Zwiedzanie Zielonej Góry - wskazówki dla osób z niepełnosprawnością

Konkatedra pw. św. Jadwigi

Jest najstarszym zabytkiem architektonicznym w mieście, datowanym na 2 poł. XIV w. Mimo wielokrotnych przebudów po niszczących pożarach i katastrofie spowodowanej zawaleniem wieży (1776 r.), zachowała styl gotycki. Wieża z 1780 r., podwyższona w 1832 r., klasycystyczna. Świątynia ma układ halowy, trójnawowy, z wyodrębnionym prezbiterium. Znajdują się tu m.in.: neogotyckie ołtarze, późnogotyckie rzeźby, św. Jadwigi i Anny Samotrzeć, barokowy chór oraz szereg kamiennych płyt epitafijnych.  W nawie południowej można zobaczyć rysunek na tynku z wyobrażeniem świątyni Grobu Chrystusa w Jerozolimie (pocz. XVI w.). Sąsiadujący z konkatedrą dom parafialny to dawna szkoła katolicka.

Wejście główne do Konkatedry znajduje się na placu Biskupa Wilhelma Pluty. Nie jest ono dostępne dla osób poruszających się na wózkach. W wejściu znajduje się wysoki ok. 20 cm dwuspadzisty próg, który również utrudnia wejście osobom z innymi dysfunkcjami narządu ruchu. Uwaga osoby wysokie - wejście jest dość niskie.

Dalej między (holem, a wejściem do sali głównej) bardzo wysoki, wykonany z ciemnego marmuru - nieoznakowany schodek - brak przy nim poręczy, na których można się wesprzeć. Wnętrze świątyni dostępne, dobrze doświetlone można podjechać pod sam ołtarz.

Wejście przystosowane: od strony wschodniej, czyli od strony biura parafialnego (ulica Adama Mickiewicza). Wejście to jednak często bywa zamknięte i trzeba prosić o ich otwarcie osoby mieszkające w budynku parafialnym znajdującym się na wprost wejścia. Uwaga -zabytkowe drzwi dość ciężko się otwierają.

Kościół pw. M.B. Częstochowskiej

Zbudowany w latach 1746–1748, jako zbór ewangelicki, staraniem ówczesnego burmistrza W.B. Kaufmanna. Kościół wzniesiono w konstrukcji szachulcowej na planie krzyża greckiego. Murowaną wieżę dostawiono w 1828 r. Od 1946 r. świątynia służy parafii katolickiej. Ze skromną architekturą zewnętrzną kontrastuje bogate wyposażenie wnętrza, opiętego 3-kondygnacyjnymi balkonami. Znajdują się tu m. in. barokowy ołtarz główny, ufundowany przez zielonogórskich sukienników, barokowa ambona fundacji młynarza z Krępy, kamienna rokokowa chrzcielnica (1755 r.) oraz szereg rzeźbionych płyt epitafijnych z XVIII w. Obraz w ołtarzu głównym jest kopią wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej – patronki Polski.

Wejście główne od ulicy Mickiewicza nie jest dostępne dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich.

Lepsze wejście do kościoła od ulicy Mariackiej - jest tu jeden długi schodek i nie oznakowany dość wysoki próg. Wnętrze kościoła jest dostępne, choć dość słabo oświetlone.

Zielonogórski Deptak (odcinek al. Niepodległości i ul. Żeromskiego)

Przy zielonogórskim deptaku mieszczą się kawiarenki, sklepy, muzeum, teatr, galerie, szkoła muzyczna. Latem przy kawiarniach wyrastają ogródki letnie, dzięki którym znikają bariery w dostępności do lokali, dając możliwość spożycia wszystkich serwowanych posiłków.

Po zielonogórskim deptaku poruszamy się swobodnie, chociaż przyległe do niego uliczki są często wybrukowane kamieniem lub po prostu nierówne.

Plac Pocztowy

Nazwa placu wzięła się od poczty, czynnej tutaj od XVIII w. Powstał on po 1487 r., kiedy zbudowano bramę Nową, otwierającą połączenie miasta z traktem kożuchowskim. Z racji towaru jakim tu handlowano, plac otrzymał nazwę Rynku Garncarskiego. W XIX w. w jego okolicach mieszkali najbogatsi zielonogórzanie. Znajdowały się tutaj dwa najstarsze hotele: „Pod Czarnym Orłem” (dawny „Pod Orłem” przy ul. Sikorskiego) i „Pod Trzema Wzgórzami” (dawny budynek drukarni). To w nich i w domu rodziny Försterów zatrzymywali się znakomici goście: przyszły prezydent Stanów Zjednoczonych John Quincy Adams, wielokrotnie król Prus Fryderyk Wilhelm III, król Saksonii Fryderyk August, carowie Aleksander I i Mikołaj I oraz wypędzony z Francji król Karol X. W budynku dawnej drukarni mieściła się redakcja i miejsce druku pierwszego zielonogórskiego tygodnika „Grünberger Wochenblatt” wydawanego przez Wilhelma Levysohna. Obecny budynek poczty powstał na miejscu starszego w latach 1869-71 (rozbudowany w 1916 r.). Z placu Pocztowego wychodzą m.in.: ulice Sikorskiego i Drzewna. Przy pierwszej z nich powstało w XVII w. przedmieście „Na Piasku”. Natomiast przy drugiej, na wydzielonym miejscu palono czarownice.

Znajduje się tu zabytkowy budynek Poczty (w pełni przystosowany), mała piekarnia (przy wejściu jeden schodek) i restauracje. Przy budynku, gdzie obecnie mieści się restauracja Winnica zachowało się, dzisiaj już bardzo zniszczone zabytkowe przejście prowadzące na ulicę Drzewną. Przy restauracji Ermitaż rośnie wiekowy kasztan, który niestety utrudnia swobodne wejście na wąski chodnik biegnący wzdłuż dawnych zakładów drukarskich. Znaczną część Placu Pocztowego zajmuje płatny parking dla samochodów osobowych, na którym są wyznaczone miejsca dla parkujących tutaj osób niepełnosprawnych. Niestety, na Placu Pocztowym większość krawężników obniżona jest tylko na oznakowanych przejściach dla pieszych.

Ratusz i Stary Rynek

Rynek stanowi centralny punkt miasta od XIII w. do dziś. Był przez stulecia głównym placem handlowym, przez który przebiegał też główny trakt komunikacyjny. Zanim w latach 60. XX w. wyłączono ze starego miasta ruch kołowy, na Rynku był postój dorożek, a później taksówek i autobusów. Domy wokół Rynku, posadowione na średniowiecznych działkach, pochodzą w większości z przełomu XIX i XX w. Bogactwem zdobień wyróżnia się kamienica „Pod Sową”. Ratusz, w swej głównej części z wieżą (54 m wys.), powstał w XV w., na co pokazuje odsłonięta spod tynku wnęka na fasadzie. Odbudowywany został po pożarach w 1582, 1627 i 1651 r. Obecną postać klasycystyczną otrzymał w wyniku przebudowy pod koniec XVIII w. Gotycko – barokowy charakter zachowała tylko wieża, zwieńczona wysmukłym hełmem, nieco przechylonym w wyniku wymiany elementów konstrukcyjnych jego podstawy w 1801 r.

W Ratuszu znajduje się Urząd Stanu Cywilnego, sala posiedzeń Rady Miasta, Biuro Rady Miasta, gabinet Prezydenta Miasta, Biuro Rzecznika Praw Konsumentów, Kronikarz Miasta, Fundacja Rewitalizacji Starówki, Sala Wspomnień prowadzona przez Pionierów Zielonej Góry oraz Miejski Ośrodek Informacji Europejskiej, Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków. W podziemiach Ratusza znajduje się pub Bachus. Na piętra możną dostać się windą. Przeszkodą jest jednak próg wejściowy, ciężkie drzwi wejściowe oraz 3 schody prowadzące do windy. Przeszkody mają zostać zniwelowane.

Od strony ulicy Kościelnej mieszczą się ogólnodostępne, dostosowane dla osób poruszających się na wózkach toalety miejskie.

Filharmonia Zielonogórska

Główny budynek o secesyjnej architekturze powstał w 1909 r. jako dom parafialny wspólnoty ewangelickiej. Po 1945 r. obiekt należał do parafii katolickiej, a w r. 1960 został zaadaptowany na potrzeby Zielonogórskiej Orkiestry Symfonicznej, przemianowanej w 1974 r. na Filharmonię. W 1982 r. patronem Filharmonii został polski kompozytor Tadeusz Baird (współtwórca festiwalu „Warszawska Jesień”). W marcu 1999 r. wmurowano kamień węgielny pod budowę nowej sali koncertowej (Międzynarodowego Centrum Muzycznego Wschód – Zachód). Uroczyste otwarcie Centrum miało miejsce 24 kwietnia 2004 r. W sezonie artystycznym 2005/2006 Filharmonia obchodziła jubileusz 50-lecia.

Wejście główne: od Placu Powstańców Wielkopolskich.

Budynek jest przystosowany. Znajdują się w nim dwie platformy, a także dostosowane toalety. Jednym z problemów mogą okazać się zbyt ciężko otwierające się drzwi. Osoby niepełnosprawne będą miały problem z dostaniem się do Sali Kameralnej, do której prowadzą 3 białe, nieoznakowane schody, przy których brak jest poręczy.

Muzeum Ziemi Lubuskiej

Muzeum mieści się w budynku dawnego starostwa, wzniesionym w 1889 roku. Zbiory liczą ponad 17 tys. pamiątek, a ich niewielka część pochodzi z niemieckiego Heimatmuseum z lat 20. XX w. Zgromadzono je w działach: historycznym, sztuki dawnej, sztuki współczesnej i winiarskim. Ten ostatni jest jedynym działem tego typu w Polsce. Od 19 maja 2006 r. nosi nazwę Muzeum Wina. W jego kolekcji znajdują się m. in. narzędzia i urządzenia do uprawy winorośli i produkcji wina, szkło użytkowe i artystyczne związane z tym trunkiem, a także wyroby z cyny i gliny. W 2007 r. otwarto nowy dział – Muzeum Tortur.

Wejście główne: do wejścia prowadzi podjazd dla osób niepełnosprawnych lub 8 schodów.

Niestety wnętrze muzeum nie jest dostosowane dla osób poruszających się na wózkach. Mogą one zwiedzić tylko niektóre ekspozycje (m.in. z Muzeum Wina) znajdujące się na parterze.

Biuro Wystaw Artystycznych

Wejście główne: obiekt jest dostępny dla osób niepełnosprawnych, bez schodów i nierówności. WC bez barier, choć problemem może być zabudowa umywalki utrudniająca dostęp do kranu z wodą.

Teatr Lubuski

Mieści się w budynku z 1931 r. zaprojektowanym przez berlińskiego architekta - Oskara Kaufmanna. Przed II wojną światową w kompleksie znajdował się teatr z salą kinową, bank i sala obrad rady miejskiej. Po 1945 roku w budynku działał teatr amatorski oraz kino. W 1950 r. z inicjatywy Wojewódzkiej Rady Narodowej powstał Państwowy Teatr Ziemi Lubuskiej. W 1964 r. nastąpiła zmiana nazwy na Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego.

Wejście główne: do drzwi prowadzi jeden schodek, drzwi ciężkie, jednak przed spektaklem są szeroko otwierane. Sala widowiskowa dostępna, natomiast na balkony można wejść tylko po schodach. Toaleta nie jest dostosowana dla osób z dysfunkcją narządu ruchu.

Wzgórze Winne i Palmiarnia

Kawiarnia - Palmiarnia powstała w 1961 r. Dostawiono ją do domku winiarskiego z 1818 r. wzniesionego przez Augusta Gremplera, założyciela winiarni i wytwórni szampana. Obecnie w Palmiarni mieści się restauracja pośród tropikalnej roślinności. To niezwykłe miejsce przyciąga zarówno zielonogórzan, jak i turystów z całego świata. W 2007 r. rozpoczęto gruntowną przebudowę obiektu. W otoczeniu Palmiarni znajduje się odtworzona winnica, nawiązująca do dawnych rozległych plantacji, pokrywających wszystkie stoki podmiejskie. Tuż pod pobliską rzeźbą chłopca ze źrebięciem (autorstwa rzeźbiarza Thoraka), znajduje się geograficzny środek Zielonej Góry.

Dojazd: istnieje możliwość dojechania samochodem na Wzgórze pod samą restaurację Palmiarnia, która znajduje się na szczycie Wzgórza Winnego ulicą Piaskową - obok hotelu Qubus lub ulicą Grzegorza Zarugiewicza położoną między parkingiem, a budynkiem urzędu Marszałkowskiego.

Dojście bez barier na Winne Wzgórze: Krótsza trasa prowadzi ze Starego Rynku ulicą Aleja Niepodległości przez ulicą Bankową, Bolesława Chrobrego do ulicy Podgórnej i na wysokości siedziby lubuskiego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia wąską, asfaltową uliczką.

Po Wzgórzu mogą poruszać się osoby na wózkach. Jednak obecnie nie każda z bocznych alejek będzie dla nich dostępna (schody). Główne alejki są dostępne i można się nimi dostać pod pomnik chłopca z konikiem i stanąć w samym środku Zielonej Góry.

Przygotowanie: Anna Ptak, Emilia Ptak, Elżbieta Smykał, Halina Woźnicka-Lech, Jarosław Wnorowski
Opracowanie: Halina Lech, Elżbieta Smykał, Jarosław Wnorowski, Hubert Małyszczyk
Zdjęcia: Jarosław Wnorowski, Hubert Małyszczyk