800 lub 1200 zł dla opiekunów. Ministerstwo zaprezentowało projekt ustawy

Jedno świadczenie pielęgnacyjne, choć w różnych kwotach, kryterium dochodowe w wysokości 1000 zł, zachowanie praw nabytych – to najważniejsze zapisy projektu Ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw, który 13 marca 2015 r. został opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Projekt ustawy ma służyć wykonaniu wyroków Trybunału Konstytucyjnego z 21 października i 18 listopada 2014 r. Trybunał orzekł m.in. zgodność z Konstytucją kryterium dochodowego w przypadku specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz niekonstytucyjność dotychczasowego dzielenia opiekunów osób niesamodzielnych na tych, którzy opiekują się dziećmi i tych, których podopieczni stali się niesamodzielni jako dorośli. W myśl wyroków, Ministerstwo Pracy przedstawiło projekt wprowadzenia jednego świadczenia pielęgnacyjnego dla obydwu tych grup.

Jedno świadczenie, różne kwoty

Obecnie o świadczenie pielęgnacyjne (miesięcznie 1200 zł, od 2016 r. – 1300 zł) mogą ubiegać się osoby, które nie podejmują zatrudnienia lub rezygnują z niego, by opiekować się członkiem rodziny, którego niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 18. lub 25. roku życia. Reszta opiekunów może pobierać specjalny zasiłek opiekuńczy (520 zł miesięcznie). Świadczenie pielęgnacyjne nie jest obwarowane kryterium dochodowym, natomiast specjalny zasiłek opiekuńczy już tak – to 664 zł miesięcznie na osobę w rodzinie.

W projekcie ustawy czytamy, że świadczenie pielęgnacyjne przysługiwać będzie wszystkim osobom, które nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Różna będzie natomiast wysokość tego świadczenia, w zależności od wieku podopiecznego. Jeśli ma mniej niż 18 lat (lub 25 gdy się uczy), kwota świadczenia to 1200 zł (1300 zł od przyszłego roku). W przypadku osób starszych świadczenie pielęgnacyjne przysługiwać będzie w kwocie 800 zł.

Nowe świadczenie pielęgnacyjne proponowane jest także dla osób, które pobierają emeryturę czy rentę. Przysługiwać im będzie w wysokości różnicy pomiędzy kwotą świadczenia pielęgnacyjnego a kwotą pobieranej emerytury czy renty.

Od 2017 r. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego podlegać ma corocznej waloryzacji. No i w końcu, co być może najważniejsze, przyznawanie tego świadczenia będzie obwarowane kryterium dochodowym w wysokości 1000 zł na członka rodziny.

Zachowane prawa nabyte

Te rozwiązania, zasygnalizowane na początku lutego, spotkały się ze zdecydowanym protestem części opiekunów dzieci z niepełnosprawnością, którzy obawiali się utraty praw zdobytych przez nich podczas zeszłorocznego protestu.

Wbrew ich obawom, projekt zakłada jednak poszanowanie praw nabytych i osoby pobierające świadczenie wedle obecnych przepisów będą je pobierać dalej w obecnej formie (bez kryterium dochodowego i wiekowego), nawet jeśli ich podopieczny będzie się musiał na nowo orzekać.

Obowiązujący obecnie specjalny zasiłek opiekuńczy zostanie więc zastąpiony świadczeniem pielęgnacyjnym. Jak podkreśla ustawodawca, będzie to podwójnie korzystne. Po pierwsze, zamiast 520 zł opiekunowie osób dorosłych otrzymają 800 zł, po drugie zaś wzrośnie kryterium dochodowe – z 664 zł do 1000 zł.

Dodatkowo projektowana ustawa przewiduje możliwość uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych przez osoby uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, które utraciły te świadczenia np. na skutek śmierci podopiecznego.

Zgłoś uwagi

Zmiany miałyby wejść w życie 1 lipca 2015 r. Twórcy projektu ustawy są zdania, że nowe przepisy dotyczyć będą w tym roku 255,8 tys. pobierających świadczenie pielęgnacyjne i zasiłek dla opiekuna, liczba ta wzrośnie w przyszłym roku do 277,9 tys. osób, natomiast w perspektywie roku 2025 – do 289,3 tys. Jeśli zmiany uda się wprowadzić, w pierwszym roku wsparcie opiekunów w postaci świadczenia pielęgnacyjnego zamknie się w kwocie ponad 2,7 mld zł. W 2016 r. będzie to kwota ponad 3,3 mld zł, natomiast rok później – ponad 3,45 mld zł.

Projekt został skierowany do konsultacji publicznych, które potrwają do 3 kwietnia br. Można się z nim zapoznać na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Uwagi można przesłać na adres Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa lub na e-mail: info@mpips.gov.pl