbierać, dlatego na czas mojego uczestnictwa, postanowiłam zrobić też zupełnie nową dla mnie rzecz. Postanowiłam wyłączyć moje dwa aparaty słuchowe, metaforycznie o takiej sytuacji mówię, że "wyłączam słuch", gdzie jeszcze mocniej wytężam wzrok, by wyłapać z takich sytuacji jak najwięcej rzeczy. Weszłam też na specjalny panel, w którym przy pomocy wibracji mogłam doświadczyć zupełnie innego wymiaru muzyki. 

Jeśli chodzi o komunikację, to rozmawiałam jedynie w PJM ,z osobami z Polski, ale też nie bałam się nawiązywać nowych kontaktów z osobami g/Głuchymi, pochodzącymi z różnych krajów. W jaki sposób się komunikowaliśmy?  Znajdowaliśmy wspólnie przeróżne formy komunikacji, np. pantonima, pisanie na telefonie, odczytywanie z ruchu warg, itd. Na początku myślałam, że to język będzie moją główną barierą, ponieważ oprócz posługiwania się językiem polskim, angielskim, niemieckim fonicznym i PJM, nie posługuję się żadnym innym językiem czy systemem, którym posługują się uczestniczący na festiwalu g/Głusi z całego świata. Nic bardziej mylnego! 

Organizatorzy stworzyli specjalną aplikację, w której mogłam obejrzeć video wykonywanego znaku, a poniżej zostało opisane znaczenie. Wyglądało to tak: 

Przechadzając po festiwalu i oglądając przeróżne stanowiska, g/Głusi niezwykle otwarci, zagadywali, nawiązywali kontakt. A ja, w tym czasie czasem używałam mojego telefonu, w którym miałam napisane: “I am sorry, but I don’t speak ASL or IS (International Sign)”, a g/Głusi spoglądali na mój telefon, gdzie z uśmiechem i ruchem warg zapytali: Do you speak English? Odpowiedziałam, że tak. Wtedy mój telefon poszedł w odstawkę, a ja odczytywałam z ruchu warg, to co obecnie jest do mnie mówione. Jednocześnie nauczyłam się kilku znaków w IS (International Sign), bardzo mnie ta otwartość i chęć komunikacji ucieszyła.

Między festiwalem, przechadzałam się po mieście Reims i zobaczyłam, że całkiem sporą grupę osób stanowią Głusi. Miałam wrażenie, że jestem w miejscu, gdzie dominującą grupą osób byli g/Głusi, co było dla mnie bezcennym doświadczeniem.   

International Sign, zamiast International Sign Language – dlaczego?   

Każdy kraj na świecie ma swój język migowy, tak samo sytuacja wygląda, jeśli chodzi o języki foniczne. Jednak Międzynarodowy migowy to sztuczny system komunikacji, który bazuje na stosunkowo niewielkiej liczbie ustalonych znaków i własnym alfabecie, wzorowanym głównie na amerykańskim języku migowym (ASL).  Z IS najczęściej korzysta się na Międzynarodowych konferencjach lub podczas innych spotkań g/Głuchych z całego świata.   

Flaga Społeczności Głuchych 

Na festiwalu, jak i w mieście Reims widziałam wielokrotnie flagę g/Głuchych, której główną symboliką są dłonie. Ciekawa byłam historii stworzenia tej flagi, jak i samego pomysłu na nią.

Światowa Federacja Głuchych głosowała nad różnymi flagami, aby zdecydować, która z nich stanie się oficjalną reprezentacją osób posługujących się językiem migowym na całym świecie, i w 2013 roku zwyciężyła flaga Unii Znaków, stworzona przez  głuchoniewidomego artystę, pochodzącego  z Francji - Arnauda Balarda.  

Link do materiału, gdzie artysta opowiada w sposób szczegółowy o fladze: pomyśle, celu, znaczeniu. 

Znaczenie kolorystyki i symbolu flagi

Na fladze widoczne są kontury otwartej dłoni, a wyróżnione tutaj kolory nie są przypadkowe. Zatem, jakie znaczenie ma widoczna symbolika i kolorystyka? 

Symbolem osób, używających języka migowego (osoby g/Głuche, głuchoniewidome, użytkownicy dotykowych znaków itd) są dłonie, które na fladze widoczne są w dwóch kolorystycznych konturach: turkusowym i żółtym.  

Balard opisując znaczenie i kolorystykę użył następujących słów: 

• turkusowy, to symboliczny symbol dla komunikacji osób g/Głuchych, głuchoniewidomych, CODA, rodzin tłumaczy, zebranych razem; 

• niebieski, symbol ziemii, ludzkości, żyjącej razem na planecie. Jest też jednym z kolorów WFD, który współpracuje z UN (United Nation) w imię lepszego wspólnego życia. Kolor ten jest też barwą wstążki Głuchoty, stworzoną przez Dr Paddy Ladd. Dodatkowo, wskazuje także na Głuchotę, indywidualną i zbiorową podróż mającą na celu walkę z audyzmem etc. 

• żółty, to kolor światła, oświeconego umysłu, wspólnego życia z poszanowaniem, równością, wolnością i solidarnością.