Zadania instytucji administracji publicznej działających na rzecz osób niepełnosprawnych

(na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnienia osób niepełnosprawnych)

POWIATOWE CENTRA POMOCY RODZINIE

• Współpracują z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych
• Podejmują działania zmierzające do ograniczania skutków niepełnosprawności
• Opracowują i przedstawiają plany zadań i informacji z prowadzonej działalności oraz udostępniania je na potrzeby samorządu województwa
• Finansują w części lub w całości koszty tworzenia i działalności warsztatów terapii zajęciowej
• Przeprowadzają kontrolę organizatorów turnusów rehabilitacyjnych oraz ośrodków wpisanych do rejestrów
• Rozpatrują wnioski kwalifikacyjne i dofinansowuje uczestnictwo w turnusach rehabilitacyjnych osób niepełnosprawnych i ich opiekunów
• Dofinansowują sport, kulturę, rekreację i turystykę osób niepełnosprawnych
• Dofinansowują zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym 
• Dofinansowują likwidację barier architektonicznych,  w komunikowaniu się i technicznych w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych

POWIATOWE URZĘDY PRACY

• Opracowują program działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji zawodowej i zatrudniania oraz przestrzegania praw osób niepełnosprawnych
• Współpracują z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji zawodowej
• Współpracują z organami rentowymi 
• Współpracują z właściwym terenowo inspektoratem pracy w zakresie oceny i kontroli miejsc pracy osób niepełnosprawnych
• Prowadzą pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, ich szkolenie oraz przekwalifikowanie
• Kierują osoby niepełnosprawne, które wymagają specjalistycznego programu szkolenia oraz rehabilitacji leczniczej i społecznej, do specjalistycznego ośrodka szkoleniowo-rehabilitacyjnego lub innej placówki szkoleniowej
• Prowadzą doradztwo organizacyjno-prawne i ekonomiczne w zakresie działalności gospodarczej lub rolniczej podejmowanej przez osoby niepełnosprawne
• Inicjują, organizują i finansują szkolenia bezrobotnych osób niepełnosprawnych lub innych osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i nie pozostających w zatrudnieniu, a zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy

STAROŚCI POWIATÓW

• Udzielają pożyczki osobie niepełnosprawnej na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej do wysokości trzydziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia
• Umarzają pożyczkę, na wniosek pożyczkobiorcy, do wysokości 50%, pod warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej albo rolniczej przez okres co najmniej 24 miesięcy oraz po spełnieniu pozostałych warunków umowy.
• W przypadku uzasadnionym trudną sytuacja materialną lub losową dłużnika mogą odroczyć termin spłaty pożyczki, rozłożyć jej spłatę na raty lub umorzyć spłatę w części albo w całości, jeżeli pożyczka stała się wymagalna
• Dofinansowują do wysokości 50% oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie działalności gospodarczej albo rolniczej prowadzonej przez osoby niepełnosprawne
• Zwracją  koszty pracodawcom poniesione w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy i nie pozostających w zatrudnieniu, skierowanych przez powiatowy urząd pracy
• Wydają opinie na temat utworzenia zakładu aktywności zawodowej
• Refundują pracodawcom koszty szkolenia zatrudnionych osób niepełnosprawnych 
• Po uzyskaniu zgody wojewody powołują i odwołują Powiatowe Zespóły do spraw Orzekania o Niepełnosprawności

POWIATOWE SPOŁECZNE RADY DS. OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

• Określają zadania, na które, przeznacza środki przyznane przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Inspirują przedsięwzięcia zmierzające do integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz realizacji praw osób niepełnosprawnych
• Opiniują projekty powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych
• Oceniają realizację programów
• Opiniują projekty uchwał i programów przyjmowanych przez radę powiatu pod kątem ich skutków dla osób niepełnosprawnych

ZARZĄDY POWIATÓW

Przedstawiają Prezesowi Zarządu PFRON sprawozdania rzeczowo finansowe o zadaniach zrealizowanych z otrzymanych z Funduszu środków

WOJEWODZI

• Ustalają obszar działania powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności
• Powołują i odwołują wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności
• Pełiną bezpośredni nadzór nad powiatowymi zespołami do spraw orzekania o niepełnosprawności
• Prowadzą rejestr ośrodków i organizatorów turnusów rehabilitacyjnych
• Rozpatrują wnioski o wpis lub wykreślenie z prowadzonego rejestru ośrodków i organizatorów turnusów rehabilitacyjnych
• Przeprowadzają kontrolę ośrodków oraz organizatorów turnusów rehabilitacyjnych wpisanych do rejestrów
• Przyznają status zakładu pracy chronionej i zakładu aktywności zawodowej oraz podejmują decyzję stwierdzającą utratę przyznanego statusu 
• Może, w drodze decyzji, zwolnić na czas określony prowadzącego zakład pracy chronionej od utrzymania ustawowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych
• Może, w drodze decyzji, zwolnić z obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej przez okres 12 miesięcy poprzedzających złożenia wniosku o przyznanie statusu zakładu pracy chronionej lub z obowiązku utrzymywania wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych określonych w art. 28 ust. 1 pkt 1, w okresie 6 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie statusu zpch pracodawcę, który:

1. przyjął wraz ze wszystkimi pracownikami zpch w upadłości lub w likwidacji albo zagrożony likwidacją lub upadłością, z wyłączeniem przejęcia dokonanego na podstawie Kodeksu spółek handlowych lub ustawy z dnia 16.09.1982r. - Prawo spółdzielcze
2. przejął w drodze darowizny od osoby należącej w stosunku do niego do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn zpch prowadzony przez jedną lub więcej osób fizycznych

• Wojewoda może wydać w/w decyzję w przypadku gdy pracodawca utrzyma zatrudnienie pracowników zpch w okresie roku od dnia wydania decyzji oraz spełnia pozostałe warunki o których mowa w art. 28, w dniu wystąpienia z wnioskiem o przyznanie statusu zpch lub udokumentowania przejęcia zakładu. 
• Wydajeją decyzję w sprawie ponownego przyznania statusu zakładu pracy chronionej
• Przeprowadzają kontrolę w zakładach pracy chronionej
• Przedstawiają Pełnomocnikowi informację o wynikach kontroli, stanie zatrudnienia i decyzjach wydanych odnośnie zakładów pracy chronionej

WOJEWÓDZKIE SPOŁECZNE RADY DS. OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

• Inspirują przedsięwzięcia zmierzające do integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz realizacji praw osób niepełnosprawnych
• Opiniują projekty wojewódzkich programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych
• Oceniają realizację programów
• Opiniują projekty uchwał i programów przyjmowanych przez sejmik województwa pod katem ich skutków dla osób niepełnosprawnych

SAMORZĄDY WOJEWÓDZTW

• Współpracują z organami administracji rządowej oraz powiatami i gminami w realizacji zadań wynikających z ustawy
• Opracowują wojewódzkie programy dotyczące  wyrównywania szans osób niepełnosprawnych i przeciwdziałaniu ich wykluczeniu społecznemu.
• Opracowują wojewódzkie programy pomocy w realizacji zadań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych
• Opiniują wnioski o wpisu do rejestru ośrodków uprawnionych do organizowania turnusów rehabilitacyjnych
• Finansują koszty utworzenia i działalności zakładów aktywności zawodowej ze środków PFRON oraz innych źródeł
• Dokonują zwrotu kosztów za szkolenie osób niepełnosprawnych zatrudnionych w zpch w związku z koniecznością zmiany profilu produkcji
• Przyznają jednorazową pożyczkę w celu ochrony istniejących w zakładach pracy chronionej miejsc pracy osób niepełnosprawnych
• Dofinansowują budowę i rozbudowę obiektów służących rehabilitacji
• Zlecają realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej organizacjom pozarządowym oraz innym podmiotom

ZARZĄDY WOJEWÓDZTW

Przedstawiają Prezesowi Zarządu PFRON sprawozdania rzeczowo finansowe o zadaniach zrealizowanych z otrzymanych z Funduszu środków

MARSZAŁKOWIE WOJEWÓDZTW

• Podejmują decyzje w porozumieniu z Pełnomocnikiem w sprawie likwidowania i tworzenia specjalistycznych ośrodków szkoleniowo - rehabilitacyjnych
• Pokrywają koszty utworzenia, działalności oraz realizacji zadań specjalistycznego ośrodka szkoleniowo-rehabilitacyjnego
• Powołujeją i odwołujeją członków rad wojewódzkich ds. osób niepełnosprawnych

PAŃSTWOWY FUNDUSZ REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

• Współpracuje z organizacjami pozarządowymi
• Finansuje część wynagrodzenia  odpowiadającą należnej składce od zatrudnionego na ubezpieczenie emerytalne
• Finansuje część wynagrodzenia, odpowiadającą należnej składce pracownika na ubezpieczenie emerytalne i chorobowe w zakładach pracy chronionej i w zakładach aktywności zawodowej
• Finansuje część kosztów osobowych pracodawcy, odpowiadającą należnej składce na ubezpieczenie wypadkowe
• Współfinansuje składki na ubezpieczenie społeczne na wniosek odpowiednio pracodawcy i osoby niepełnosprawnej podejmującej działalność gospodarczą
• Zawiera umowy z pracodawcą, którym jest starosta  (dot. przystosowania tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych)
• Udziela dofinansowania do wynagrodzenia osób niepełnosprawnych ujętych w prowadzonej ewidencji
• Dofinansowuje w wysokości do 50% oprocentowania zaciągniętych kredytów bankowych przez zpch  na cele związane z rehabilitacją zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych.
• (Zadanie będzie obowiązywać do 01.01.2004)
• Refunduje zwiększone koszty zatrudnienia osób niepełnosprawnych, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, epilepsję lub niewidomych  w wysokości do 75% najniższego wynagrodzenia
• Zleca zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej jednostką samorządu terytorialnego i organizacją pozarządowym
• Dofinansowuje zadania wynikające z programów rządowych na rzecz osób niepełnosprawnych
• Finansuje programy zatwierdzone przez Radę Nadzorczą, służące rehabilitacji społecznej i zawodowej
• Dofinansowuje działania wyrównujące różnice między regionami, w szczególności w jednostkach samorządu terytorialnego, na terenie których stopa bezrobocia jest wyższa niż 110% średniej stopy bezrobocia w kraju lub nie utworzono wtz albo zaz
• Dofinansowuje działania o charakterze ogólnokrajowym, w tym na realizację programów wspieranych ze środków pomocowych UE na rzecz osób niepełnosprawnych
• Finansuje w części lub w całości badania, ekspertyzy i analizy dotyczące rehabilitacji zawodowej i społecznej
• Przekazuje środki finansowe samorządom wojewódzkim i powiatowym na realizację określonych zadań lub rodzajów zadań wg algorytmu
• Prezes Zarządu Funduszu jest obowiązany składać Pełnomocnikowi informacje o pracodawcach zwolnionych z wpłat na Fundusz lub zobowiązanych do tych wpłat
• Sprawuje kontrolę nad wykorzystaniem środków Funduszu przekazywanych na realizację zadań określonych ustawą
• Pokrywane są koszty obsługi zadań realizowanych przez samorządy powiatowe i wojewódzkie w wysokości faktycznie poniesionej, nie więcej niż 2,5% środków wykorzystanych na realizację zadań
• Refunduje gminom w wysokości 50% utraconych dochodów na skutek zastosowania zwolnień ustawowych dla zakładów pracy chronionej i zakładów aktywności zawodowej
• (zadanie będzie obowiązywać od 01.01.2004r.)
  Finansuje u pracodawcy zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, osiągającego wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych ogółem w wysokości co najmniej 6% w stosunku do zatrudnionych osób niepełnosprawnych:
  • 1. zaliczonych do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, część wynagrodzenia, odpowiadającą należnej składce od pracownika na ubezpieczenie emerytalne oraz część kosztów osobowych pracodawcy, odpowiadającą należnej od pracodawcy składce na ubezpieczenie emerytalne,
  • 2. zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności - część kosztów osobowych pracodawcy odpowiadającą należnej składce na ubezpieczenie wypadkowe.

KRAJOWA RADA KONSULTACYJNA DS. OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

• Proponuje przedsięwzięcia zmierzające do integracji osób niepełnosprawnych ze społeczeństwem
• Proponuje rozwiązania w zakresie zaspokajania potrzeb osób niepełnosprawnych wynikających z faktu niepełnosprawności
• Opiniuje projekty polityki zatrudnienia, rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych
• Opiniuje projekty aktów prawnych mających lub mogących mieć wpływ na sytuację osób niepełnosprawnych
• Opiniuje sprawozdania z działalności PFRON
• Opiniuje projekty rządowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych oraz informacji o ich realizacji
• Opiniuje materiały przedstawione przez Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych

PEŁNOMOCNIK DO SPRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

• Współpracuje z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych
• Opracowuje oraz opiniuje projekty aktów normatywnych dotyczących zatrudnienia, rehabilitacji oraz warunków życia osób niepełnosprawnych
• Opracowuje projekty programów rządowych dotyczących rozwiązywania problemów osób niepełnosprawnych
• Inicjuje działania zmierzające do ograniczenia skutków niepełnosprawności i barier utrudniających osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie w społeczeństwie
• Sprawuje nadzór nad orzekaniem o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności
• Nadzoruje i koordynuje realizację zadań wynikających z ustawy

Źródło: PFRON; ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych