Dekalog podatnika - jak rozliczać ulgę rehabilitacyjną

Nadszedł czas rozliczania się z fiskusem. Rokrocznie do Centrum Integracja napływają pytania dotyczące ulgi rehabilitacyjnej. Oto odpowiedzi na 10 najczęstszych.

Przede wszystkim warto pamiętać, że zeznanie podatkowe do właściwego urzędu skarbowego może złożyć za nas pracodawca lub ZUS. Jeśli jednak chcemy skorzystać z ulg w rozliczeniu podatkowym, wówczas musimy sami lub przy pomocy wyspecjalizowanej firmy zająć się naszym zeznaniem podatkowym.

Pytanie 1. Paliwo

Jestem osobą niepełnosprawną, mam umiarkowany stopień niepełnosprawności. Codziennie dojeżdżam do pracy swoim samochodem. Ostatnio dowiedziałem się, że mogę w podatku odliczyć używanie samochodu. Czy mam zbierać faktury za benzynę?

UWAGA! Poniższa odpowiedź dotyczy stanu prawnego przy rozliczaniu roku 2016 i wcześniejszych. W rozliczeniach za rok 2017 nastąpiły poważne zmiany – o szczegółach przeczytasz w naszym artykule pt. „Ulga rehabilitacyjna. Jak udowodnić używanie samochodu? Odpowiada Ministerstwo Finansów”.

Niestety, koszty związane z dojazdem do pracy, codziennym użytkowaniem samochodu nie podlegają odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

Zgodnie z przepisami podatnik, który:

• jest właścicielem lub współwłaścicielem samochodu i jest osobą niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa
• lub ma na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa
• albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16. roku życia

może odliczyć użytkowanie samochodu związane z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym to 2280 zł.

W przypadku odliczenia opłat z tytułu używania samochodu osobowego do potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne nie jest wymagane posiadanie dokumentów potwierdzających wysokość wydatków. Nie ma więc konieczności zbierania faktur za zakup paliwa.

Jednakże na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik musi przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych (w związku z wyjazdami na nie samochodem).

Dlatego należy zbierać dokumenty potwierdzające odbycie zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych, np. zaświadczenia, karty wypisowe itp.

UWAGA! Powyższa odpowiedź dotyczy stanu prawnego przy rozliczaniu roku 2016 i wcześniejszych. W rozliczeniach za rok 2017 nastąpiły poważne zmiany – o szczegółach przeczytasz w naszym artykule pt. „Ulga rehabilitacyjna. Jak udowodnić używanie samochodu? Odpowiada Ministerstwo Finansów”.

Pytanie 2. Łazienka

Nasza córka po wypadku porusza się na wózku. Ma orzeczoną niepełnosprawność. Musieliśmy zainstalować w łazience brodzik, uchwyty itp. Czy wydatki te możemy odliczyć od podatku?

Tak, zgodnie z przepisami dotyczącymi ulgi rehabilitacyjnej można odliczać wydatki na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Jeśli więc zamiast wanny został zamontowany brodzik wraz z siedziskiem i odpowiednimi uchwytami czy zamontowane zostały szersze drzwi lub inne urządzenia, ułatwiające osobie na wózku funkcjonowanie, to takie wydatki można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

Jeśli natomiast równocześnie wymieniona została glazura w całej łazience, oświetlenie itp. to tych wydatków już odliczyć nie można. Można jedynie odliczyć te wydatki, które są związane z adaptacją czy dostosowaniem mieszkania do potrzeb osoby z niepełnosprawnością. Wydatki należy udokumentować fakturami.

Pytanie 3. Turnus

Mam orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, w tym roku nie dostałem dofinansowania do turnusu rehabilitacyjnego. Udało mi się pojechać na turnus na własny koszt. Czy wydatki związane z wyjazdem na turnus mogę odliczyć w zeznaniu podatkowym?

Tak, osoba z niepełnosprawnością może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym – udokumentowaną stosowną fakturą, wystawioną w ośrodku wpisanym na listę miejsc organizujących turnusy rehabilitacyjne. Rejestr ośrodków mogących organizować turnusy rehabilitacyjne można znaleźć na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Z odliczenia można skorzystać także wówczas, gdy w całości koszty pobytu na turnusie poniosła osoba z niepełnosprawnością, gdy np. nie otrzymała dofinansowania. Odliczenie to dotyczy tylko osoby z niepełnosprawnością. Jeśli na turnus pojechała z opiekunem, nie można odliczyć kosztu jego pobytu na turnusie.

Pytanie 4. Leki

Jestem osobą z niepełnosprawnością. Muszę stosować bardzo dużo leków. Czy wydatki na leki mogę uwzględnić w rozliczeniu podatkowym?

Tak. Osoba z niepełnosprawnością może odliczyć wydatki poniesione na zakup leków. W tym przypadku odliczeniu podlegają wydatki w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w danym miesiącu a kwotą 100 zł.

Oznacza to, że jeśli np. w styczniu wydało się na zakup leków 90 zł, to za styczeń nie odliczy się zakupu leków. Natomiast jeśli w kolejnym miesiącu wyda się 180 zł, to można odliczyć 80 zł (180 zł - 100 zł = 80 zł).

Warunkiem skorzystania odliczenia jest posiadanie zaświadczenia, wydanego przez lekarza specjalistę, o konieczności stosowania leków na stałe lub czasowo. Nie ma ustalonego wzoru takiego zaświadczenia. Konieczne jest także posiadanie faktur z apteki, potwierdzających dokonanie zakupu.

Odliczenie dotyczy wyłącznie zakupu leków, a nie np. suplementów diety.

Pytanie 5. Opieka

Moja żona miała wylew i teraz leży. Musiałem kupić specjalne łóżko. Żoną opiekuje się wynajęta pielęgniarka. Czy możemy te wydatki odliczyć?

Jeśli Pańska żona posiada status osoby niepełnosprawnej, tj. posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, to może korzystać z odliczeń podatkowych w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej.

W jej ramach można m.in. odliczyć zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych, niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego. Jeśli zatem zostało kupione specjalistyczne łóżko (a nie zwykłe), to jego zakup można odliczyć. Konieczna jest faktura potwierdzająca dokonanie zakupu.

Można także odliczyć wydatki związane z opiekę pielęgniarską w domu nad osobą z niepełnosprawnością w okresie przewlekłej choroby, uniemożliwiającej poruszanie się, oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób z niepełnosprawnością, zaliczonych do I grupy inwalidztwa lub znacznego stopnia niepełnosprawności. Jeśli więc:

• żona posiada orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji lub stopień znaczny
• oraz posiada Pan faktury lub rachunki, potwierdzające wydatki związane z zapewnieniem opieki żonie

to wydatki poniesione na opiekę pielęgniarską mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

Jeśli dochody żony, np. emerytura, przekraczają kwotę 9120 zł, a rozliczacie się Państwo razem, wówczas faktury powinny być wystawione na osobę uprawnioną do ulgi.

Pytanie 6. ZUS

Jestem rencistką. Od lat to ZUS rozliczał mnie z fiskusem. Dowiedziałam się, że jako osoba niepełnosprawna mogę odliczać odpłatność za pobyt w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego czy zakup leków. Czy jeśli będę chciała skorzystać z tego odliczenia, to ZUS wciąż będzie mnie rozliczał?

Zgodnie z art. 34 ust. 7 i 8 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ZUS sporządza stosowny formularz PIT i przekazuje go świadczeniobiorcy do końca lutego każdego roku. Gdy emeryt lub rencista otrzyma z ZUS PIT-40A i poza emeryturą lub rentą wypłacaną z tego organu rentowego nie osiągał w roku podatkowym innego przychodu, który zgodnie z ustawą podatkową podlega opodatkowaniu PIT, to nie ma obowiązku składania w urzędzie skarbowym dodatkowego zeznania podatkowego.

Natomiast podatnik, który otrzymał roczne obliczenie podatku i zamierza:

• opodatkować swoje dochody łącznie z dochodami małżonka lub w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci,
• korzystać z przysługujących mu odliczeń od dochodu lub od podatku,
• korzystać ze zmniejszenia podatku dochodowego w związku z dokonaniem darowizny pieniężnej na rzecz organizacji pożytku publicznego

jest zobowiązany na zasadach ogólnych złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe do 30 kwietnia.

Ponieważ chciałaby Pani skorzystać z odliczeń w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej, musi Pani samodzielnie złożyć w urzędzie skarbowym rozliczenie podatkowe na odpowiednim formularzu.

Pytanie 7. Kolonie

Jestem osobą niepełnosprawną, mamą dwójki dzieci. Moje dzieci są sprawne (nie mają żadnego orzeczenia). Dowiedziałam się, że mogę w rozliczeniu podatkowym uwzględnić wydatki związane z wyjazdem na letnie kolonie. Czy to prawda?

Tak. Zgodnie z przepisami można odliczyć wydatki poniesione na kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością oraz dzieci osób niepełnosprawnych (o ile dzieci te nie ukończyły 25. roku życia).

Konieczne jest udokumentowanie wydatku fakturą, a na żądanie urzędu skarbowego przedstawienie dokumentów potwierdzających pokrewieństwo, np. akty urodzenia.

Pytanie 8. Faktury

Mam niepełnosprawnego dorosłego syna. Dowiedziałem się, że jeśli mam na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, to mogę odliczyć wydatki związane z rehabilitacją syna oraz zakupem leków. Na kogo mają być wystawione faktury – na mnie czy na syna?

Z odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej skorzystać może osoba z niepełnosprawnością lub podatnik, na którego utrzymaniu pozostają następujące osoby z niepełnosprawnością:

• współmałżonek,
• dzieci własne i przysposobione,
• dzieci obce, przyjęte na wychowanie,
• pasierbowie,
• rodzice,
• rodzice współmałżonka,
• rodzeństwo,
• ojczym,
• macocha,
• zięciowie,
• synowe

jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób z niepełnosprawnością nie przekraczają kwoty 9120 zł.

Jeśli zatem roczny dochód Pańskiego syna nie przekroczył ww. kwoty, może Pan wydatki poniesione na zakup leków i rehabilitację uwzględnić w rozliczeniu podatkowym. W takim wypadku faktury powinny być wystawione na osobę dokonującą odliczeń, tj. na Pana.

Pytanie 9. Pieluchomajtki

Jestem osobą niepełnosprawną, przewlekle chorą, często muszę korzystać z prywatnych konsultacji lekarskich oraz kupować pieluchomajtki. Czy te wydatki mogę odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej?

Niestety, w ramach ulgi rehabilitacyjnie nie ma możliwości odliczania wydatków, ponoszonych na zakup pieluchomajtek czy konsultacji lekarskich.

Pytanie 10. Interpretacja

Jestem osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym. W związku z moją chorobą w moim domu musiałam wykonać remont, bym mogła samodzielnie funkcjonować. Koszty inwestycji były bardzo duże. Uzyskałam informacje z prasy, że mogę te koszty odliczyć w moim zeznaniu podatkowym. Tymczasem pracownicy urzędu skarbowego udzielili mi zupełnie innych informacji. Do jakiej instytucji mogę się zgłosić, aby dowiedzieć się, kto ma rację?

Informacje na temat rozliczeń podatkowych, w tym także ulgi rehabilitacyjnej, można znaleźć w urzędach skarbowych lub na stronie Ministerstwa Finansów. Pojawiają się one w prasie, na rozmaitych stronach internetowych, informacje o rozliczaniu ulgi rehabilitacyjnej można także znaleźć na naszym portalu.

Są jednak sytuacje, gdy podatnik, tak jak w Pani przypadku, uzyskuje sprzeczne informacje. Warto wówczas zasięgnąć informacji w Krajowej Informacji Podatkowej.

Inną możliwością jest wystąpienie do Ministerstwa Finansów o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są przez dyrektora Izby Skarbowej w imieniu ministra finansów.

Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może złożyć każdy zainteresowany. Można wystąpić o jej wydanie, jeżeli ma się wątpliwości co do zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, które mogą rodzić określone konsekwencje w sferze prawa podatkowego. Wnioski można składać osobiście w siedzibie właściwego dyrektora Izby Skarbowej lub wysłać je pocztą. Opłata za wydanie interpretacji wynosi 40 zł.

Zgodnie z ordynacją podatkową interpretację indywidualną wydaje się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Do trzymiesięcznego terminu nie są wliczane terminy, konieczne do dokonania określonych czynności, np. wezwania do uzupełnienia.

Jeżeli podatnik zastosuje się do korzystnej dla siebie interpretacji, a organ podatkowy nie uwzględni jej w swoim rozstrzygnięciu, to:

• podatnik nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karno-skarbowej,
• podatnik nie będzie miał naliczonych odsetek za zwłokę,
• podatnik zostanie zwolniony z obowiązku zapłaty podatku, jeżeli zobowiązanie nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się do interpretacji indywidualnej, a skutki podatkowe związane ze zdarzeniem miały miejsce po doręczeniu interpretacji.

Uwaga: ochrona obejmuje skutki podatkowe zdarzeń mających miejsce do końca okresu rozliczeniowego, w którym doręczono rozstrzygnięcie zmieniające lub uchylające interpretację.