Ostra gra o duże pieniądze

1 października 2015 r. Senat przyjął bez zmian zaproponowaną przez Sejm nowelizację Ustawy o rehabilitacji, dotyczącą m.in. ograniczenia do 50 proc. ulg we wpłatach na PFRON. Jednak dyskusja wokół tych zmian nie ustała i staje się coraz gorętsza.

O tym, czego dotyczą dyskutowane ostatnio w Parlamencie zmiany w Ustawie o rehabilitacji pisaliśmy kilkakrotnie. Jeszcze raz pokrótce przypomnijmy.

O co chodzi z ulgami?

W tej chwili przepisy działają tak, że pracodawca, który osiąga 30-procentowy wskaźnik zatrudnienia osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz z umiarkowanym z tzw. schorzeniami specjalnymi (osoby niewidome, chorujące psychicznie, z niepełnosprawnością intelektualną, całościowymi zaburzeniami rozwojowymi, epilepsją), może udzielać ulg we wpłatach na PFRON swoim kontrahentom przy zakupie produkcji i usług.

Kontrahenci, którzy sami nie spełniają wymogu zatrudnienia 6 proc. osób z niepełnosprawnością, jeśli zatrudniają powyżej 25 pracowników, mogą wtedy część „kary” należnej PFRON z tego tytułu rozliczyć ulgami.

Obecnie taki pracodawca, który kupuje usługi od firmy spełniającej wskaźniki z art. 22 ustawy o rehabilitacji, obowiązkowo musi wpłacić do PFRON 20 proc. „kary”, zaś 80 proc. może rozliczyć ulgami. Wysokość ulg zależy od wielkości zakupu, przychodu firmy, liczby zatrudnionych osób z niepełnosprawnością oraz sumy ich wynagrodzeń. Ustawa o rehabilitacji określa algorytm, który dokładnie wylicza wartość ulgi, którą może otrzymać dany kontrahent. Nie może być ona wyższa niż wskaźnik wynagrodzeń osób ze znacznym i z umiarkowanym stopniem ze schorzeniami specjalnymi, zatrudnionych na etacie w firmie udzielającej ulgi.

Nowelizacja przyjęta przez Senat, która trafiła teraz do podpisu Prezydenta, ogranicza ulgi do 50 proc. sumy wpłat na PFRON. Wysokość ulgi będzie liczona od najniższej pensji krajowej, by móc łatwiej monitorować prawidłowość działania tego mechanizmu. Kara dla pracodawcy, który źle wyliczy kwotę wpłaty na PFRON, wyniesie trzykrotność różnicy między należnością Funduszu a kwotą, która do niego nie wpłynęła, ale nie będzie to więcej niż 30 proc. należnej ulgi. Celem wprowadzanych zmian, jak uzasadniał w Sejmie poseł Sławomir Piechota, przewodniczący Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, jest przede wszystkim zapewnienie stabilności finansowej Funduszu oraz zapobieganie nadużyciom.

Kandydat zawiadamia prokuraturę

„W dniu dzisiejszym, na podstawie danych z Portalu Watchdog PFRON, zapisu posiedzenia Komisji Polityki Społecznej z dnia 23 września 2015 r. oraz Krajowego Rejestru Sądowego, złożyłem zawiadomienie w Prokuraturze Okręgowej we Wrocławiu o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez Posła RP Sławomira Piechotę” – napisał 1 października 2015 r. na swoim profilu na Facebooku Damian Wojciech Dudała, kandydat do Sejmu z ramienia Nowoczesnej w okręgu wrocławskim.

Według Damiana Dudały, jak podało Radio Wrocław, zmiany uderzają w małe i średnie przedsiębiorstwa i mogą doprowadzić do zwolnień osób z niepełnosprawnością. Kandydat do Sejmu obciąża za to odpowiedzialnością posła Piechotę.

„To nie jest najmądrzejsza decyzja i naprawdę można zrobić dla pracowników z niepełnosprawnościami znacznie więcej. Myślę, że dałeś się niepotrzebnie podpuścić” – komentuje na Facebooku informację Damiana Dudały o zawiadomieniu do prokuratury Piotr Kowalski.

„Damianie, po pierwsze diagnoza zupełnie nie trafiona, a po drugie wykonanie w najgorszym możliwym stylu... Jesteś pierwszą i mam nadzieję ostatnią osobą, która wprowadza takie metody „dialogu” w sprawach osób niepełnosprawnych” – to głos w tej dyskusji Krzysztofa Pedy.

Zagrożenie dla osób ze schorzeniami specjalnymi?

Na stronie Platformy Integracji Osób Niepełnosprawnych (PION), w skład której wchodzi Stowarzyszenie EKON, Aba Service Sp. z o.o. i Fundacja Proximus, a której prezesem jest dr Marek Łukomski, można znaleźć apel o wysyłanie listów do prezydenta ws. obrony miejsc pracy osób z niepełnosprawnością. Według PION są one zagrożone zmianami art. 22, dotyczącymi udzielania ulg.

Dr Marek Łukomski na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny 23 września 2015 r. przestrzegał, że zmiany te negatywnie wpłyną na zatrudnienie osób z niepełnosprawnością ze schorzeniami specjalnymi.

- Poprawka obniżająca pułap ulg z 80 do 50 proc. spowoduje, że tych ulg, które są teraz na rynku, będzie mniej ok. 40 proc. – podkreślał. – To spowoduje u firm, które korzystają z ulg, że zostawią sobie tylko pewne firmy i usługi, np. sprzątanie i ochronę, a pozostałe ulgi będą im niepotrzebne.

Poseł Piechota: Kto zyskuje

„Firma EKON Pana Marka Łukomskiego w okresie od stycznia 2013 do lipca 2015 roku uzyskała pomoc finansowaną z budżetu PFRON w wysokości 76.010.372 zł, w tym dofinansowanie z PFRON do zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 38.750.375 zł oraz udzielone ulgi we wpłatach na PFRON (zwolnienie innych firm z wpłat na PFRON) w kwocie 37.259.997 zł. W tym samym czasie suma kosztów płacy w EKON wyniosła 63.024.407 zł. A zatem nadwyżka pomiędzy uzyskaną z środków budżetu PFRON pomocą a kosztami płacy wynosi 12.985.964 zł” – czytamy w oświadczeniu posła Sławomiry Piechoty, przysłanym naszej redakcji.

„Inna firma, z którą związany jest Pan Marek Łukomski „ABA – Service” sp. z o.o. w tym samym czasie uzyskała pomoc finansowaną z budżetu PFRON w wysokości 60.588.746 zł, w tym dofinansowanie do zatrudnienia osób niepełnosprawnych w kwocie 31.336.324 zł oraz udzielone ulgi we wpłatach na PFRON w kwocie 29.252.422 zł. W tym samym czasie suma kosztów płacy w „ABA – Service” wyniosła 50.147.786 zł. A zatem nadwyżka pomiędzy pomocą uzyskaną z budżetu PFRON a kosztami płacy wynosi 10.440.960 zł” – czytamy dalej.

Poseł Piechota podkreśla, że znajomość konkretnych kwot jest konieczna, aby dyskutować o problemie ulg, które zagrażają dalszemu funkcjonowaniu PFRON. Zaznacza, że w obu powyższych firmach przez ostatnie 2 lata i 7 miesięcy uzyskane wsparcie z PFRON przekroczyło koszty płac o ponad 23 miliony złotych. Dodatkowo firmy te czerpały dochód ze sprzedaży produktów i usług.

Są też inne koszty płac

Opinię na ten temat dra Marka Łukomskiego zamieścił serwis WatchDogPFRON.

„Informujemy Pana Posła, że Stowarzyszenie Niepełnosprawni dla Środowiska EKON jest przedsiębiorstwem społecznym, organizacją pozarządową non profit, w której średniomiesięczne zatrudnienie osób niepełnosprawnych w 2014 r. wynosiło 943 osoby (z czego 925 osób posiadało stopień znaczny i umiarkowany a 322 zaliczały się do tzw. grup specjalnych)” – czytamy w oświadczeniu.

Dr Łukomski podkreśla w nim, że ani złotówka z ponad 12 mln zł ulg przypisywanych Stowarzyszeniu nie wpłynęła do EKON, poza tym do kosztu samej pensji pracowników z niepełnosprawnością trzeba też dodać inne koszty ich płac, m.in. składki na ZUS, które w 2014 r. w Stowarzyszeniu EKON wyniosły niemal 27 mln zł.

„Z powyższych informacji wynika, że różnica między wynagrodzeniem wypłacanym osobom niepełnosprawnym a kwotą, która jest bilansem otrzymanego dofinansowania (...) wynosiła w 2014 roku w Stowarzyszeniu EKON minus 14 803 594 zł. Pieniądze te Stowarzyszenie musiało zarobić na otwartym rynku aby niepełnosprawni otrzymali swoje wynagrodzenie” – konkluduje dr Łukomski.

Ustabilizować budżet PFRON

Zdaniem posła Piechoty, podwójna pomoc, czyli dofinansowanie do zatrudnienia i udzielanie ulg, jest nieefektywna i zagraża funkcjonowaniu PFRON w niezmienionym kształcie.

„Szybko wzrasta kwota, która w wyniku zwolnień nie wpływa do PFRON: w roku 2013 było to 503,6 mln zł, w roku 2014 była to 614,2 mln zł, a w tym roku szacuje się, iż kwota zwolnień wyniesie prawie 740 mln zł (tylko w lipcu 2015 roku było to 62,3 mln zł!). Jednocześnie w okresie ostatnich dwóch lat średniomiesięczne zatrudnienie osób niepełnosprawnych w firmach sprzedawców, wystawiających informacje o udzieleniu ulgi spadło (!) z 96 tysięcy w roku 2013 do 92 tysięcy w 2015 r.” – pisze w oświadczeniu.

Poseł Piechota jeszcze raz podkreśla, że wprowadzana nowelizacja ma zapewnić PFRON stabilną zdolność do realizacji zadań ustawowych – dofinansowywania zatrudnienia osób z niepełnosprawnością, w tym także funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej i zakładów aktywności zawodowej, oraz wspierania działań na rzecz osób z niepełnosprawnością samorządów i organizacji pozarządowych. Ma także przeciwdziałać zjawiskom, ujawnianym w ostatnim czasie przez organy ścigania (sprawa Marcina Dubienieckiego), organy kontroli i media.

Sprzeczne z Konwencją

Przeciwnikiem art. 22 w całości jest także Jacek Zadrożny z Fundacji Vis Maior. Przypomina, że dyskusja o nim trwa od kilku lat i nie jest to temat nowy.

- To jest przepis, który powoduje koncentrację osób z niepełnosprawnością i utrzymuje się w przeciwnym nurcie do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, która mówi o zatrudnianiu na otwartym rynku pracy – mówi Jacek Zadrożny. – Drugi powód to efektywność – to rozwiązanie naprawdę bardzo słabo wpływa na zatrudnianie osób z niepełnosprawnością, gdyż gigantyczny wzrost kwot, które nie wpływają do PFRON z tytułu tego artykułu, nijak nie przekłada się na zatrudnianie osób z niepełnosprawnością.

Według niego ten przepis jest sprzeczny nie tylko z Konwencją, ale także z samą Ustawą o rehabilitacji.

- Sześcioprocentowy wskaźnik zatrudnienia nie musi być osiągany, bo wystarczy, że firma kupi sobie usługi gdzieś indziej i ma ulgi we wpłatach na Fundusz. To działa tak, jakby ktoś mógł spokojnie zanieczyszczać rzekę, bo wykupi obiady w firmie, która jest ekologiczna. Jeśli ten mechanizm nie ulegnie zmianie, to wywróci finanse PFRON może już w przyszłym roku, a za dwa lata na pewno – konkluduje.

Sprostowanie

W dn. 9.10.2015 r. otrzymaliśmy sprostowanie, które w całości publikujemy:

W trybie art. 31a ust. l ustawy z dnia 26 stycznia 1984 roku Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5 poz.24 z póżn.zm) Stowarzyszenie „Niepełnosprawni dla Środowiska EKON” wnosi o publikację sprostowania artykułu red. Beaty Rędziak „Ostra gra o duże pieniądze” - w części poświęconej wypowiedziom i oświadczeniu Posła Piechoty „Kto zyskuje”. Artykuł ukazał się na Państwa stronie w dniu 8 października 2015 r.

Kłamstwem jest przytaczana przez Państwa, za Posłem Piechotą, informacja jakoby Stowarzyszenie EKON w okresie od stycznia 2013 roku do lipca 2015 roku uzyskało pomoc finansową z budżetu PFRON w wysokości 76.010.372 zł.

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis, w związku z ustawą o rachunkowości, Stowarzyszenie EKON zobowiązane jest do składania rokrocznie do PFRON pełnych sprawozdań finansowych.

Zgodnie ze składanymi sprawozdaniami faktyczna pomoc finansowa otrzymana przez Stowarzyszenie EKON z budżetu PFRON wyniosła:

1. w 2013 r. do zatrudnionych 1108 osób – dofinansowanie w kwocie 18.471.194,56 zł,
2. w 2014 r. do zatrudnionych 902 osób – dofinansowanie w kwocie 14.735.167,34 zł,
3. do 07.2015 r. do zatrudnionych 856 osób – dofinansowanie w kwocie 7.184.463,86 zł.

Co łącznie do zatrudnienia 2.866 osób daje kwotę 40.390.825,76 zł.

Kwotę tę stanowią dofinansowania do kosztów płacy osób niepełnosprawnych (tzw. SOD), do otrzymywania, których uprawniony jest każdy pracodawca w Polsce zatrudniający osoby niepełnosprawne, który zwróci się do PFRON o taką pomoc i spełni określone w ustawie o rehabilitacji warunki.

Koszty płacy 2.866 osób niepełnosprawnych  w opisywanym okresie wyniosły 63.031.101,54 zł. przy 40.390.825,76 zł. dofinansowania. Czyli budżet PFRON dofinansował płace w Stowarzyszeniu EKON tylko w 64%.

A to oznacza, że nie było żadnej nadwyżki a Pan poseł Piechota kłamał twierdząc: „nadwyżka pomiędzy uzyskaną z środków budżetu PFRON pomocą a kosztami płacy wynosi 12.985.964 zł” – czytamy w oświadczeniu posła Sławomiry Piechoty, przysłanym naszej redakcji”.

Z poważaniem,
Marta Jabłońska
Przewodnicząca Zarządu
Stowarzyszenie EKON