Aktywny Rodzic a Rodzinny Kapitał Opiekuńczy: ZUS zapewnia o ciągłości wypłaty świadczeń w okresie przejściowym

Co należy zrobić w sytuacji, gdy rodzic miał przyznane prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego (RKO) i złożył wniosek o jedno ze świadczeń z programu Aktywny Rodzic. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia.

Tylko jedno świadczenie

Program Aktywny Rodzic oferuje trzy świadczenia dla rodziców dzieci w wieku od 12. do 35. miesiąca życia czyli Aktywnie w domu (zastępuje rodzinny kapitał opiekuńczy), Aktywnie w żłobku (zastępuje dofinansowanie żłobkowe) oraz Aktywni rodzice w pracy.

- Chcemy, żeby rodzice, którzy uzyskali prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego i złożyli wniosek o jedno ze świadczeń z programu Aktywny Rodzic, mieli gwarancję ciągłości wypłat. Dlatego będą otrzymywać pieniądze z rodzinnego kapitału opiekuńczego do momentu przyznania nowego świadczenia. Ponieważ wykluczone jest pobieranie dwóch świadczeń za ten sam miesiąc, rodzinny kapitał opiekuńczy wypłacony za miesiące, w których przyznano świadczenie Aktywnie w żłobku, Aktywnie w domu lub Aktywni rodzice w pracy, będzie musiał być rozliczony z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych – wyjaśnia Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Już w sierpniu tego roku ZUS za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE) przeprowadził akcję informującą wszystkich klientów pobierających rodzinny kapitał opiekuńczy (RKO), że nie jest możliwe łączenie tego świadczenia z programem Aktywny Rodzic. Po przyznaniu prawa do któregoś z trzech nowych świadczeń ZUS wydaje decyzję o uchyleniu prawa do RKO oraz o konieczności rozliczenia świadczenia wypłaconego w trakcie rozpatrywania wniosku.

Przykład: Rodzic ma przyznane prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego na dziecko od kwietnia 2024 r. do marca 2025 r. ZUS przekazuje rodzicowi pieniądze w wysokości 1 tys. zł 4. dnia każdego miesiąca. W październiku br. rodzic złożył wniosek o świadczenie Aktywni rodzice w pracy. W listopadzie ZUS przyznał prawo do tego świadczenia od października i wypłacił je pod koniec listopada za październik. Świadczenia z programu Aktywny rodzic są wypłacane w danym miesiącu za miesiąc poprzedni, dlatego następna płatność, czyli za listopad będzie zrealizowana na koniec grudnia. Zatem aby zapewnić ciągłość wypłat, w trakcie rozpatrywania wniosku o nowe świadczenie, ZUS wypłacił rodzicowi RKO w dniach 4 października i 4 listopada. Gdy ZUS przyzna świadczenie z programu Aktywny Rodzic uchyli prawo do RKO, ponieważ nie można pobierać dwóch świadczeń za ten sam okres. RKO, jako świadczenie niższe, zostało rozliczone w ZUS-ie za okres, na który przyznano wyższe świadczenie z nowego programu.

Nadpłacone świadczenia - rozliczenie

W dniach 4-5 grudnia br. rodzice otrzymali na PUE ZUS informację o przyznaniu prawa do świadczeń z programu Aktywny Rodzic, a także decyzję o uchyleniu prawa do rodzinnego kapitału opiekuńczego oraz o możliwych sposobach rozliczenia nadpłaconego świadczenia RKO. Uchylenie prawa do RKO dotyczyło około 42 tysięcy dzieci w całym kraju i było rezultatem przyznania od października 2024 r. prawa do jednego ze świadczeń z programu Aktywny Rodzic.

- Rodzice mogą rozliczyć nadpłaconą kwotę z ZUS-em, wpłacając ją na rachunek Zakładu, z którego ZUS przekazał pieniądze. W tytule przelewu należy wprowadzić dane, które były w tytule przelewu otrzymanego z ZUS z kwotą rodzinnego kapitału opiekuńczego. Są to imię i nazwisko dziecka, numer sprawy widoczny w przelewie przychodzącym oraz informacja, za jaki okres i jakie świadczenie pieniądze są zwracane. Możliwe jest też uregulowanie należności w ratach – tłumaczy Sebastian Szczurek z opolskiego ZUS-u.

Zakład zastrzega, że może także potrącać nadpłatę z bieżących świadczeń dla rodzin, takich jak świadczenie wychowawcze 800+ czy świadczenie przyznane w ramach programu Aktywny Rodzic. Warto jednak wcześniej uzgodnić z ZUS-em wysokość miesięcznych rat dotyczących tych potrąceń. Klienci mogą poinformować ZUS o preferowanym sposobie rozliczenia, korzystając z formularza POG dostępnego na Platformie Usług Elektronicznych PUE/eZUS.

Postępowania wyjaśniające

Jeśli w sprawie wniosku o świadczenie Aktywny Rodzic nadal trwa postępowanie wyjaśniające, ZUS będzie wypłacał RKO przez cały ten okres, aby zapewnić ciągłość wypłat, aż do momentu przyznania świadczenia z nowego programu. Dopiero po przyznaniu nowego świadczenia ZUS wyda decyzję o uchyleniu prawa do RKO oraz o konieczności rozliczenia z Zakładem kwoty RKO wypłaconej w trakcie rozpatrywania wniosku. Jeśli rodzic nie chce zwracać zbyt dużych kwot nadpłaconych świadczeń, może zrezygnować z dalszego pobierania RKO. W takiej sytuacji należy poinformować ZUS o tej decyzji, składając formularz POG przez PUE/eZUS. Najlepiej zrobić to na 7 dni przed terminem, w którym rodzic regularnie otrzymywał RKO na swój rachunek bankowy.