Większa dostępność tłumaczeń na PJM i alternatywnych metod komunikacji. Ministerstwo stworzy Centrum Komunikacji

19 sierpnia odbyło się spotkanie inaugurujące Centrum Komunikacji dla Osób z Niepełnosprawnościami. Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych wybrało partnerów, z którymi wspólnie będą realizować projekt Centrum Komunikacji. Są to trzy organizacje: MIGAM S.A., Polski Związek Głuchych oraz Polskie Stowarzyszenie na Recz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną.

Spotkanie służyło zaplanowaniu dalszych prac. Celem utworzenia Centrum jest zapewnienie usług w zakresie bieżącego komunikowania się osób z niepełnosprawnościami, które takiego wsparcia potrzebują.

Czym jest Centrum Komunikacji?

Centrum Komunikacji jest projektem realizowanym w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS). Projekt będzie realizowany od IV kwartału 2024 roku do IV kwartału 2027 roku.

Projekt Centrum Komunikacji jest skierowany do dwóch grup docelowych – osób z niepełnosprawnościami, które otrzymają w Centrum wsparcie w komunikacji, oraz osób pracujących na rzecz osób z niepełnosprawnościami, które będą świadczyły wsparcie w projekcie oraz po jego zakończeniu. Centrum będzie miało 17 lokalizacji oraz zbuduje aplikację, która pozwoli na korzystanie z jego usług również przez Internet.

Działania podejmowane w ramach projektu będą uwzględniały w szczególności osoby z niepełnosprawnościami narządu słuchu, mowy i wzroku, niepełnosprawnością intelektualną, z problemami zdrowia psychicznego i będące na spektrum autyzmu, osoby posługujące się polskim językiem migowym (PJM), sposobami komunikowania się osób głuchoniewidomych (SKOGN), korzystających z transkrypcji mowy na tekst, alternatywnych i augmentatywnych sposobów komunikacji (AAC) oraz tekstów łatwych do czytania i rozumienia (ETR). Celem jest zapewnienie takiego wsparcia w komunikacji, które realnie wesprze osoby z niepełnosprawnościami w życiu codziennym.

Drugim celem jest wzrost kompetencji kadry tłumaczy i tłumaczek polskiego języka migowego, tłumaczy i tłumaczek przewodników (SKOGN), wzrost kompetencji specjalistów i specjalistek AAC oraz specjalistów i specjalistek w zakresie ETR.

Usługi świadczone przez Centrum Komunikacji

Usługi świadczone przez Centrum Komunikacji będą realizowane zdalnie i  stacjonarnie. Usługa tłumaczenia na polski język migowy będzie dostępna zarówno online, za pośrednictwem aplikacji, jak i stacjonarnie. Tłumacz będzie mógł przyjść np. do miejsca pracy, instytucji, placówki służby zdrowia itp., gdzie osoba z niepełnosprawnością potrzebuje takiego tłumaczenia. Będzie ono wykorzystywane w przypadku bardziej złożonych spraw, kiedy tłumaczenie online będzie niewystarczające.

Usługa transkrypcji wypowiedzi fonicznej na tekst polski jest przeznaczona przede wszystkim dla osób słabosłyszących, późno ogłuchłych, nieznających polskiego języka migowego, komunikujących się za pomocą języka polskiego pisanego, jak również głuchoniewidomych. Usługa będzie odbywała się w czasie rzeczywistym, online, poprzez aplikację za pomocą czatu i połączenia audio.

Usługa tłumaczenia dokumentów polega na tłumaczeniu pism, umów, regulaminów itp., z języka polskiego na polski język migowy lub zapis w alfabecie Braille’a, oraz z PJM na język polski.

Centrum będzie też zapewniało realizację usług AAC w zależności od potrzeb w tym zakresie. Centrum zapewni komunikację pomiędzy osobami potrzebującymi takich usług a specjalistami, którzy będą mogli udzielić wsparcia. Celem będzie też stworzenie infrastruktury i sieci specjalistów na poziomie lokalnym. Będzie można skorzystać z tłumaczenia dokumentów na ETR.

Dla osób z dysfunkcją wzroku Centrum będzie udostępniało informację o możliwościach alternatywnych form komunikacji takich jak: zapisanie tekstu alfabetem Braille’a, odczytanie i nagranie tekstu do pliku dźwiękowego, stworzenie pliku dźwiękowego przystosowanego do odczytania przez syntezator mowy, stworzenie pliku tekstowego, także w alfabecie Braille’a, który następnie użytkownik odtwarza przy pomocy syntezatora mowy lub przy pomocy urządzenia tzw. linijki brajlowskiej.

Centrum będzie szkoliło specjalistów i specjalistki AAC i ETR oraz opracuje standardy doboru urządzeń i metod komunikowania się. Będzie też prowadziło bazę osób ze specjalistyczną wiedzą z zakresu AAC.

Partnerzy projektu

9 sierpnia 2024 r. w Biurze Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych odbyło się posiedzenie komisji oceniającej oferty w ramach naboru na Partnerów projektu „Centrum Komunikacji dla Osób z Niepełnosprawnościami”. Wybrane zostały trzy podmioty, które będą tworzyły Centrum Komunikacji.

Migam zostało wybrane jako podmiot niepubliczny. To firma pozytywnego wpływu na społeczność osób Głuchych. Jej klientami są firmy i instytucje, a grupą docelową osoby Głuche. Od początku działalności przetłumaczyli około 300 tysięcy rozmów (przez system wideo połączeń) i ponad 5000 filmów i dokumentów. Migam współtworzą osoby Głuche i eksperci ds. języka migowego.

Wybrane zostały również dwie organizacje pozarządowe: Polski Związek Głuchych oraz Polskie Stowarzyszenie na Recz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną. PZG to największa w Polsce organizacja zrzeszająca osoby niesłyszące, słabosłyszące oraz Głuche. Obecnie Związek zrzesza około 100 000 członków. Jego działalność obejmuje edukację, rehabilitację, oferowanie usług prawnych i reprezentowanie społeczności Głuchych, niedosłyszących oraz osób z wadami mowy.

PSONI jest największą w Polsce organizacją pozarządową działającą na rzecz osób z niepełnosprawnością intelektualną. Jej celem jest działanie na rzecz wyrównywania szans osób z niepełnosprawnością intelektualną, tworzenia warunków przestrzegania wobec nich praw człowieka, prowadzenia ich ku aktywnemu uczestnictwu w życiu społecznym, działanie na rzecz ochrony ich zdrowia oraz wspieranie ich rodzin. Członkami PSONI jest blisko 11 tys. osób, z czego większość – ¾ stanowią rodzice osób z niepełnosprawnością intelektualną. Stowarzyszenie prowadzi ok. 350 placówek i stałych form wsparcia, których uczestnikami jest blisko 30 tys. osób wspieranych w ciągu roku.