Lublin

Lublin jest malowniczo położony na kilku wzgórzach, takich jak np. "górki czechowskie" czy "górki sławinkowskie", będące dziś dużymi dzielnicami miasta. Z tego też powodu przemieszczanie się na wózku inwalidzkim po terenie Lublina wymaga pomocy atletycznych asystentów lub dobrze naładowanych akumulatorów przy wózkach o takim napędzie.

Największe miasto leżące na wschód od Wisły nie posiada komunikacji lotniczej, dlatego też nie dysponując autem, można tu dotrzeć tradycyjnie - korzystając z transportu PKS czy PKP. Nie jest to jednak najłatwiejszy sposób w przypadku osób niepełnosprawnych, gdyż lubelskie dworce i tabor, jaki posiadają te instytucje, nie sprzyjają normalnemu podróżowaniu. Co prawda, oddano w ubiegłym roku do użytku część wyremontowanego i dostosowanego dworca kolejowego, ale w przypadku osób na wózkach inwalidzkich dostanie się do wnętrza budynku wymaga sporo czasu i pokonania dodatkowej drogi. Prowadzi ona przez sąsiedni budynek. Z poziomu placu zjeżdżamy wyciągiem przyschodowym obsługiwanym przez przeszkolonego pracownika do tunelu Gest tam przystosowany sanitariat), z wyjściami po schodach na poszczególne perony. Tylko na peron I i poziom dworca jest winda. Operacja trwa kilkanaście minut i wymaga dużo cierpliwości. Na dworcu nie ma podnośnika umożliwiającego pokonanie różnicy poziomów między peronem a wagonem.

Przejażdżka po mieście

Najdogodniej jest więc dojechać do Lublina własnym środkiem transportu. W mieście jest wyznaczonych wiele miejsc do parkowania dla pojazdów oznaczonych znaczkami inwalidzkimi. Zdarza się jednak dość często, szczególnie przed dużymi supermarketami zajmowanie tych miejsc przez osoby nieuprawnione. Poruszanie się po mieście ułatwia komunikacja autobusowa ( 224 autobusy, w tym 73 niskopodłogowe), trolejbusowa (79 pojazdów, w tym jeden niskopodłogowy) i transport specjalistyczny (7 mikrobusów).

Kultura i rekreacja

Spośród lubelskich teatrów dla osób na wózkach dostępny jest jedynie Teatr Muzyczny, zaś Teatr im. J. Osterwy posiada pętlę indukcyjną dla osób niedosłyszących. Także wybierając się do kina, osoba niepełnosprawna możliwość wyboru ma ograniczoną do zaledwie kilku obiektów. Jedynie kina "Bajka", "Studyjne", "Chatka Żaka", ,,Xlenus" i "Medyk" uznawane są za dostępne.
W mieście jest kilkanaście muzeów. Do ciekawszych dostępnych dla osób niepełnosprawnych należą: Muzeum Lubelskie na Zamku, Muzeum Wsi Lubelskiej (skansen).

Miejscem wypoczynku wielu lublinian jest Zalew Zemborzycki położony w niewielkiej odległości od miasta. W dwóch ośrodkach "Marina" i "Dąbrowa" są punkty małej gastronomii, pole namiotowe, wypożyczalnie sprzętu sportowego, piaszczyste plaże jak również zacienione leśne polany.
Szczegółowych informacji o miejscowych atrakcjach można zasięgnąć w Lubelskim Ośrodku Informacji Turystycznej. Biuro mieści się w zabytkowej kamienicy na Starym Mieście. Osoby na wózkach muszą się, niestety, liczyć z koniecznością pokonania niewielkich, dwustopniowych schodków prowadzących do wejścia.

Coś dla ciała

Osoby niepełnosprawne mogą przenocować jedynie w kilku hotelach: Domu Nauczyciela, Unii i Zajeździe pod Kasztanami i tam też mogą zjeść posiłek.
Gastronomia lubelska jest także mało przychylna, a tym samym mało dostępna dla inwalidów narządów ruchu. Stanowi to największy problem w okresie jesienno-zimowym. Latem na lubelskim deptaku, Starym Mieście czy nad Zalewem Zemborzyckim pojawia się mnóstwo kawiarenek i ogródków na wolnym powietrzu, w których można swobodnie posiedzieć, a także posilić się.
Spory problem w mieście stanowi znalezienie odpowiednio dostosowanej toalety. Jest to możliwe głównie na stacjach paliwowych, w dużych supermarketach i wzorowanych na zagraniczne punktach gastronomii, jak Burger King, McDonald's, Pizza Hut i in.
Większość siedzib nowo powstałych banków spełnia wymogi dostępności. Jednak obsługa bankomatów w przypadku osób na wózkach jest utrudniona, a niekiedy wręcz niemożliwa ze względu na zbyt wysoko umieszczone monitory.

Dostępne zabytki

W mieście jest wiele zabytków, które warto zobaczyć. Niestety, tylko część z nich jest dostępna.
Ratusz - zbudowany w latach 1827-28, klasycystyczny, wystawiony na murach spalonego wcześniej kościoła i klasztoru Karmelitów. Obecnie siedziba prezydenta miasta Lublina i władz miejskich - dostępny jedynie parter budynku.

Najstarszym obiektem na Zamku, jak i na całej Lubelszczyźnie jest powstała w połowie XIII wieku okrągła wieża. Z XIV wieku pochodzi kościół św. Trójcy, natomiast neogotyckie mury zamkowe wzniesiono w latach 1824-26. Do 1954 roku w zamku znajdowało się więzienie. Obecnie mieści się tu siedziba Muzeum Lubelskiego - dostępna jedynie część obiektu.
Stare Miasto to jedno z najpiękniejszych w Polsce. Zachowało oryginalny układ średniowiecznego miasta otoczonego murami obronnymi. Nierówna brukowana nawierzchnia utrudnia poruszanie się na wózku inwalidzkim, brak dostosowanej toalety.

Pomnik Unii Lubelskiej został wzniesiony w 1826 r. staraniem Stanisława Staszica, upamiętnia doniosły akt polityczny - unię Polsko-Litewską (1569 r.), która na długie wieki zaważyła na losach Rzeczypospolitej - dostępny.
Muzeum na Majdanku to zachowana część obozu koncentracyjnego, założonego przez hitlerowców w 1941-42. Po Oświęcimiu stał się drugim pod względem wielkości obozem śmierci w krajach okupowanej Europy. Zginęło w nim ok. 300 tys. ludzi z 26 krajów, w tym ok. 48 proc. Żydów. Liczba ta zawiera prawie całą przedwojenną populację Żydów lubelskich. Obiekt jest częściowo dostępny.

Opracował: inż. Adam Orzeł,
Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych - Sejmik Wojewódzki, Lublin,
20-043 Lublin, al. Racławickie 44D
e-mail:lfoon@ Ifoon.lublin.pl
www. Ifoon.lublin.pl
 
Informator

Numer kierunkowy do Lublina: 0*81
Straż Miejska, ul. Wieniawska 14, tel. 44 353 55
Lubelski Ośrodek Informacji Turystycznej, ul. Jezuicka 1, tel. 532 4412

Obiekty dostosowane

KINA
"Wyzwolenie", ul. Peowiaków 6
"Studyjne", "Chatka Żaka", ul. I. Radziszewskiego 16 "Medyk", PSK 4, ul. K. Jaczewskiego 8
TEATRY
Teatr Muzyczny, ul. M.C. Skłodowskiej 5 Scena Plastyczna KUL, Al. Racławickie 14 Teatr im. J. Osterwy, ul. Narutowicza 17 - nieprzystosowane, posiada jedynie pętlę indukcyjną dla głuchych.

MUZEA
Muzeum Lubelskie (na Zamku), ul. Zamkowa 9,
tel. 53 250 01 - częściowo dostępne. Muzeum Martyrologii na Majdanku, Droga Męczenników Majdanka 67, tel. 744 05 26, 7442647 - częściowo dostępne.
Muzeum Wsi Lubelskiej (skansen), al. Warszawska 96, tel. 533 31 37 i 533 85 13 - dostęp jedynie z zewnątrz.

HOTELE
Dom Nauczyciela, ul. Akademicka 4,
tel. 533 82 85 89 - dostosowane 5 pokoi 3-osobowych.
Europa, ul. Krakowskie Przedmieście 2,
tel. 534 00 33, 534 95 37 (specjalne pokoje z dostosowaną łazienką)
Lublinianka, ul. Krakowskie Przedmieście 56, tel. 532 42 61-65 (specjalne pokoje z dostosowaną łazienką)
Pod Kasztanami - zajazd, ul. Krężnicka 94a, tel. 750 03 90, 0-90 289 572 - dostosowane 7 pokoi l-osobowych, 11 pokoi 2-osobowych, 2 apartamenty
Unia - Orbis, al. Racławickie 12,
tel. 533 20 61, 533 72 12 - dostosowane
2 pokoje 2-osobowe

TRANSPORT
Transport dostosowanymi busami (7 sztuk) jest możliwy po zgłoszeniu się z kilkudniowym wyprzedzeniem pod numerem tel. 533 33 10. Wcześniejsza rezerwacja jest konieczna ze względu na dużą liczbę chętnych.
Na niektórych liniach można korzystać z prywatnych usług przewozowych - przystosowanymi busami Lubelskiej Korporacji Samochodowej ("żółtkami").

Pora na zmiany

Dużym utrudnieniem w poruszaniu się na wózku inwalidzkim po Lublinie jest ukształtowanie terenu miasta. Wyjazd do Skansenu Wsi Lubelskiej czy Ogrodu Botanicznego UMCS, znajdujących się na Sławinku, nie jest dla wózkowicza sprawą prostą. Również centrum miasta ma kilka ulic o dość stromych podjazdach, co w połączeniu z nierównościami chodników stanowi duży problem dla takiej osoby.
Mimo że nie brak tu ciekawych miejsc, gdzie można się spotkać z przyjaciółmi przy kawie, herbacie czy piwie, do większości z nich utrudniają dostęp bariery architektoniczne.
Wciąż jeszcze zarówno w samym Lublinie, jak i całym województwie występuje duży problem w zakresie dostępności budynków administracji rządowej, samorządowej oraz obiektów użyteczności publicznej. Dużą szansą na polepszenie sytuacji jest program mający na celu likwidację barier architektonicznych przyjęty do realizacji przez władze samorządowe.
Lublin wydaje się bardziej przyjazny osobom niepełnosprawnym, kiedy wracam z wycieczki do miast za wschodnią granicą Polski. Zupełnie inne wrażenie mam wracając z podróży po miastach za zachodnią granicączy państw skandynawskich.

Marek Stępniak, Fundacja Fuga Mundi,
Lublin, ul. Peowiaków 12,
Tel.: 0*81 534 26 01
www.ffm.lublin.pl