Informator ZUS - Renta z tytułu niezdolności do pracy

Okres składkowy i nieskładkowy wymagany do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, czyli staż, uzależniony jest od wieku osoby, w którym powstała niezdolność do pracy, i wynosi od 1 roku – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat, do 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Osoby, których niezdolność do pracy powstała po ukończeniu 30 lat, muszą spełniać dodatkowy warunek, a mianowicie wymagany pięcioletni okres musi przypadać w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę lub dniem powstania niezdolności do pracy.

WAŻNE!

Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiet i 30 lat dla mężczyzn i jest całkowicie niezdolny do pracy – bez względu na to, czy posiada 5-letni okres składkowy i nieskładkowy w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy i bez względu na datę powstania tej niezdolności. Przy badaniu warunku udowodnienia co najmniej 25-letniego albo 30-letniego okresu, uwzględnia się wyłącznie okresy składkowe.

Wniosek może być zgłoszony za pomocą internetu przez elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS. Musi być opatrzony e-podpisem weryfikowanym przy użyciu kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP.

Do wniosku o przyznanie renty należy dołączyć:

• zaświadczenie o stanie zdrowia (formularz ZUS N-9) wydane przez lekarza prowadzącego leczenie osoby ubiegającej się o świadczenie,
• wywiad zawodowy (formularz ZUS N-10) – ankietę wypełnioną przez płatnika składek,
• kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6) lub formularz unijny E 207 PL w przypadku osób mających okresy ubezpieczenia w Polsce oraz okresy ubezpieczenia w innych państwach członkowskich UE/EFTA
• dokumenty potwierdzające przebyte okresy składkowe i nieskładkowe (np. świadectwa pracy, legitymację ubezpieczeniową),
• zaświadczenia pracodawcy o wysokości osiąganego wynagrodzenia (druk ZUS Rp-7) bądź legitymację ubezpieczeniową zawierającą odpowiednie wpisy,
• kartę wypadku w drodze do pracy lub z pracy, jeśli ubezpieczony zgłasza wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodawanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.

Druki potrzebne do wystąpienia z wnioskiem o ustalenie renty z tytułu niezdolności do pracy dostępne są nieodpłatnie w każdej jednostce organizacyjnej ZUS lub na stronie internetowej ZUS, pod adresem www.zus.pl.

Wniosek o rentę może być wycofany, nie później jednak niż do dnia uprawomocnienia się decyzji w sprawie renty (tj. w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia decyzji). Prośba o wycofanie wniosku jest skuteczna tylko wówczas, gdy została złożona na piśmie lub ustnie do protokołu.

Ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy następuje w formie decyzji organu rentowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.

Od decyzji organu rentowego przysługuje odwołanie – za pośrednictwem organu rentowego, który wydał decyzję – do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Odwołanie wnosi się na piśmie lub ustnie do protokołu w organie rentowym, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Postępowanie odwoławcze wolne jest od opłat. ZUS ma obowiązek wydać decyzję w sprawie renty w ciągu 30 dni od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności w sprawie.

9. Wypłata renty z tytułu niezdolności do pracy

Rentę z tytułu niezdolności do pracy wypłaca się za dany miesiąc kalendarzowy w tym miesiącu – w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin płatności świadczenia.

Renta może być przekazywana osobie uprawnionej za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania świadczeń, albo – na wniosek tej osoby – na jej rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

Osobie uprawnionej do renty zamieszkałej zagranicą renta może być wypłacana na jej rachunek bankowy w Polsce lub do rąk wskazanej osoby zamieszkałej w Polsce, względnie według zasad dotyczących wypłaty świadczeń, wynikających z umów międzynarodowych w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.

10. O czym osoby pobierające rentę z tytułu niezdolności do pracy powinny powiadomić ZUS?

Osoba pobierająca rentę z tytułu niezdolności do pracy zobowiązana jest powiadomić oddział ZUS, który wypłaca rentę, o:

• osiąganiu przychodu z tytułu zatrudnienia, służby lub innej pracy zarobkowej albo prowadzenia pozarolniczej działalności – w tym o przychodzie osiąganym za granicą , a także o jego wysokości,
• łącznej kwocie przychodu osiągniętego w roku kalendarzowym – w terminie do końca lutego następnego roku, przy czym – dla umożliwienia sprawdzenia, czy korzystniejsze jest rozliczenie roczne, czy miesięczne – wskazane jest wykazanie przychodów osiągniętych w kolejnych miesiącach roku,
• zgłoszeniu wniosku o emeryturę lub rentę do innego organu rentowego,
• pobieraniu emerytury lub renty z innego organu rentowego,
• zmianie miejsca zamieszkania, numeru rachunku w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej,
• innych okolicznościach powodujących zawieszenie prawa do renty.

---