Z protezą lub bez

U osób z niewykształconymi lub amputowanymi kończynami, używających protez lub nie, ograniczona sprawność ujawnia się w ruchu albo wtedy, gdy do wykonania pewnych czynności potrzebne są dodatkowe przedmioty. Przystosowanie stanowiska dla nich polega przede wszystkim na zapewnieniu maksymalnego bezpieczeństwa i komfortu pracy.

Wiele osób z protezami kończyn jest w pełni samodzielnych i aktywnych. I to warto wykorzystać.

Jakie oferty nie dla nich?

Osoby po amputacjach zwykle nie są zatrudniane przy pracach na wysokościach, wymagających pełnej sprawności ruchowej, długiego stania albo dźwigania ciężarów. Wskazane byłyby dla nich zajęcia biurowo-komputerowe, oraz takie, które nie wymagają dużej kombinacji ruchów albo wręcz ograniczają się do gestów: „włącz - wyłącz".

Stwierdzenie to jest jednak krzywdzące. Pracują bowiem nie tylko za biurkiem, ale prowadzą pojazdy (od samochodów ciężarowych po wózki widłowe) i wykonują wiele czynności fizycznych, a w pracy nie potrzebują wcale albo tylko niewielkich udogodnień.

Kogo zapytać o zdanie?

Nie istnieją szczegółowe wytyczne, jak powinno wyglądać modelowe stanowisko pracy dla osoby, która ma niewykształconą lub amputowaną kończynę. Przy tworzeniu takich stanowisk trzeba kierować się ogólnymi zasadami dotyczącymi warunków pracy dla wszystkich pracowników oraz opiniami:

1) lekarza medycyny pracy, który po zapoznaniu się z orzeczeniem o niepełnosprawności i zawartych tam wskazaniach do zatrudnienia, stanem zdrowia i zakresem sprawności ruchowej oraz warunkami pracy na stanowisku zadecyduje, czy pracownik może być zatrudniony. Idealnie byłoby, gdyby lekarz miał wiedzę na temat rodzajów protez i ich funkcji oraz doświadczenia z pacjentami, którzy ich używają;

2) inspektora pracy, który po kontroli wyda opinię o przystosowaniu stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Przy ocenie takiego stanowiska inspektor na pewno sprawdzi:
- dokumenty pracownicze (m.in. orzeczenie o niepełnosprawności, zaświadczenie lekarza medycyny pracy o braku przeciwwskazań do wykonywania danej czynności) oraz techniczne (m.in. pomiary ochrony przeciwporażeniowej, natężenia światła i wymiany powietrza)
- zniesienie barier architektonicznych w budynkach i pomieszczeniach firmy
- urządzenia i elementy wyposażenia: czy spełniają wymagania bhp i normy techniczne
- układ ergonomiczny stanowiska - czy uwzględniono indywidualne potrzeby i możliwości pracownika m.in. w zakresie rodzaju, precyzji i zakresu ruchów, ich szybkości i powtarzalności, wykorzystywanej siły i postawy ciała; czy maszyny obsługiwane przez pracownika zostały zmodyfikowane (o ile wymagały zmian), czy zostały usunięte elementy przeszkadzające w pracy, a zostały wprowadzone (w optymalnym ułożeniu w przestrzeni) przedmioty i urządzenia ułatwiające pracę; czy stanowisko zapewnia pracownikowi samodzielność; czy nie wpływa negatywnie na jego zdrowie?

3) samego pracownika, który najlepiej wie, czy usprawnienia są mu niezbędne, a jeśli tak, to jakie powinny być.

Konsultacja: mgr inż. Józef Pijołek, starszy inspektor, Okręgowy Inspektorat Pracy w Warszawie.

*****

Artykuł powstał w ramach projektu "Integracja - Praca. Wydawnicza kampania informacyjno-promocyjna"
współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich.