Ministerstwo Zdrowia zapowiada poszerzenie listy bezpłatnych leków dla seniorów o nową szczepionkę

- Mam nadzieję, że na początku przyszłego roku, w pierwszym kwartale, będziemy mogli zakomunikować nową pozycję, która będzie dla seniorów dostępna właśnie bezpłatnie – zapowiedziała Paulina Sosin-Ziarkiewicz, zastępca Dyrektora Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji w Ministerstwie Zdrowia podczas panelu poświęconego szczepieniom seniorów na Forum Rynku Zdrowia 2024. Odniosła się w ten sposób do postulatów ekspertów i pacjentów o poszerzenie listy „S” o kolejne szczepienia.

Szczepienia seniorów to temat, który od pewnego czasu jest jednym z często wracających w debacie publicznej. Kilka miesięcy temu na stronie szczepienia.info opublikowane zostały kalendarze szczepień dorosłych, w tym kalendarz szczepień osób starszych, zrealizowane w ramach Narodowego Programu Zdrowia. Temat szczepień seniorów pojawił się także na Forum Rynku Zdrowia 2024.

Choroby zakaźne - zagrożenie dla seniorów

Jak podkreślał prof. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych, zwracał uwagę, że choroby zakaźne stanowią szczególne zagrożenie właśnie dla osób starszych i grozi m.in. utratą autonomii. Jak mówił, mniej więcej co 4. pacjent w podeszłym wieku w przypadku ciężkiej grypy rozwija zespoły otępienne.

- Gdybym miał wymienić główne szczepienia dla seniorów: sezonowe COVID 19 i grypa. Niesezonowe to szczepienie pneumokokowe, raz w życiu lub 2 razy w życiu, to zależy od kontekstu, RSV, półpasiec i krztusiec. Co najmniej te 5 szczepień w kontekście zakażeń układu bardzo bym rekomendował. Tu nie bez przyczyny mówię o półpaścu, bo on ma bardzo silne przełożenie na funkcje poznawcze – powiedział.

Do problemu zakażenia półpaścem odniosła się także Brygida Kwiatkowska, konsultant krajowy w dziedzinie reumatologii, zwracając uwagę, że leczenie reumatologiczne powoduje zwiększone ryzyko reaktywacja wirusa półpaśca.

- Jest to grupa, która nie dosyć, że jest bardziej narażona na ryzyko reaktywacji to jeszcze gorzej przechorowuje i bardzo często ta neuralgia popółpaścowa również dokłada się do zespołów bólowych, które chory już i tak ma w wyniku chorób reumatycznych – powiedziała.

Szczepienia ochronna dla seniorów 

Sposobem zapobiegania chorobom zakaźnym są szczepienia ochronne. Jak wynika z wypowiedzi ekspertów oraz przedstawiciela Fundacji SeniorApp, która zajmuje się opieką nad osobami starszymi, a także badaniem ich potrzeb, istnieją pewne bariery, które ograniczają korzystanie ze szczepień. Są to m.in. koszty. – Senior nie wyda dzisiaj 200, 300 czy 500 zł na szczepionkę. Nie wyda – podkreślił Przemysław Mroczek. Zwrócił również uwagę na inne bariery, czyli długą ścieżkę pacjenta oraz dostęp fizyczny do szczepień.

O możliwym rozwiązaniu w tym zakresie mówił dr Paweł Grzesiowski, Główny Inspektor Sanitarny:

- Mamy teraz szczepienia od 3 dni czy 4 dla ciężarnych i mamy te szczepienia w systemie który dokładnie kopiuje to co mamy w PSO, czyli szczepionka zakupiona w przetargu centralnym, sanepidy dystrybuują, POZ szczepi. Czy może być prościej? Tak chcielibyśmy, żeby to wyglądało, jeśli chodzi o dorosłych, bo to lekarz rodzinny ma w swoim kontrakcie z pacjentem opiekę profilaktyczną. Naszym zadaniem jest dostarczyć mu szczepionki w sensie takim, żeby mógł zaszczepić w każdym momencie osobę, którą zakwalifikuje do szczepienia – powiedział.O

Szczepienia w aptekach i Domach Opieki Społecznej

W kontekście dostępności do szczepień, dr Mikołaj Konstanty, wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej zwrócił uwagę na rolę aptek w systemie i możliwość szerszego wykorzystania farmaceutów. Zaproponował ponadto, aby rozważyć rozwiązania, które pozwoliłyby wyjść farmaceutom z aptek i szczepić np. w Domach Pomocy Społecznej.

Jak podkreślali uczestnicy dyskusji, szczepienia należy postrzegać jako inwestycję, nie zaś koszt.

- Senior, który cierpi na chorobę zakaźną, której można było zapobiec stanowi obciążenie nie tylko dla POZ, ale także dla wielu specjalistów, ze względu na ciężkie przebiegi czy powikłania. A często taki senior jest hospitalizowany, co jest najdroższe – zwrócił uwagę prof. Marcin Czech.

Dlatego konieczne jest ograniczanie barier ekonomicznych, organizacyjnych i prawnych utrudniających dostęp do szczepień.

Więcej bezpłatnych szczepień dla seniorów

W trakcie debaty eksperci proponowali m.in. rozszerzenie listy bezpłatnych leków dla seniorów o kolejne szczepienia. Reprezentująca Ministerstwo Zdrowia Paulina Sosin-Ziarkiewicz zastępca dyrektora Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji, zapowiedziała stosowne prace w tym kierunku.

- Jeśli chodzi o plany poszerzenia listy S, tych dla pacjentów w wieku plus 65, w tym roku nie ma planów żeby poszerzyć tę listę o szczepienia dla seniorów. Ale mam nadzieję, że jednak na początku przyszłego roku, w pierwszym kwartale, będziemy mogli zakomunikować nową pozycję, która będzie dla seniorów dostępna właśnie bezpłatnie – powiedziała. Zapowiedziała również, że Ministerstwo zaproponowało przepis, umożliwiający wystawianie farmaceutom recept na szczepionki refundowane.

Panel „Senior pod parasolem szczepień – czas zburzyć bariery” został zorganizowany w ramach Forum Rynku Zdrowia 2024. Udział w dyskusji wzięli prof. Adam Antczak przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych, prof. Marcin Czech, prezes Polskiego Towarzystwa Farmakoekonomicznego, dr Paweł Grzesiowski Główny Inspektor Sanitarny, dr Mikołaj Konstanty wiceprezes Naczelnej Izby Aptekarskiej, prof. Brygida Kwiatkowska konsultant krajowy w dziedzinie reumatologii, Przemysław Mroczek prezes zarządu Fundacji SeniorApp i Paulina Sosin-Ziarkiewicz zastępca dyrektora Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji w Ministerstwie Zdrowia.