Maksymalny czas pracy osoby z III grupą

Jaki jest maksymalny czas pracy osoby z III gr. inwalidzką w zakładzie pracy chronionej? Czy pracodawca ma prawo żądać od pracownika pracy w soboty i niedziele?

Szanowny Panie,

Czas pracy pracownika niepełnosprawnego w zakładzie pracy chronionej powinien być zgodny z art. 15 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Zgodnie z art. 15:

1. Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.
2. Czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
3. Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.

Zgodnie natomiast zgodnie z art. 16 powołanej wyżej ustawy przepisów art. 15 nie stosuje się:

1. do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
2. gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.

Co do pracy w sobotę należy pamiętać, iż jeśli pracodawca przestrzega powyższych zasad, to może także nakazać pracę w sobotę, np. praca od wtorku do soboty (5 dni roboczych).

W przypadku pracy w niedzielę, pracodawcę ogranicza kilka przepisów Kodeksu pracy, które przedstawiam poniżej. Jeżeli pracodawca będzie mieścił się w normach podanych poniżej, to może on również żądać pracy w niedzielę.

Zgodnie z art. 151 ze znaczkiem 9a. Kodeksu pracy:

1. Praca w święta w placówkach handlowych jest niedozwolona.
2. Przepis ust. 1 stosuje się także, jeżeli święto przypada w niedzielę.
3. Praca w niedziele jest dozwolona w placówkach handlowych przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności.

Natomiast zgodnie z art. 151 ze znaczkiem 10. Praca w niedziele i święta jest dozwolona:

1. w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2. w ruchu ciągłym;
3. przy pracy zmianowej;
4. przy niezbędnych remontach;
5. w transporcie i w komunikacji;
6. w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
7. przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
8. w rolnictwie i hodowli;
9. przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
   1. (uchylona),
   2. zakładach świadczących usługi dla ludności,
   3. gastronomii,
   4. zakładach hotelarskich,
   5. jednostkach gospodarki komunalnej,
   6. zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych (obecnie: przedsiębiorstwach podmiotów leczniczych),
   7. jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę,
   8. zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;
10. w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta;
11. przy wykonywaniu prac:
    1. polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni, o których mowa w art. 151 ze znaczkiem 9 § 1, są u niego dniami pracy,
    2. zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa w lit. a.

Art. 151 ze znaczkiem 11. § 1. Pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, w przypadkach, o których mowa w art. 151 ze znaczkiem 9a ust. 3 oraz art. 151 ze znaczkiem 10 pkt 1–9 i 11, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy:

1. w zamian za pracę w niedzielę – w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli;
2. w zamian za pracę w święto – w ciągu okresu rozliczeniowego.

§ 2. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt 1 dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie – dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 151 ze znaczkiem 1 § 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w niedzielę.

§ 3. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt 2 dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 151 ze znaczkiem 1 § 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w święto.

§ 4. Do pracy w święto przypadające w niedzielę stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę.

Art. 151 ze znaczkiem 12. Pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy. Nie dotyczy to pracownika zatrudnionego w systemie czasu pracy, o którym mowa w art. 144 Kodeksu Pracy.

Z poważaniem,

Grzegorz Jaroszczyk, prawnik, ekspert prawa pracy i praw osób z niepełnosprawnością, prawnik w Centrum Integracja w Warszawie